Yapay zekânın temellerini atan bu zeki adam, 33 yaşında II. Dünya Savaşı’nda Nazi enigma kodlarının kırılmasında gösterdiği başarılar nedeniyle kral VI. George tarafından Britanya imparatorluk nişanı ile ödüllendirilmişti. Yaşadığı çağda bir suç olarak kabul edilen eşcinselliğini açık bir şekilde dile getirmiş olması onu en sonunda intihara sürükledi. Şüphesiz vakitsiz bir ölümdü bu, çünkü henüz 41 yaşındaydı Turing.
20. YÜZYILIN DAHİSİ
Bir adam düşünün, öyle bir adam ki II. Dünya Savaşı’nın seyrini değiştirecek bir buluşa imza atmış olsun, binlerce insanın yaşamını kurtarsın, Avrupa’yı sürekli Nazi işgalinden korumuş olsun. Hatta aynı adam bugün hepimizin elinin altındaki bilgisayarların ve yapay zekanın temellerini atmış olsun. Kavramsal olarak ortaya attığı fikirler ölümünden yıllar sonra bile yapay zekadan nano-teknolojiye, moleküler biyolojiden matematiğe kadar her alanda hala geçerli, hala kullanılır olsun…
ENİGMA KOD KIRICI
Turing, II. Dünya Savaşının göbeğindeki İngiltere’de kriptoloji ekibindeydi. Onun üstün zekası, Alman hükümeti tarafından savaş sırasındaki haberleşme şifrelerini (enigma) kırmaya yetiyordu. Turing, bir süreliğine Alman deniz kuvvetlerine ait şifrelerin kırılımı için çalışan kriptoanaliz ekibinin başına getirilmişti. Bu görevdeyken, Alman şifrelerini kırmak için farklı yöntemler geliştirdi ve Enigma cihazı tarafından üretilen şifreleri kırmaya yarayan Bombe isimli bir elektromekanik makinayı kurdu. Bombe cihazları, Nazileri şifreli mesajlarını deşifre ederek müttefik devletlere Nazi Almanyası karşısında çok büyük bir avantaj sağlamıştı. Öyle ki Turing sayesinde pek çok kişinin hayatı kurtulmuştu ve savaşın seyri Nazilerin aleyhine dönmüştü.
Turing, savaşın ardından edindiği tüm deneyimi ve kendi bilgisini birleştirerek, hayali olan ilk modern bilgisayar tasarımı üzerinde çalışmaya başlıyor. Bu esnadaki ilk planları Londra Ulusal Fizik Laboratuarı tarafından onaylansa da, tasarımı aynı dönemde bilgisayar bilimi üzerine çalışan Amerikan proje ekiplerinin gölgesinde kalmıştı.
YAPAY ZEKANIN İLK ADIMLARI
Turing, karşısına çıkan tüm kısıtlamalardan bunalıp kendisini teorik yapay zeka üzerine yoğunlaştırmaya karar verdi. İlk adımda bir makinanın “akıllı” sayılabilmesi için gereken standartları belirleyen bir deney tasarlıyor. Turing testi adı verilen bu test, makinenin karşısındaki deneğin, görmeden iletişime geçtiği şeyin makine mi yoksa insan mı olduğunu tahmin etmesi esasına dayanıyor kısaca. Eğer denek karşısındakinin makine olduğunu anlayamazsa, makinenin bir nevi düşünme yetisine sahip olduğu söylenebilir. Bugün, CAPTCHA adı verilen uygulama, internetteki kullanıcıların insan mı yoksa makine mı olduğunu anlamakta kullanılıyor, yani Turing testi başarılıyla sonuçlandı.
ACIMASIZCA BİR KARAR
Turing’in evine 1952 yılında hırsız girmişti. Polise verdiği ifadede eşcinsel olduğunu açıkça söylemişti. O yıllarda da İngiltere’de eşcinsellik bir suçtu. Malesef ki Turing, “ahlaksızlık” yasasından hüküm giyiyor, bunun üzerine bir de uzun bir hapis cezası ile kimyasal hadım edilme arasında bir seçim yapması isteniyor. Hadım edilmeyi seçen Turing’e mahkeme kararı ile yüksek dozda kadınlık hormonları enjekte ediliyor. Bu tedavi sonucunda cinsel istekleri ortadan kalkıyor, göğüsleri büyüyor, hatta kendisi için en önemli olan düşünme yetisi sekteye uğruyor. Düşünsenize yenilikçi ve sıradışı Turing gün be gün ortadan kayboluyor.
CİNSEL TERCİHİ SEBEBİYLE BİR ANDA HAFIZALARDAN SİLİNİYOR
Bireysel tercihini açıklamasıyla herkes II. Dünya Savaşı’nda binlerce insanın yaşamını kurtaran Turing’i unutmaya başlıyor, sanki o kadar kahramanlığı yapmamış gibi. Arkadaşları birer birer azalıyor, evine kimse gelip gitmez oluyor.
ELMAYLA İNTİHARI
1954 yılında, 42. yaş gününden birkaç hafta önce evinde ölü buluyorlar Alan Turing’i. Başucunda yarısı yenmiş bir elma bulunuyor hatta. Yapılan otopside ölüm nedeni şöyle çıkıyor; siyanür zehirlenmesi sonucu intihar. Resmi raporlara göre başucundaki elmayı önce siyanüre batırmış, sonra kurumasını beklemiş ve ardından yemiş. Büyük haksızlık edilmiş Alan Turing’e, ona çok şey borçluyuz...
Daha Fazla Yorum Yükle
0 Yorum Yapılmış