Obruk nedir
Detay Haber

Yer altı suyunun, karbondioksit ile birleşimi sonucu karbonik asit oluşur. Bu karbonik asit, kireç taşının yoğun olduğu toprakları zamanla çözerek yer altında mağaralar oluşmasına neden olur. Bir müddet sonra mağaranın üstünde bulunan toprak çöker. İşte bu çökme sonucu oluşan derin çukurlara obruk denir.

İKİ ÇEŞİT OLUŞAN OBRUKLAR

Çözünebilir kayaçların bulunduğu bölgelerde yeryüzü boyut ve şekilleri, çeşitlilik gösteren çok sayıda çöküntüyle doludur. Obrukların çoğu iki şekilde oluşur. Birincisi, alttaki eriyebilen kayaçlar topraktan sızan sularla çözünürler ve kayaç içinde bulunan doğal boşluklar genişler ve üzerlerinde bulunan toprakla doldurulurlar. Yer altı suyu kayacı çözmeye devam ettikçe, toprak ortadan kalkar ve geride yamaç eğimi düşük, derinliği fazla olmayan çöküntüler bırakır. Komşu obruklar birleştiğinde ise çözünme vadileri denilen daha büyük, düzensiz, kapalı bir çöküntüler ağı oluşturur.

Obruk nedir

MAĞARA TAVANI ÇÖKERSE TEHLİKE OLUŞUR

Obruklar, ayrıca bir mağara tavanının çökmesi sonucu dik kenarlı bir krater şeklinde de oluşur. Bu yolla oluşan obruklar özellikle nüfusun fazla olduğu bölgelerde ciddi bir tehlikedir.

YEREL FAY HATLARI OBRUK OLUŞUMUNA KATKI VERİYOR

Obrukların oluşması için karstik alanların bulunmasından başka şartlar da gereklidir. Yer altı su seviyeleri farklı iki havza bulunmalı. Bu alanları daha yüksek bir eşik birbirinden ayırmalıdır. Havzaların yer altı suları bu eşiğin altından akış göstermelidir. Tüm bu şartlar obruk platosunda bir araya gelir. Tuz Gölü havzası ile Konya ovası arasında obruk platosu eşik durumundadır. Daha yüksek olan Konya yer altı suyu platonun altından, Tuz gölü havzasına doğru yer altı akışı gösterir. Bu akışın oluşturduğu erime, güncel obrukların oluşumunun başlıca sebebidir. Bu nedenlerden başka yerel fay hatlarının da obruk oluşumuna katkısı bulunur. Tuz Gölü'nün güneybatısında bulunan fay Dikmen-Kolca obruklarının oluşum sebebidir.

Obruk nedir

EN MEŞHURU KIZÖREN OBRUĞU

Ülkemizin yer altı sularının 3'te 1'ini barındıran Konya Havzası'nda 20'yi aşkın obruk bulunuyor. Bunlardan en meşhuru 300 metre genişliği ve 145 metre derinliğiyle Kızören obruğu. Merkez Karatay ilçesine bağlı Obruk kasabası da ismini ondan alıyor. Obrukların diğer bir özelliği de yazın ilk aylarında koyu lacivert ve yeşil olan renginin yaz ilerledikçe çivit mavisi, berrak bir renk alması. Meyil, Çıralı, Gökhöyük Obruk, Kuru obruk, Kangallı obruğu, Hamam obruğu obruk platosunun diğer obruklarıdır.

Obruk nedir

ÇİMİKÖY'DE 22 OBRUK BULUNUYOR

Obrukların yaygın olduğu diğer bir alan ise Antalya'nın doğu kesimindeki Çimiköy platosudur. Burada 22 obruk belirlenmiştir. Mucur Obruğu, Cennet ve Cehennem obrukları bilinen diğer obruklardır.

SU ALTI DALIŞLARI İÇİN UYGUN

Derinliği ve genişliği bir metreden yüzlerce metreye değişen bu oluşumların içi genellikle suyla doludur. İçindeki suyun derinliği ve berraklığı sebebiyle de bu obruklardan 7-8 tanesi su altı dalışları için uygun yerlerdir.