Vakanüvis Türk şehitliklerini yazdı

Vakanüvis

Kadim ve görkemli tarihimiz, ordularımızın seferleriyle dopdolu. Askerlerimiz, dünyaya nizamat verirken de, vatanını savunurken de cenkden cenge koştu. Osmanlı’nın cihanşümul bir imparatorluk olması nedeniyle de dünyanın dört bir yanında var olduk. Bütün bu tarih akışında da binlerce askerimiz şehitlik şerbetini içti. Bu makam, “en büyük mertebe”. Şehitlik, “dava”nın, kuru bir cihangirlik davası olmadığının nişanesi. Atalarımız da, yerkürenin çok ama çok fazla sayıda yerine, bu nişanı kanlarıyla nakşetmişler.

ÜÇ KITA, 34 ÜLKE, 78 ŞEHİTLİK

İşte, onların muazzez hatıraları, çok geniş bir coğrafyadaki şehitliklerimizde yaşıyor. Bugün; Myanmar’dan Sibirya’ya, Macaristan’dan Japonya’ya, Kore’den Almanya’ya, Ürdün’den Rusya’ya tam 3 kıtada, 34 ülkede 78 şehitliğimiz var. Japonya'daki Ertuğrul, Güney Kore'deki Pusan, Mymanmar'daki Thayetmo ve Meikhtila şehitlikleri, ülkemize en uzak mesafede olan şehitliklerimiz. Şehitliklerimizin bulunduğu sadece iki ülke Cumhuriyet dönemine ait, Kore ve KKTC. Şehitliklerdeki “sayılabilen” şehit sayısı, yaklaşık 35 bin ama gerçek sayının bunun çok üzerinde olduğunda tarihçiler hemfikir. En eski şehitliğimiz ise 1522 yılında Rodos’un fethi sırasında şehit düşen denizcilerimiz için 1617 yılında yapılan Rodos Türk şehitliği. Şehitliklerimizin bakımını büyükelçiliklerimiz yürütüyor.

BUGÜN ZULÜM ALTINDAKİ MYANMAR’DA 2 BİN ŞEHİDİMİZ VAR

Birinci Dünya Savaşı’nda şehit düşen askerlerimiz, bugün 26 ülkedeki 54 şehitlikte medfun. Sadece Ukrayna’da Birinci Dünya Savaşı’nda mücadele eden askerlerimizin bir kısmının defnedildiği 7 şehitliğimiz mevcut. Birçoğu 1917 yılında yapılan şehitlikler, lyviv ve Kiev kentlerinde. Ayrıca Sibirya yakınlarındaki Kraşuayark Şehitliği de, Galiçya Cephesi’nde hayatını kaybeden Mehmetciklerimizi bağrında saklıyor. Buralardaki şehit sayımız tam olarak bilinmese de, Türk ve Rus  tarihçiler, kimliği tespit edilemeyenler de dâhil sayının onbinlerce olduğunu tahmin ediyor.

Birinci Dünya Savaşı'nda Irak, Suriye, Filistin ve Arabistan cephelerinde Osmanlı ve İngiliz Orduları arasındaki çarpışmalar sırasında İngilizlere tutsak düşerek Burma'ya getirilen ve burada vefat eden aziz Türk askerlerinin anısına” yazan kitabe ise Myanmar’da. Hani bugün, Burmalı Müslümanlara karşı Budistlerce “turuncu terör”ün estirildiği Myanmar. Dünyaya “sevgi kelebeği” imajı yayan turuncu rahip kıyafetli Budist din adamlarının sağladığı motivasyonla binlerce Müslüman’ın katledildiği bu topraklarda 2 bin şehidimiz var. I. Dünya Savaşı sırasında Ortadoğu cephelerinde 12 bin dolayında Osmanlı askeri esir edilmiş, bunların önemli bir bölümü İngiliz sömürgesi Hindistan ve çevre bölgelere gönderilmişti. Askerlerimiz demiryolu inşaatı gibi ağır işlerde çalıştırıldılar. İşte, Myanmar’daki 2 bin şehidimiz, çoğu, insanlık dışı şartlarda çalıştırılan ya da aynı durumdaki esir kamplarında can veren askerlerimizdi.

