TCMB: Yıllık enflasyon üzerindeki ağırlık etkisi yıl sonuna doğru ortadan kalkacak

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulunun (PPK) 18 Şubat'taki toplantısına ilişkin yayınlanan özette, ocak ayında tüketici fiyatlarının yüzde 1,68 arttığı, yıllık enflasyonun 0,37 puan yükselerek yüzde 14,97 düzeyinde gerçekleştiği anımsatıldı.

ARTIŞIN ANA SÜRÜKLEYİCİSİ TEMEL MAL VE ENERJİ GRUBU

Temel mal ve enerji gruplarının bu artışın ana sürükleyicisi olduğu aktarılan özette, yıllık enflasyonun hizmetlerde sınırlı ölçüde gerilerken, gıda grubunda taze meyve ve sebze fiyatları öncülüğünde düştüğü, bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonu ve eğilimlerinin yükseldiği ifade edildi.

Özette, gıda ve alkolsüz içecek fiyatlarının ocakta yüzde 2,48 yükselmesine rağmen, grup yıllık enflasyonunun 2,50 puan düşerek yüzde 18,11'e gerilediğine işaret edilerek, "İşlenmiş gıda enflasyonu 2,59 puan artışla yüzde 18,11'e ulaşırken, işlenmemiş gıda enflasyonu baz etkisine de bağlı olarak 8,26 puan azalışla yüzde 18,08'e düşmüştür. Mevsimsellikten arındırılmış verilerle sebze fiyatlarındaki belirgin gerileme işlenmemiş gıda fiyatlarını önemli ölçüde aşağı çekmiştir." değerlendirmeleri yapıldı.

İŞLENMEMİŞ GIDA FİYATLARI HIZLI ARTIŞ EĞİLİMİNDE

Taze meyve ve sebze fiyatlarındaki olumlu görünümün aksine, diğer işlenmemiş gıda fiyatlarının hızlı artış eğilimini sürdürdüğü vurgulanan özette, şunlar kaydedildi:

"Çiğ süt referans fiyatındaki düzenlemeyi takiben süt fiyatları belirgin bir şekilde (yüzde 14,52) yükselmiş, et fiyatlarındaki artış öne çıkan bir diğer gelişme olmuştur. İşlenmiş gıda fiyatları aylık yüzde 3,75 ile yüksek bir oranda artarken, peynir ve diğer süt ürünleri ile katı-sıvı yağlar öne çıkan kalemler olmuştur. Çiğ süt referans fiyatındaki artış ilgili gıda ürünlerine geniş bir yayılımla yansırken, öncü veriler bu eğilimin yavaşlayarak da olsa şubatta devam ettiğine işaret etmektedir. Türk lirasındaki değer kazancına rağmen, uluslararası emtia fiyat gelişmeleri başta katı-sıvı yağlar olmak üzere işlenmiş gıda fiyatlarını olumsuz etkilemeye devam etmiştir. Bu gelişmelerle, taze meyve ve sebze dışı gıda yıllık enflasyonu yüzde 19,89'a yükselmiştir."

"ENERJİ GRUBU YILLIK ENFLASYONU ÖNÜMÜZDEKİ AYLARDA YÜKSELİŞİNİ SÜRDÜRECEK"

Özette, enerji fiyatlarının ocakta yüzde 3,24 arttığı, grup yıllık enflasyonunun yüzde 7,86'ya yükseldiği, bu gelişmede yönetilen/yönlendirilen fiyatlardaki ayarlamaların belirleyici olduğu dile getirildi.Bu kapsamda elektrik, şebeke suyu ve doğal gaz fiyat artışlarının öne çıktığına işaret edilen özette, "Öte yandan, uluslararası petrol fiyatlarındaki yükselişe karşın, Türk Lirası'ndaki değerlenme ve eşel mobil uygulaması neticesinde akaryakıt fiyatlarındaki artış sınırlı olmuştur. Kurul, eşel mobil uygulamasının sınırlayıcı etkisine rağmen, geçen yılın şubat-nisan döneminde belirgin şekilde gerileyen enerji fiyatlarının oluşturduğu düşük baz nedeniyle grup yıllık enflasyonunun önümüzdeki aylarda yükselişini sürdüreceğini not etmiştir." denildi.

"BİRİKİMLİ DÖVİZ KURUNUN TEMEL MAL ENFLASYONUNA ETKİSİ KISMEN HAFİFLEMEYE BAŞLADI"

Özette, döviz kuru gelişmelerinin gecikmeli etkilerinin gözlendiği diğer temel mal fiyatlarının da yüzde 2,03 arttığı ifade edilerek, şu değerlendirmelerde bulunuldu:

"Tüketici enflasyonunu sınırlayan başlıca gruplardan giyim ve ayakkabıda sezon indirimi geçen seneye kıyasla daha sınırlı gerçekleşmiş ve grup yıllık enflasyonu artmıştır. Öncü veriler, temel mal enflasyon eğilimi üzerindeki birikimli döviz kuru etkilerinin kısmen hafiflemeye başladığına işaret etmektedir. Bununla birlikte Kurul, salgına bağlı zayıf talep koşullarının sınırladığı giyim enflasyonu üzerindeki yukarı yönlü risklere dikkat çekmiştir. Hizmet fiyatları ocakta yüzde 1,87 artmış, grup yıllık enflasyonu 0,14 puan düşüşle yüzde 11,52 olmuştur. Yıllık enflasyon, ulaştırmada daha belirgin olmak üzere kira, lokanta-otel ve haberleşme gruplarında artmış, diğer hizmetlerde ise gerilemiştir. Ulaştırma hizmetlerindeki yükselişte şehir içi ulaşım fiyatlarındaki düzenlemeler belirleyici olmuştur. Lokanta-otel yıllık enflasyonundaki artışta yemek hizmetleri öne çıkarken, gıda fiyatları ve asgari ücret artışının bu gelişmede etkili olduğu değerlendirilmektedir."

