H.A.L. Craig’den ilk müezzin Bilal-i Habeşi’nin hayatı: Ben Bilal

Milyonlarca insanın izlediği Hz. Muhammed’in hayatını anlatıldığı Çağrı filminin senaristi Craig, kölelikten İslam’ın ilk müezzinliğine ulaşan Bilal-i Habeşi’nin hayatını kitaplaştırarak bu alanda önemli bir açığı kapattı. 1976’da beyaz perdeye taşınan son Peygamber Hz. Muhammed’in hayatını insanlara aktarmasıyla İslam âlemi için tanınan bir isim olan Craig’in elimdeki kitabı son derece önemli bir eser.

Ben Bilal adlı değerli çalışma, Bilal'in ilk müezzin olması nedeniyle Müslüman dünyası için son derece önem arz etmektedir. Ömer Muhtar filmiyle de beğeni toplayan Craig, 1921’de İrlanda’da dünyaya geldi. Birçok filmin senaristliğini ve yapımını üstlenen Craig, 1978 yılında hayata veda etti.

KİTAP 2004'TE TÜRKÇEYE ÇEVRİLDİ

2004’te yayımlanan kitap geniş bir okur kitlesine ulaştı. Okurlar Hz. Bilal’i yakından tanıma fırsatı yakaladılar. Daha önce filmde dramatik hayatına şahit olan insanlar bu sefer kelimelerin gücüyle hafızalarına kaydettiler. Kitabın en önemli özelliği yazarın bütün olanları Bilal’in ağzından anlatmasıdır. Kitabı okuduğunuzda Craig’in anlatmasıyla değil, ilk müezzinin hayatını kendisinin anlattığını hissedeceksiniz. Dolasıyla iki ana bölüm halinde bir araya getirilen kitap, akıcı üslubu sayesinde daha kolay okunuyor.

Tiyatroya uyarlanan Bilal - i Habeşi

ARABİSTAN’DA TOPLUMSAL KOŞULLAR

Arap yarımadasına İslamiyet gelmeden önce dönemin toplumsal yapısı şöyleydi; hiçbir hakları olmayan köleler ve kadınlar… Müşriklerin derin köklerden gelen puta tapıcılığı devam etmekteydi. Kadınlara sadece bir meta gözüyle bakılıyor, herhangi bir hukuki hakları bulunmamaktaydı. Köleler için bunlardan bahsetmek sanırım o dönem için abartılı bir hak mücadelesi olurdu. Hz. Muhammed’e 610 yılında kendisi 40 yaşındayken Hira Dağ’ında ilk vahiy geldiğinde Arabistan ve bütün İslam dünyası için yeni ve son din olan İslamiyet böylece doğmuş oluyordu. Bu kısa girizgâhı yaptıktan sonra ilk müezzinin hayatına geçebiliriz.

Bilal-İ Habeşi Makami ve Mescidi

BİLAL-İ HABEŞİ KİMDİR?

Mekke’de dünyaya gelen Bilal, Habeşistanlı bir kölenin oğludur. İslamiyet'in yaygınlaşmasıyla beraber İslam dinini seçtiği için sahibi tarafından kızgın güneş altında saatlerce aç, susuz bir şekilde işkence edildi, karnına ağırlığınca taşlar konuldu. Eğer İslamiyet’ten vazgeçerse affedileceği ve azat edileceği söylense de bir an bile tereddüt etmeyerek reddetti.

Bilal’in bu cesur davranışı sebebiyle Hz. Muhammed'in arkadaşı tarafından satın alınarak özgür bırakılmıştır. Bilal’i Habeşi, Hz. Muhammed’in en yakınlarından birisi olmaya başladı. Allah inancı sebebiyle çok eziyet görmüştür.

İlk müezzin Hz. Bilal

Namaz vaktini insanlara duyurmak için bir işaret olması gerektiğini tartışan insanlar ezan okunmasında karar kıldı. Evet ama ezanı kim okuyacaktı?

Ezanı okumak için genelde gür, tok ve güzel bir ses temel esastır. Hz. Muhammed de Bilal’e “Senin sesin güzel, sen oku.” dedi. Böylece ilk ezanı okuyan isim olarak tarihe geçen Bilal; Hz. Muhammed’in vefatından 12 sene sonra Suriye’de hayata veda etti.

BİR BAŞKA BİLAL

İslam’ın ilk savaşlarında, ordulara yiyecek tedariğinden sorumlu olmuştur. Hz. Muhammed’in vefatından sonra Bilal'in bacakları kederinden onu taşıyamamıştır. Tekrar ezan okumak için basamakları çıkamamıştır. Hayatının temellendirileceği çok veri olmadığını söyleyen Craig; “Bilal’in hidayete erdiği günden itibaren Hz. Muhammed’in hayatındaki her olay, Bilal’in bir olaydır. Dahası, hatırasının iki sütunu, onu tanıyan herkesten aldığı sevgi ve Peygamber’e olan yakınlığı ile her zaman hatırlanacaktır.”

Bilal - i Habeşi'ye dini inancından dolayı işkence edilirken (Çağrı filminden)

“BİLAL HER DAİM İNSANLARIN KALPLERİNDEDİR”

Craig kitabın hemen girişinde Hz. Bilal için şunları söylüyor;

“Bilal her zaman insanların kalplerindedir ve bu yüzden hep sevgiyle hatırlana gelmiştir. Bilal öylesine sevilir ve insanların gönlünde o kadar yer tutmuştur ki, ancak birkaçı onun hayatı hakkında çokça bir şey yazma ihtiyacı hissetmiştir. Onun orada olduğunu, her zaman Peygamber’in yanında bulunduğunu ve O’nun tarafından sevildiğini söylemek onların hakkıdır. Bu tarihi döneme dair birkaç resimde, genellikle geçmişteki el yazması eserlere göz atıldığında Bilal’in tanınması çok kalaydır."

Kitap sayfası için iletişim: ergul.tosun@ensonhaber.com