ERTUĞRUL FİRKATEYNİ’NDEN KORE SAVAŞI’NA

II. Abdulhamit’in 1889 yılında Japon milleti ve İmparator Meici’ye dostluk ziyareti için yolladığı 655 mürettebatlı Ertuğrul Fırkateyni, dönüş yolunda 19 Eylül 1890 tarihinde tayfuna yakalanarak Oşima adası açıklarında parçalanarak batmıştı. Faciadan kurtulan 69 denizci İmparator Meici tarafından iki savaş gemisi ile İstanbul'a gönderilirken, kaybolan yüzlerce denizcimiz dışında Oşima Adası halkının da desteğiyle ulaşılan 260 Türk denizcisinin cenazeleri ise askeri törenle şehitliğe çevrilen mezarlığa defnedilmişti. Uzağımızdaki bir başka şehitlik de, 17 Eylül 1950’de İskenderun Limanı’ndan demir alarak Kore’de kahramanca çarpışan ve şehit düşen 721 askerimizi defnedildiği Güney Kore Pusan’daki şehitlik.

İLK ŞEHİT PİLOTLARIMIZ SELAHADDİN EYYUBÎ İLE YANYANA

1918’de Rusya’nın işgaline uğrayan Azerbaycan’ı kurtarmak için bölgeye giden resmi ve gayriesmi Osmanlı kuvvetlerinden de binlerce askerimiz şehit olmuştu. Azerbaycan’daki kardeşlerimizin de hassasiyetiyle bu ülkede tam 9 şehitlik inşa edildi. Yine benzer inceliklerle KKTC’de 7, Kudüs bölgesinde de 6 şehitliğimiz bulunuyor. Yalnız, KKTC’deki şehitliklerimiz sadece Kıbrıs Barış Harekâtı kaynaklı değil. Birinci Dünya Savaşı’nda Ada, İngilizler’in de himayesinde olduğu için buraya getirilen esir askerlerimizden hayatını kaybedenler için de şehitlikler açılmış. Şam Teberiyye’de de şehitliğimiz var. Buradaki şehitliğin özelliği ise ilk “şehit pilotlarımız”a ait olması. Yüzbaşı Fethi ile Üsteğmen Sadık İstanbul-İskenderiye uçuşunu yaparken 27 Şubat 1914’te uçağın düşmesi üzerine bu bölgede hayatlarını kaybetmişlerdi. İki şehidimizin naaşı Şam Emeviye Camii’nde (Selahattin Eyyubi’nin türbesi de burada) ama uçağın düştüğü yerde bir şehitlik anıtı dikilmiş. Camide ayrıca 11 Mart 1914’te aynı bölgede başka bir uçuş sırasında şehit olan üsteğmen Nuri Bey’in de naaşı bulunuyor. Suriye’de, Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Gazi’nin dedesi Süleyman Şah ve iki muhafızının mezarının yer aldığı Süleyman Şah Türbesi de mevcut.

Türk şehitliğinin olduğu ülkelerin tam listesi ise şöyle: Almanya, Arnavutluk, Avusturya, Azerbaycan, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Cezayir, Çek Cumhuriyeti, Filistin, Güney Kore, Hindistan, Irak, İngiltere, İran, İsrail, İtalya, Japonya, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Letonya, Libya, Lübnan, Macaristan, Malta, Mısır, Myanmar, Polonya, Romanya, Rusya, Sırbistan, Suriye, Suudi Arabistan, Ukrayna, Ürdün ve Yunanistan.

Evet; asırlara yayılan zaman diliminde, dünyanın dört bir yanında şehadet şerbetini içen askerlerimiz, bugün Fatihalar bekliyor…