Murat Bardakçı Enver Paşa'nın mektuplarını anlattı

Tarihçi yazar Murat Bardakçı'ya göre Enver Paşa, sert bir komutan, yüreğindeki büyük aşkı, herkesin bu satırları bir gün okuyacağını bilerek ve farkında olarak yazmış, her mektubunda da Naciye Sultan’a aşkını haykırmaktan vazgeçmemiş.

MEKTUPLARDAKİ AYRINTILAR

Mektupların, Enver Paşa’nın muamma olan Rusya ve Orta Asya günlerini de aydınlığa kavuşturduğunu söyleyen Murat Bardakçı, Enver Paşa ve büyük aşkı Naciye Sultan’ın mektuplarına yer verdiği kitabındaki ayrıntıları Habertürk'e anlattı.

"OKUNACAĞINI BİLEREK YAZDI"

- Enver Paşa mektuplarının bugüne ulaşacağını düşünmüş müdür?

Bunların ileride kendi tarihi yazılırken kullanılacağını biliyor, buna rağmen çok özel ifadeleri de yazmaktan çekinmiyor. Bu gibi ifadelere eski dönem mektuplarının çoğunda sık rastlanır.

"NACİYE SULTAN’IN YAZDIĞI MEKTUPLAR BENDE"

- Enver Paşa, Naciye Sultan’a iki yılda 417 mektup yazmış. Peki Naciye Sultan, Enver Paşa’ya karşılığında mektup yazmış mı? Bu mektuplar nerede?

Enver Paşa hemen hemen her gün mektup yazmış. Ama Naciye Sultan az yazmış. Enver Paşa’yla Naciye Sultan’ın mektuplaşmalarını iki dönemde ele almak gerekir. Biri, Paşa nişanlıyken veyahut evlendikten sonraki mektuplar. O mektupları Arı İnan, Enver Paşa’nın Özel Mektupları’nda yayınladı. O kitapta Enver Paşa ile Naciye Sultan’ın birkaç yüz mektubu var. Sürgün yıllarında Naciye Sultan’ın gönderdiği mektuplardan yedi-sekizi elimizde. Birkaçı Tarih Kurumu’nda, ötekiler bende. Enver’de bunların hepsini yayınladım.

ÖZEL HAYATLA İLGİLİ KISIMLARI SANSÜRLEDİM

- Mektupların orijinalleri ne olacak?

Sahibi Osman Mayatepek. Enver Paşa’nın torunu. Ona iade edeceğim ama zannediyorum o da tutmayacak. Ya Türk Tarih Kurumu’na ya da Askeri Arşiv’e verecek. Ancak bu mektupların artık araştırmacılara açılması gerekiyor. Zaten tamamını yayınladım sadece özel hayatla ilgili yerleri sansür ettim. Herkes benim gibi yapmaz, yayınlayabilir ve hatırası ile ailesine ayıp olur.

NACİYE SULTAN’A SEVGİ İFADELERİ

Enver Paşa’nın Naciye Sultan’a yazdığı mektuplardan:

“Yegane sevgilim, Naciyeciğim”, “Güzel sultanım, Naciyeciğim”, “Ruhum, Naciyeciğim”, “Efendiciğim, cicim, bir tanem”, “Ruhum, güzelim, elmasım”, “Ruhum, efendiciğim, biricik sultanım”, “Naciyeciğim, bir tanecik elmasım”, “Ruhum, pek güzel mukaddes meleğim”, “Âh! Bilmem Allah duamızı kabul etse de hiç olmazsa tez bir zaman için şöyle seni kucaklayıp doya doya öpsem, sevsem, koklasam”, “Yavrularımla beraber Allah’a ısmarladım rûhum. Enver’in...”