Göklerin gerçek hakimi: Nuri Demirağ
Özel İçerik

Ülkemizin ilk iş insanlarından olan Nuri Demirağ, soyadını, Türkiye’nin dört bir köşesine demir yolu inşa edince bizzat Atatürk’ten almıştı. Onuncu Yıl Marşı'na adıyla değil başarısıyla etkisini bırakan, Türkiye’nin ilk özel uçak fabrikasını kuran bir adamın öyküsünü okuyacaksınız.

Göklerin gerçek hakimi: Nuri Demirağ

MÜCADELEYE DEVAM ETMEK GEREK

Türkiye’nin ilk yılları, öyle düşünüldüğü kadar refah içerisinde geçmeyen yıllardı. Son yıllarında yorgun düşmüş, dünyanın saldırısına uğramış olan Osmanlı’dan miras kalan o yorgunluk, mücadeleye devam etme gereksinimi doğuruyordu. İlk kalkınma planları da yerli üretimi, her alanda artırmak üzerine kurulu oldu.

Göklerin gerçek hakimi: Nuri Demirağ

Yıl 1886. Sivas’ın Divriği ilçesinde, Nuri adı verilen bir bebek dünyaya geldi. O bebek, henüz 3 yaşındayken babasını kaybetti;  büyüdükçe ağırlaşan geçim sıkıntısıyla boğuştu. 17 yaşında yokluğa sürüklenen bir ülkede, bankada çalışmaya başlayan bu genç, yıllar sonra azmiyle varlığın umudunu insanlara sunacaktı.

MALİYE BAKANLIĞI SINAVINI KAZANDI

Yeni bir yüzyıla girilmiş, dünya çalkalanmaya başlamıştı. Dönemin Maliye Bakanlığı’nın, sınavına girip kazandı. İstanbul’da görev yapmaya başlayan Nuri Demirağ, itilaf devletlerinin kurumları ele geçirme politikalarına direndi ancak bazı şeyler için çok geçti...

SİGARA KAĞIDI ÜRETEREK SERMAYESİNİ BÜYÜTTÜ

Maliye Bakanlığı’ndan istifa etmiş, hükümetin politikalarını kabul edememişti. Fransızlar devlet kurumlarını yönetmeye başlayınca Demirağ'ın yolu, bambaşka bir dünyaya çıktı. Çalışarak biriktirdiği parası, çok büyük bir sermaye değildi. Ticari olarak ülkeyi ele geçiren itilaf devletleri, Anadolu’da sigara kağıdı üretimine bile sahip olmuşlardı. Nuri Demirağ, sigara kağıdı üreterek sermayesini büyütmeye karar verdi.

KAĞITLARA “TÜRK ZAFERİ” ADINI VERDİ

O dönemlerde sigaranın zararlarına ilişkin bir bilinç yoktu. "Türk Zaferi" adını verdiği sigara kağıtlarıyla, çökmekte olan bir vatanın topraklarında, insanların memleket sevdasını tetikleyecek küçük dokunuşlar yapmaya başladı. Ticaret adamıydı; servetini katlama amacına ulaştı.

MİLLİ MÜCADELENİN KAHRAMANI

40 yaşına geldiğinde de varlığını, devlete bağışlamaya karar verdi. Müdafa-i Hukuk Cemiyeti ile milli mücadelede idareci bir yol üstlenmeye başladı. Nuri Demirağ artık bir iş insanıydı, cephe mücadelesi bittikten sonra aklına ihtiyaç duyulacak bir fikir adamı olmaya başladı.

Göklerin gerçek hakimi: Nuri Demirağ

“DEMİRAĞLARLA ÖRDÜK ANAYURDU DÖRT BAŞTAN”

Sanayinin gelişmesi, üretilenin insanlara ve diğer ülkelere ulaşması, ham maddenin yer değişmesi gerekiyordu. Demirağ, bu sorumluluğu üstlenen kişi olarak yurdun dört bir yanını, demir ağlarla örmeyi başardı.

Göklerin gerçek hakimi: Nuri Demirağ

DEMİRAĞ SOYADINI ATATÜRK’TEN ALDI

Kardeşiyle birlikte başlattığı bu mücadele sonucunda başarıları, Atatürk’ün kulağına kadar gitti. Demirağ soyadını, bizzat Atatürk’ten aldı.

Göklerin gerçek hakimi: Nuri Demirağ

SIRADA BOĞAZ KÖPRÜSÜ VAR

Her şey demir yoluyla sınırlı değildi. Sırada Boğaz Köprüsü vardı; ne de olsa o yıllarda İstanbul’un iki yakası birbirine sadece gemilerle bağlıydı.

Göklerin gerçek hakimi: Nuri Demirağ

43 TARİHİ ÇEŞMEYİ RESTORE ETTİ

Nuri Demirağ, içerisinde tren yolu da bulunan bir köprü projesi hazırladı, projenin son haline gelmesi 4 yıl sürdü. Hükümet bu projeyi, mali kaynaklardan dolayı reddetti. Nuri Demirağ, umutsuzluğa karşı savaş adamıydı. Bu dönemlerde halka kalkınma için umut vermek adına, yurdun farklı köşelerindeki 43 tarihi çeşmeyi restore ettirdi.

Göklerin gerçek hakimi: Nuri Demirağ

MADEM BİR ULUS UÇAKSIZ YAŞAYAMAZ O ZAMAN...

Maddi açıdan da zor dönemdeydik, Türk Hava Kurumu, uçak ithal etmek için bağış toplamaya başladı. Demirağ ise “Mademki bir ulus uçaksız yaşayamaz, öyleyse bu yaşama aracını başkalarının bağışından beklememeliyiz. Ben bu uçakların fabrikasını yapmaya adayım.Göklerine hâkim olamayan milletler, yerlerde sürünmeye, yerin dibinde çürümeye mahkûmdur.” sözüyle, Atatürk’ün istikbalini aklımıza yerleştirmişti.

TÜRKİYE'NİN İLK UÇAK FABRİKASINI KURDU

Pilot ihtiyacını karşılamak adına İstanbul’da, Yeşilköy Gök Okulu’nu kurdu. İstanbul Beşiktaş’ta, Çek bir şirketle ortaklık kurarak ilk uçak fabrikasını üretime soktu. Üretilen ilk uçaklar tamamen özgün, tamamen benzersiz bir tasarıma sahip, 1.000 kilometre menzilli “Nu.D” serisi...

Göklerin gerçek hakimi: Nuri Demirağ

TÜRK HAVA KURUMU'NDAN SİPARİŞLER YAĞDI

Her yeni uçağın ilk test uçuşunda, ikinci pilot koltuğunda Nuri Demirağ vardı. Ana pilot ise Gök Okulu’undan mezun olan oğlu Galip Demirağ olurdu. Türk Hava Kurumu, Türkiye’nin ilk özel uçak üreticisi olan Demirağ’a sipariş vermeye başladı. Nud.38 adında 6 kişilik yolcu uçakları üretildi; dünyanın en iyi yolcu uçaklarından birisi olarak kabul görmeye başladı.

Göklerin gerçek hakimi: Nuri Demirağ

Bize bıraktığı idealist mirasıyla Nuri Demirağ’ı, saygı ve hürmetle anıyoruz...