Gouzenko olayı
Özel İçerik

Tam 109 belgeyi batıya kaçırarak Kanada’ya iltica eden bir ajandı Gouzenko. Kaçırdığı bu belgeler Sovyetler’in Kanada, İngiltere ve ABD’deki önemli casus şebekesini açıklamış, bu alanda Batılıların eline geçebilen tek ve en değerli döküman durumundaydı.

STALİN BİLE YAKALAYAMADI

Stalin, Sovyetlerin atom bombası hakkındaki istihbarat çalışmalarını ve projede çalışan bilim adamlarına aktardığı bilgilerin olduğu bu belgeyi almak için büyük uğraşlar verdi. Hatta Sovyetler birçok kez Gouzenko’ya Ottawa’da bir operasyon düzenledi. Gouzenko şanslıydı ve bir başka ajan tarafından ölümden kıl payı kurtulmayı başardı. Gouzenko, Stalin tarafından yakalanması için peşine bir ajan takılmış bir rus ajanıydı. Soğuk savaşın temelleri bu adamın içinde bulunduğu olaylar sonunda atıldı.

İlerleyen zamanlarda Gouzenko ve ailesine Sovyetlerden gelecek herhangi bir saldırıya karşı korumak için, Kanada Hükümeti tarafından farklı kimlikler verildi. Hiçbir zaman yakalanmadı, ölümü Kanada'da kalp krizinden oldu.

Gouzenko olayı

Hikayeye başlıyoruz...

SOVYETLER'İN İSTİHBARATINDA ÇALIŞIYORDU

II. Dünya Savaşı'nın sona ermesinden bir ay sonra, Müttefik kuvvetleri hala Nazi Almanyası üzerindeki zaferini kutluyorlardı. Gouzenko da o zamanlarda Sovyet Askeri İstihbarat üyesiydi. Kendisi uzun bir süre kodlama ve şifre çalışmalarında eğitimler aldı. 1943 yılının Haziran ayında Ottawa'ya, eşi ve küçük oğluyla bir eve gönderildi. Kanada'ya karşı casusluk operasyonlarına katılan Albay Nikolai Zabotin yönetimindeki elçilikte çalışıyordu. Gouzenko kodlama odasında, büyükelçiliğin iç sığınağında çalışırken Ottawa ve Moskova arasındaki gizli Sovyet Askeri İstihbarat mesajlarının şifrelenmesi ve çözülmesinden sorumluydu.

Gouzenko olayı

109 BELGE KAÇIRDI

Ağustos 1945'e geldiğimizde Gouzenko'ya Rusya'ya geri dönme talimatı verildi. Asla gitmek istemiyordu. Kendisi, eşi ve çocuğu için iltica başvurusunda bulunmaya karar verdi. Gouzenko, 5 Eylül 1945 akşamı elçiliği terk etti ve Batı'daki Sovyet casusluk faaliyetleri hakkında 109 gizli belgeyi kaçırmayı başardı. Kendisini bu sırada Kanada’ya kanıtlaması gerekiyordu. Ne medyaya yaklaşımları başaralı oldu ne de Adalet Bakanı ile kurmaya çalıştığı temaslar, hepsi onu tek tek reddetti. Gouzenko, Sovyet ekibi tarafından hayatından endişe duyduğu için korkuyordu.

KANADA GOUZENKO'NUN ARKASINDA

7 Eylül günü, Gouzenkoya’ya yapılan baskından sonra Kanada polisi davayı devraldı ve Gouzenko elindeki bütün gizli belgeleri onlara teslim etti. Gouzenko'nun Sovyet Askeri İstihbarat şifreleme ofisinden aldığı 109 belge, olağanüstü bir zeka değeri olduğunu kanıtlamıştı. Kanada, İngiltere ve ABD'de askeri, bilimsel ve teknolojik bilgi elde etmek için büyük bir Sovyet casus operasyonu ortaya çıkardılar.

Bundan arda gelen olaylarda, Gouzenko ve belgeleri tarafından sağlanan bilgiler, bir dizi casusun ve Sovyetlerle bir şekilde işbirliği yapan kişilerin yakalanmasına yol açmıştı. Bu olaylar gelişirken, kimse Sovyet müttefiğinden kendi ülkelerine karşı böyle bir operasyon beklemiyordu, herkes çok şaşkındı. Ne politikacılar, ne kamuoyu ne de istihbarat Gouzenko’nun bu yaptığına inanamıyordu.

Gouzenko olayı

SOVYETLER YÜZYILIN TOKADINI YEDİ

Gouzenko davasınından 3 yıl sonra beklenmedik olaylar doğdu. Gouzenko'nun bilgileri tamamen sömürüldükten sonra ABD, gizli olarak elde edilen istihbaratlarını, yeni Soğuk Savaş düşmanı için gizli dinleme yeteneklerini açıklamadan açık bir şekilde kullanamazdı. Sovyetler, Gouzenko'nun hangi bilgileri çaldığını bilmiyordu ve bu, ABD ve Britanya'ya, Kriptografik sistemlerin ihlal edildiğini Sovyetlere karşı uyarmaksızın kritik bilgileri kullanma fırsatı verebilirdi. 1948 yılına gelindiğinde, ABD hangi şifreleme sistemlerinin okunduğunu bildirmişti. Yüzyılın tokadından sonra Moskova’nın bu durumu toparlaması tam altı yılını aldı.

Gouzenko olayı

Kanada, Gouzenko’ya sığınma hakkı verdi ve yeni kimlikler çıkardı. Igor Gouzenko, 1982'de Mississauga, Kanada'da bir kalp krizinden öldüğünde, kimliği o zamana kadar açığa çıkmamıştı.