Mısır Çarşısı, Kapalı Çarşı, Eminönü Çarşısı, Mahmutpaşa Çarşısı gibi Orta Doğu’nun ve belki de dünyanın en enteresan ve büyük çarşıları, yaşadığımız toprakların üzerinde. Peki modern süpermarket anlayışıyla nasıl tanıştık? Süpermarketin kuruluşu, perakende tarihindeki en ilginç hikâyelerden biri. Öyle ki, self servis devrinden önce insanlar, alışveriş listesindeki ürünlere sahip olabilmek için kâtip denen aracılara para ödüyordu.
OSMANLI'NIN MARKET ESNAFLIĞI DÜNYANIN HİÇBİR YERİNDE YOK
Osmanlı’daki ticaret ahlâkı gerçekten övülmeye değerdi. Değerli tarihi çarşı, pazarların yanı sıra, bakkal, manav¸ kasap gibi mahalle esnafının kullandığı veresiye defterlerine “zimem” denirdi. Esnaflık, dünyanın hiçbir yerinde bizim kadar samimi olmamıştır. Maddi sıkıntı içinde olan, elinde fazla nakit parası bulunmayan insanlar, gündelik ihtiyaçlarını karşılamak için daha çok mahalle bakkalına vadeli hesap açtırır, aldığı ürünleri zimem denilen borç defterlerine yazdırırlardı. Gel zaman git zaman, bu bakkal esnaflığı büyük zincir marketlerinin arasında kaldı.
Dünyanın ilk süpermarketinin hikayesiyle devam edelim...
SÜPERMARKETLERDE ÇIĞIR AÇAN ADAM: SAUNDERS
Dünyanın ilk self servis Amerikan süpermarketi Piggly Wiggly'nin, 100 yıl önce açıldığı güne geri döneceğiz.
Clarence Saunders’ın, 1916’da Memphis’te kurduğu Piggly Wiggly mağazaları, self-servis alışverişi başlatmakla tanınıyor. Piggly Wiggly'nin kurucusu Clarence Saunders, o dönem müşterilere, “Yüksek kalite ve düşük kâr marjlı gıda perakendeciliği sözünü” veren ilk kişiydi.
İLK ALIŞVERİŞ SEPETİ VE FİYAT ETİKETLERİ GİBİ HİZMETLER BAŞLADI
Saunders, yiyecek alışverişi için yeni bir düzen tasarlıyordu; müşterilerin nasıl alışveriş yapacağını göstermek için seminerler düzenlemeye başlamış, bilgilendirmeler yapıyor, broşürler dağıtıyordu. Self-servis modelinin başlatılmasının yanı sıra, alışveriş sepetleri, fiyat etiketini, üniformalı çalışanları ve süpermarket self servis modelini tanıtıyordu.
ALIŞVERİŞ LİSTESİNİ KATİBE VERİYORLARDI, SELF SERVİS DEVRİ BAŞLADI
O zamanki marketlerde alışveriş yapanlar, istediği yiyeceklerin listesini mağaza raflarını toplayan katiplere veriyordu. Dinamik ve yenilikçi bir adam olan Saunders, bu yöntemin boşa harcanan ve masrafla sonuçlandığını fark etti. Bu nedenle, tüm bakkal endüstrisinde devrim yaratacak duyulmamış bir çözüm buldu: Müşterilerin kendilerine hizmet etmeleri için bir yol geliştirdi.
PİGGLY WİGGLY AÇILDI: NAMI DİĞER ÇAĞDAŞ BAKKAL
Yeni fikrinin başarısız olacağı yönündeki tahminlere rağmen Saunders'ın ilk mağazası, 6 Eylül 1916'da Memphis'teki 79 Jefferson Street'te açıldı. Piggly Wiggly adı altında faaliyet gösteren sıradışı süpermarket, diğer çağdaş bakkallar gibi değildi. Alışveriş sepetleri, açık raflar vardı ve müşteri yerine alışveriş yapacak katipler yoktu.
Aslında, Amerikalı müşterilerin şu anda sahip olduğu birçok kolaylık ve hizmet, ilk olarak bu markette tanıtıldı.
Piggly marketleri, Amerika'da, hâlâ bir dolardan daha azına soda alabileceğiniz son yerlerden biri. Tıpkı o günlerinde olduğu gibi, soda bidonları da yaklaşık 50 ila 75 sente gidiyor.
Daha Fazla Yorum Yükle
0 Yorum Yapılmış