Ali Özuyar'dan Sessiz Dönem Türk Sinema Tarihi

Siyah-Beyaz Gazetesi'nde film eleştirmenliğiyle başlayan Özuyar, yazı hayatını Antrakt, Sinema, Pencere, Popüler Tarih, Toplumsal Tarih, Sinematürk ve Cinemascope dergilerinde Türk Sineması’nın ilk yıllarına ilişkin birçok makalesiyle sürdürdü. TRT’nin Genç Sinemacılar projesi kapsamında Bir Cinnet-i Aşk Cinayeti adlı bir kısa film çekti. Adalet Oyunu yönetmenin ilk sinema filmidir.

Özuyar'ın çalışmalarından bazıları;

Türk Sinema Tarihinde Frangmanlar (1896-1945), Sinemanın Osmanlıca Serüveni, Devlet-i Aliyye'de Sinema, Babıali'de Sinema.

Sinemanın bu topraklardaki serüveni Lumière Kardeşler’in Paris’te Grand Café’de düzenledikleri ilk sinematograf gösteriminden (28 Aralık 1895) yaklaşık beş ay sonra başladı. Gelişip yaygınlaşması ise siyasi konjonktüre paralel bir seyir izledi. II. Meşrutiyet Dönemi’nde gümrük koşullarının iyileştirilmesi, ruhsat alma ve sinema salonu açma şartlarının makul bir düzeye çekilmesiyle birlikte daha yaygın ve etkin bir hale geldi.

(Müdafaa-i Milliye Sineması’nın ilan klişesi.)

SİNEMA İŞGAL DÖNEMİNE RAĞMEN GÜÇLENDİ

I. Dünya Savaşı yıllarında İttihat ve Terakki hükümetince propaganda, çeşitli yardım cemiyetlerince de gelir getirici bir araç olarak kullanıldı. Bu durum kurumsal düzeyde yerli film yapımının başlamasında başat bir rol oynadı. Mütareke ve işgal yıllarında ise İtilaf kuvvetlerinin kontrolüne girdi. Ancak işgalin tüm olumsuzluklarına rağmen varlığını güçlendirdi.

DÖRT BAŞLIK ALTINDA İNCELENİYOR

Ali Özuyar'ın hazırladığı Sessiz Dönem Türk Sinema Tarihi kitabı,Türk sinemasının Osmanlı’da başlayıp Cumhuriyet’in kuruluşuna dek süren sessiz yıllarının konu edildiği, titiz bir arşiv çalışması. Tarih metodolojisine dayanan bu incelemede söz konusu dönem, dört başlık altında (İstibdat Dönemi, II. Meşrutiyet Dönemi, I. Dünya Savaşı Yılları, Mütareke ve İşgal Yılları), derinlemesine ve bir bütün olarak ele alınıyor.

(Sigmund Weinberg’in(Osmanlı’ya sinemayı getiren kişi) Annuaire Oriental’de yayımlanan bir ilanı (1900)

(Muhsin Ertuğrul’un 24 yaşındayken başrolünü ve yönetmenliğini üstlendiği ve ilk kez 2 Mart 1917 tarihinde Darülbedayi’de sahnelenen Baykuş oyunu için Sedat Simavi’nin yaptırdığı kartpostallardan biri.)

(Muhsin Ertuğrul'un Almanya'da yaptığı ilk yönetmenlik)

İLK KEZ YAYIMLANAN BELGELERLE

Sinemanın dönemin siyasi, iktisadi ve sosyokültürel koşullarından nasıl etkilendiği, resmi arşiv belgeleri ve Osmanlı matbuatı esas alınarak, pek çoğu ilk kez yayımlanan onlarca belge ve görsel eşliğinde anlatılıyor. Sinemamızı daha yakından tanımak isteyen sanatseverlerin masasında mutlaka bulunması gereken değerli bir kaynak.

Kitap sayfası İçin iletişim: ergul.tosun@ensonhaber.com