İlber Ortaylı'dan Fahreddin Paşa ve Kabe eleştirisi
AA

İlber Ortaylı'dan Fahreddin Paşa ve Kabe eleştirisi

İstanbul Kültür ve Turizm Müdürlüğü tarafından düzenlenen "Fahreddin Paşa, Medine Müdafaası ve Kutsal Emanetler" konulu program, Topkapı Sarayı Müzesi Konferans Salonunda yapıldı.

Programın açılışında konuşan İstanbul Valisi Vasip Şahin, Türk milleti olarak Müslümanlığın seçilmesinin ardından Mekke, Medine ve Kudüs'ü çok önemsediklerini, milletin bu topraklara saygı göstermeye devam edeceğini vurguladı.

Tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı, Osmanlı İmparatorluğu zamanında Harem-i Şerife'nin kadılarının İstanbul Şeyhülislam'ı, Anadolu ve Rumeli kazaskerleri, İstanbul kadısının ardından geldiğini belirterek, "Bunların hepsinin dereceleri vardır. Kamuya matuf, kamuya yönelik bir hürmetin dışında fazla bir hürmet de duymuyor." ifadelerini kullandı.

"EHLİBEYT'E SAYGI, İMTİYAZ GEREKTİRMEZ"

Zaman zaman, "Bütün parayı Arap'a yedirmişler, yatmışlar." gibi sözler söylendiğine de değinen Ortaylı, "Devlet, öbür taraftaki yeri öyle yerel hanedanlara bırakmaz. Velev ki bunlar peygamber soyundan gelseler dahi. Çok açıktır çünkü Resul-ü Ekrem'in kutsiyeti ve şahsiyeti, soyuna, ehlibeytine saygıyı gerektirir. Fakat imtiyazı gerektirmiyor fazlasıyla. Devlet idaresi başka bir vasfı gerektirir. Onu burada belirtelim." diye konuştu.

"ÇOK YANLIŞÇA, ÇOK HÖDÜKÇE, ÇOK CAHİLCE"

Medine müdafaası sırasında Fahreddin Paşa'nın "Biz buradan çıkamayız." dediğini ve ordunun son neferine kadar şehit olmayı seçtiğini kaydeden Ortaylı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Araplara yönelik, "Neredeydiniz?" sorusunun ise güzel bir soru olduğunu ifade ederek, şöyle devam etti:

"Hiçbir yerde olamazlar. Körfez'in Arapları o sıralar çok sefil ve fakir. Ne katılacak, ne ihanet edecek durumları var, onu da bilin. Problem o değil. Arap dünyası 67'de bile çok Türkofildi. Ama maalesef Batı eğitimini bizim gençler iyi alamıyorlar. Bizim Batı'da okuyan kendi gençlerimizin bile bazıları saçma sapan şeyler söylüyor. Bunların öyle sizin zannettiğiniz gibi solcu molcu olması da gerekmiyor. Biz orada okuyan Müslümanları da biliyoruz. Bir tanesi aynen bu vezirin söylediklerini söyledi. Aynen, yani ismi lazım değildir. 'İttihatçı olduğu için orada Araplarla kavga etti, direndi, lüzumsuz savaştı.' Çok ayıp. Bunlar maalesef Türk entelektüelinin enternasyonalize olması gibi masum ve kısmen de gerekli bir sürecin çok yanlışça, çok hödükçe, çok cahilce tatbikinden ileri geliyor. Yani iki parça bir şey okuyanın cehaleti derinleşiyor. Aynı problem maalesef Araplar için de mevzu bahistir."

"VEZİRE LÜZUM YOK, İÇİMİZDE VAR"

Kazan Tatarları, Azerbaycanlılar ve İranlıların bu kapsamın dışında kaldığını, çünkü çoğunlukla evlerinde eğitim aldıklarını belirten Ortaylı, şöyle konuştu:

"Biz Türkler maalesef bu kategoriye dahil değiliz. Bunu aşamadıkça da biz böyle şeyleri saçmalarız. Vezire lüzum yok, içimizde var vezirler. Birleşik Arap Emirlikleri veziri siyaset yapıyor, siyaset yaparken kantarın topuzunu kaçırıyor. Problem Katar ile uğraşmaktır. Katar rahatsız ediliyor Arap Yarımadası'nda... Hem Suudileri, Umman ve Yemen gibi akıllılar hariç, Yemen tabii Suudilerin karşısında, biz onları desteklemeliyiz, ruhen de bize yakışan odur. Çok fakir bir kıta ve hakikaten de kabiliyetli insanlar ülkesi. Hem devletin hem milletin onları desteklemesi lazım. Zulüm görüyorlar. Bu çok açık, bu işi İran'a bırakacak değiliz herhalde biz dururken. Yemen'i korumak, İran'a bırakılacak bir politika değildir bize yakışır. Çok açıktır bu. Ruhen orada olmalıyız bir kere bu çok önemli."

