John Gray’dan Kuklanın Ruhu

İngiliz yazar John Gray; özellikle analtik felsefe ve fikirler tarihi alanlarında çalışan siyaset felsefecisi. London School of Economics and Political Science’ta öğretim üyesi olarak çalıştı. The Guardian, The Times Literary Supplement ve New Statesman’de düzenli olarak kitap eleştirileri yazmaktadır. Türkçe’ye çevrilen yazarın diğer kitapları;

Saman Köpekler, Ölümsüzleştirme Kurulu, Kara Ayin, Apokaliptik Din ve Ütopyanın Ölümü, İnsan Özgürlüğüne Kısa Bir bakış.

MODERN KURMACANIN BAŞARILI ÖRNEĞİ

Komplo teorileri, dünyanın yaşadığı başkalaşım, günümüz internet ve bilgi çağında yaşayan insanlarıa dair önemli tespitlerin yer aldığı kitap modern kurmaca yazınsal türünün başarılı örneklerindendir.

Gray; okurlarına çeşitli konular üzerinde fikir teatisinde yardımcı oluyor. Geçtiğimiz Temmuz ayında raflardaki yerini alan Kuklanın Ruhu, kitapseverlere farklı bir okuma seçeneği sunuyor. İnsan özgürlüğü, hayatımızda fazla bir seçenek sunmak için mi yoksa özgürlük bizim için tercih yapma yükünden kurtulmak mı?

KUKLANIN ÖZGÜRLÜĞÜ

Bir kukla özgürlük yokluğunun cisimleşmiş hali gibi görünebilir. İster gizli bir elle hareket ettirilsin ister iplerle oynatılsın kuklanın kendi iradesi yoktur. Bütün hareketleri bir başkasının-kuklanın ne yapacağına karar veren bir insanın-iradesine bağlıdır. Tamamen kendisi dışındaki bir zihnin denetlediği kukla nasıl yaşayacağına dair bir seçim yapamaz.

Gray;

"Eğer kukla cansız ve nesne olmasaydı, dayanılmaz bir durum olurdu bu, zira ancak kendi kendisinin bilincinde olan bir varlık özgür olmadığı hisseder. Ama kukla tahta ve bezden yapılmış bir şey, duygusu veya bilinci olmayan insan yapımı bir nesnedir. Dolayısıyla özgür olmadığını bilemez. Öte yandan kuklalar insanın asla ulaşamayacağı türden bir özgürlüğü temsil ediyordu." (syf 9)

İNANÇ

Geçmişi Antikçağ’a uzanan, zaman ve mekân açısından birbirinden çok farklı kültürlerde tekrar tekrar ortaya çıkan, din felsefe ve okültizmde (gizlilik) kendini gösteren, modern bilim ve politika üzerinde güçlü bir etki bırakan gnostisizm (bilinirlilik) birçok başka düşünce biçimiyle bir arada car olmuş, bazen onlarla rekabete girmiş, kendini birçok düşünce biçiminden gizlemiş, zaman zaman da onların içine gizlenmiştir.

KLASİK UYGARLIĞIN KEŞFEDİLİŞİ

Gnostik fikirler modern olmaktan çok uzaktır ama Rönesnas’ın yükselişi bu fikirlerin daha açık biçimlerde ortaya çıkmasına vesile oldu. Rasyonalistlerin Klasik uygarlığın yeniden keşfedildiği bir dönem olarak büyük hayranlık duyduğu Rönesans, devletin en yüksek kademelerinde büyüye olan inancın yaygınlaştığı bir dönemdi.

Felsefe ve inaç dünyasını merak eden okurlar için Kuklanın Ruhu iyi bir seçim.

Kitap sayfası için iletişim: ergul.tosun@ensonhaber.com