900 yıllık Garipler Camii tarihe meydan okuyor

Tokat Fatihi Melik Danişment Ahmet Gazi tarafından 1080-1090 yıllarında inşa edildiği bilinen Garipler Camii, 1071 Malazgirt Zaferi'nden sonra yapılan Anadolu'daki en eski camilerden biri olarak biliniyor. En son 2008 yılında onarımdan geçirilen cami, yaklaşık 900 yıldır cemaatini ağırlıyor.

900 YILDIR HİZMETE AÇIK

Danişment Ahmet Gazi tarafından 1080-1090 yılları arasında yaptırılan ve kent merkezinde Pazarcık Mahallesi'nde yer alan Garipler Camii, tarihi ve mimarisiyle dikkat çekiyor. Türkler'in Anadolu'yu fethinden sonra yapılan ilk Türk camilerinden biri olma özelliği bulunan Garipler Camii, yaklaşık 900 yıldır hizmete açık bulunuyor.

Danışment Melikgazi Camii olarak da bilinen camiye minaresindeki yeşil sırlı tuğlalardan dolayı halk arasında Yeşil Minareli Camii olarak da anılıyor. Ancak sonradan neden Garipler Camii ismi verildiği ise bilinmiyor.

TÜRK CAMİLERİNİN İLK ÖRNEKLERİNDEN

Tokat Vakıflar Bölge Müdürlüğü Şube Müdürü Mehmet Aykun, Garipler Camii'nin Anadolu'daki Türk camilerinin ilk örneklerinden biri olduğunu söyledi.

Türklerin Orta Asya'daki mimariyi buraya taşıdıklarını anlatan Aykun, "Camimizin bir benzeri de Semerkant ile Buhara arasında şimdi Özbekistan sınırları içerisinde Degaron adlı şehirde bulunan Degaron Camii'dir. Anadolu’da yapılmış ilk cami olmasından dolayı son derece önemlidir." dedi.

KİTABESİ MİHRAPTA YER ALIYOR

Caminin mihrabının 1333 yılında dönemin ustalarından Muhammet oğlu Resul tarafından yapıldığını söyleyen Aykun, ''Yapı olarak camilerde gördüğümüz mihrap şemasına uygun. Ancak bunun özelliği çevresinde mermer taş üzerine ayet yazılı olmasıdır. Al-i İmran süresinin 18’nci ve 19’ncu ayetinin ilk bölümü yazılmış. Bu bakımdan da Selçuklu, Danişmendli, Osmanlı dönemlerin de bu özelliği ile dikkat çekmekte ve nadir eserlerden birisidir. Mihraplarda üst kısımlarına yazılar yazılıyordu.  Ama o tarihlerde kuşak olarak yazılması ilk örneklerden bir tanesidir. 1071 yılda Malazgirt zaferinden sonra Alparslan güvendiği komutanları Anadolu’nun fethine yönlendiriyor. Örneğin Erzurum bölgesine Saltuk Beyi, Diyarbakır, Elazığ bölgesine Artuk Beyi, Sivas, Malatya, Tokat bölgesine ise Danişment Melih Ahmet Gazi’yi gönderiyor. Sivas’tan başlıyor, 1073 yılında da Tokat’ı fetih ediyor. Bu bölgede Danişmendli beyliğini kuruyor. Kurduktan sonra bu camiyi inşaa ettiriyor.'' diye konuştu. En son 2008 yılında restorasyonu yapılan cami, cemaatini ağırlamaya devam ediyor.