Tarihteki ilk pasaportlar

Günümüzde, herkesin seyahat etme özgürlüğü var; ama aynı zamanda pasaport ve vize gibi uyulması gereken çok sayıda düzenlemeye sahibiz. Pasaport uygulaması, bürokrasinin çağdaş, modern bir biçimi gibi görünebilir; fakat bu fikir şaşırtıcı derecede eskiye dayanıyor. Her ne kadar İngilizler bu pasaport örneklerini 'aşağılayıcı' bulsa da, Milattan önceye dayanan Hanlık dönemlerinde de farklı türde kimlikler veriliyordu.

KRAL PASAPORT YERİNE GEÇEN MEKTUPLAR YAZIYORDU

Günümüz pasaportlarının ilk örneği 1641 yılı İngiliz pasaportlarının da öncesine dayanıyor. Liman ötesi geçiş izni olarak kullanılan ilk pasaporta bir İncil ayetinde rastlıyoruz. Bu pasaport, M.Ö 450'de, eski Pers Kralı Artaxerxes'e hizmet eden Nehemya'ya verilmişti. Kral, Filistin'in güneyindeki güvenli geçişi sağlamak için bir belge isteyen Nehemya'ya bir mektup yazdı. Fakat New York Metropolitan Sanat Müzesi’nde sergilenen levha pasaport alışık olduklarımızın çok dışında bir örnek.

LEVHA PASAPORTLAR

Moğollar, Cengiz Han'ın koruması altında, Moğol topraklarında yaşayan ve devlet işlerinde görevli olanlara demir madalyon şeklindeki pasaportlardan veriyordu. Verilen kazınmış metal levhalar, birkaç farklı nedenden dolayı dağıtılıyordu. Aşağıda gördüğünüz pasaport bir keşişe ait. Kubilay Han'ın danışmanı olan Phagspa adlı keşiş, 11 santimetre demir madalyon ile kimliğinin kanıtı olan bir pasaport taşıyordu. Bu, onun kimliğinin kanıtı olacak ve ona kolay bir av olduğunu düşünenlerden korunmasını sağlayacaktı.

''DOKUNURSAN ÖLÜRSÜN''

Tüm bu pasaportlarda doğal olarak bir resim yoktu fakat Moğollardaki madalyonların yüzünde yazılı olan özel mesajlar vardı. Kubilay'ın pasaportunda şöyle diyordu: “Ebedi Cennetin gücü ile, İmparator'un bir fermanı. Saygısı olmayan ölür…’’

METROPOLİTAN SANAT MÜZESİ'NDE SERGİLENİYOR

Milattan Önce varolan bu levha pasaportlardan biri, New York’ta bulunan Metropolitan Sanat Müzesi’nde sergileniyor. Bugün Uluslararası seyahat güvenliğini en üst seviyeye sahip. 2010'un başlarında, e-pasaport adı verilen en yeni teknoloji “yeni nesil” pasaportlar uygulamaya konuldu ve pasaport defterlerine yüklenen elektronik çipler, sahteciliğe karşı daha sağlıklı bir koruma sağlamaya yardımcı oldu.

(1860 yılında çıkarılan İngiliz pasaportu)