TİHEK'e en çok başvuru engelli ayrımcılığı üzerinden yapıldı

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), 2021’den 5 Kasım 2025’e kadar toplam 11 bin 280 başvuru aldı. Yıllara göre başvuru sayıları ise şöyle: 2021’de 1.185, 2022’de 2.020, 2023’te 2.830, 2024’te 2.837 ve 2025’in 5 Kasım tarihine kadar 2.408 olarak kayıtlara geçti.

BAŞVURULARIN ÇOĞU AYRIMCILIK İDDİASI ÜZERİNE

Kuruma yapılan başvuruların 2.697’si ayrımcılık iddiasını içeriyor. 2021-2025 döneminde en çok başvuru, “engellilik” temelinde yapıldı. Diğer başvuru temelleri ise şöyle sıralandı:

Cinsiyet: 306

Sağlık durumu: 176

Felsefi ve siyasi görüş: 142

Yaş: 140

Medeni hal: 115

Din: 89

Irk: 88

İnanç: 87

Servet, etnik köken, mezhep, doğum ve dil: toplam 180

Her yıl en yüksek başvuru oranı “engellilik” temelinde gerçekleşti.

İHLAL VE UZLAŞMA KARARLARI

Son iki yılda “engellilik” temelinde ayrımcılık yasağının ihlal edildiği yönünde 45 karar verildi, ayrıca 15 uzlaşma kararı alındı. 2025’te verilen ihlal kararlarının yüzde 42’si, 2024’te ise yüzde 50’si “engellilik” temeline dayandı.

ENGELLİLERLE İLGİLİ BAŞVURU KONULARI

Raporda öne çıkan başvuru konuları şunlar:

Engelli öğrencilere yönelik Bireysel Eğitim Planlarının (BEP) oluşturulmaması veya uygulanmaması

Engelli öğrenciler için özel eğitim sınıfı açılmaması

Engelli öğrencilerin okul etkinliklerine dahil edilmemesi

Sınav ve ödevlerde gerekli makul düzenlemelerin yapılmaması

Okullarda erişilebilirliğe ilişkin taleplerin yerine getirilmemesi

Orta/ağır engelli veya birden fazla yetersizliği olan çocukların özel kreş ve gündüz bakım evlerine kabul edilmemesi

Kolaylaştırıcı kişi/gölge öğretmen imkanının eşit sağlanmaması

Özel okullarda gereksinim sahibi öğrencilerin özel eğitim hizmetlerinden bilgilendirilmemesi

İşyerlerinde fiziksel ve dijital erişilebilirliğin sağlanmaması

Engellilerin nakil ve tayin taleplerinin dikkate alınmaması

Engelli yakını bulunan kişilerin nakil taleplerinde bu durumun göz önünde bulundurulmaması

Engelli kişilere işyerinde uygun iş verilmemesi veya yıllık/mazeret izinlerinin kullandırılmaması

İş arkadaşları veya yöneticiler tarafından psikolojik tacize maruz bırakılma