"HİÇ DEĞİLSE KÜLTÜR İÇİN UMRE YAPIN"

Arap dünyasını anlamak için bilmek ve görmek gerektiğini de belirten Ortaylı, Türklerin hac vazifesi dışında Arapları tanımadığının altını çizdi. Onu da belli bir zümrenin yaptığını ifade eden Ortaylı, "Hacca gitmek herkesin görevi olmalıdır. Eğer itikadınız tam değilse ona biz karışacak değiliz, Allah'ın işi. Lütfen kültür olarak gidiniz. Hiç değilse umreyi yapınız. Bambaşka bir gözlemle dönersiniz." ifadelerini kullandı.

ÇEKİRGE TALİMNAMESİ

Medine müdafaasının zorlayıcı koşullarına da değinen Prof. Dr. Ortaylı, kuşatma sırasında Fahreddin Paşa'nın askerlere yemek bulabilmek için "çekirge talimnamesi" çıkardığını anlattı.

Bu talimnamede çekirgenin ne kadar lezzetli ve besleyici olduğunun anlatıldığına değinen Ortaylı, ayrıca Hz. Muhammed'in ve sahabelerin de çekirge yediklerinin askerlere aktarıldığını ifade etti. Ortaylı, "Salyangoz da caizdir ama kim yer? Anadolu'da desen, neler derler sana." dedi.

"FAHREDDİN PAŞA'LARA YENİ YENİ HÜRMET EDİLİYOR"

Ahlak buhranına uğranan günlerde bu gibi konuların gündeme gelmesinde de fayda olduğunu ifade eden Ortaylı, şöyle konuştu:

"Aslında bu hatırlamaya sebep olduğu için Birleşik Arap Emirlikleri Bakanı'na teşekkür etmek lazımdır. Çünkü ipin ucunu kaçırmıştır. Biz de ondan daha iyi durumda değildik. Kusura bakma. Ben burada isim vermiyorum dedim ama Fahreddin Paşa'ya 'ittihatçı olduğu için laf etmeye kalkan sözde dini bütünler var, onlara 'geri zekalı' denir ancak, başka bir şey denmez. Bu memleket de Fahreddin Paşa ve etrafındakilere yeni yeni hürmet ediyor aslında. Gidin de Rumeli Hisarı'nda, Aşiyan'daki kabri bir ziyaret edin. Benim pek de yersiz konuşmadığımı anlarsınız."

Son 30 yılda Gazze'den Çukurova sınırına kadar bölümde kalan şehitliklerin bakımdan geçirildiğine de değinen Ortaylı, bu şehitliklerin mutlaka ziyaret edilmesi gerektiğini ifade etti.

KABE VE ÇEVRESİNDEKİ OTELLERE TEPKİ

Konuşmasında Arabistan yarımadasındaki tarihi eserlerin korunmasına ilişkin Vahhabi zihniyetini de eleştiren Ortaylı,  özellikle Kabe çevresine otel inşa edilmesine sert tepki gösterdi. Ortaylı, "Kabe-i Muazzama üzerine otel yapılır mı? Otelde kalan insanların siz, o alanda bulunacak kadar 24 saat zühdü takva ve temizlik içinde yaşayacağına senet verebilir misiniz? Her şey olur orada. Halbuki orada yapılan her şey haramdır. Orada otel olur mu? Bunlar son derece saçma şeyler" şeklinde konuştu.

Ortaylı, sözlerini "İslam dünyası Türklerin itikadı ve saygı bakımından en önde gelen unsur olduğu çok açıktır. Fahreddin Paşa ve Medine savunmasını da bu anlamda tekrar rahmetle anıyorum" şeklinde tamamladı.

Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)