"SANAYİ VE HİZMET SEKTÖRLERİNDE SALGIN ÖNCESİ DÜZEYLER AŞILDI"

İktisadi faaliyetin güçlü bir seyir izlediğinin altı çizilen özette, "Aralıkta sanayi üretim endeksi aylık bazda yüzde 1,3, yıllık bazda ise yüzde 12,1 arttı. Böylelikle, üretim dördüncü çeyrekte üçüncü çeyreğe göre yüzde 4,8 artarak güç kazandı. Ciro ve perakende satış hacmi endeksleri de 3. çeyreğe göre kuvvetlenirken, iktisadi faaliyet turizm bağlantılı kollar haricindeki hizmetler ve ticaret sektöründe oldukça canlı seyretmiştir. Böylelikle, sanayi ve hizmet sektörlerinde salgından olumsuz etkilenen gruplar haricinde geniş bir yayılımla salgın öncesi düzeyler aşılmıştır." denildi.

"SEKTÖREL AYRIŞMALARIN ENFLASYON ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ TAKİP EDİLMELİ"

Hizmet istihdamındaki düşüşün, salgından en olumsuz etkilenen sektörler kaynaklı olduğu aktarılan özette, şu değerlendirmeler yapıldı:

"Salgına bağlı kısıtlamaların ekonomi üzerindeki aşağı yönlü etkileri sınırlı kalırken, hizmetler ve bağlantılı sektörlerdeki yavaşlama ve bu sektörlerin kısa vadeli görünümüne dair belirsizlikler sürmektedir. Şubat ayına ilişkin anket göstergeleri, imalat sanayi faaliyetinin ara malı ve dayanıklı mal sektörleri öncülüğünde gücünü koruduğuna işaret etmiştir. İç talepte ilave bir yavaşlama görülmezken, dış talepte temelde Avrupa bölgesinde salgına bağlı kısıtlamalar nedeniyle bir miktar zayıflama gözlenmektedir. İç talep üzerinde salgına bağlı kısıtlamaların kaldırılmasının zamanlamasına bağlı yukarı yönlü riskler bulunmaktadır. Kurul, salgın dinamikleri ve makro politika bileşimi çerçevesinde ortaya çıkan sektörel ayrışmaların enflasyon üzerindeki etkilerinin ve gelecek döneme dair içerdiği risklerin takip edilmesi gerektiğini değerlendirmiştir. Ekonominin döngüsel durumuna ilişkin çıktı açığı göstergelerini değerlendiren Kurul, ilk çeyrekteki yavaşlamayla birlikte iktisadi faaliyetin eğilimine yakınsamaya başladığı, ancak çeyrek genelinde talep yönlü enflasyonist etkilerin varlığını sürdürdüğü değerlendirmesinde bulunmuştur."

"SIKI PARA POLİTİKASI DURUŞU KARARLILIKLA UZUN BİR MÜDDET SÜRDÜRÜLECEK"

Sıkı parasal duruşun, enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve finansal piyasa gelişmeleri bağlamında dışsal ve geçici oynaklıklara karşı önemli bir tampon işlevi göreceği aktarılan özette, şunlar kaydedildi:

"Bu doğrultuda, 2021 yıl sonu tahmin hedefi dikkate alınarak, enflasyonda kalıcı düşüşe ve fiyat istikrarına işaret eden güçlü göstergeler oluşana kadar, sıkı para politikası duruşu kararlılıkla uzun bir müddet sürdürülecektir. Enflasyonda kalıcı düşüşe ve fiyat istikrarına işaret eden güçlü göstergeler kapsamında enflasyonun ana eğilimi ve fiyatlama davranışlarına ilişkin göstergeler, yayılım endeksleri, talep ve maliyet unsurları ve enflasyon beklentilerinin tahmin ufku içerisinde hedeflerle uyumu yakından izlenmektedir. Son dönemde emtia fiyatlarında gözlenen belirgin yükselişin enflasyon görünümü üzerinde oluşturduğu risklerin fiyatlama davranışları ve enflasyon beklentileriyle etkileşimi yakından takip edilecektir. Buna ek olarak, bireysel kredilerde yakın dönemde yukarı yönlü bir ivme gözlenmektedir. Gerekmesi durumunda ilave parasal sıkılaşma yapılacaktır."

"PARA POLİTİKASI DURUŞUNUN PARA PİYASALARINA YANSIMALARI MERCEK ALTINA ALINMIŞTIR"

Sıkı para politikası duruşunun bu şekilde sürdürülmesinin, fiyat istikrarını kalıcı olarak tesis etmesinin yanında, ülke risk primlerinin düşmesi, ters para ikamesinin başlaması, döviz rezervlerinin artış eğilimine girmesi ve finansman maliyetlerinin kalıcı olarak gerilemesi yoluyla makroekonomik ve finansal istikrarı olumlu etkileyeceğinin değerlendirildiği özette, şu değerlendirmeler yapıldı:

"Para politikası duruşunun para piyasalarına yansımaları mercek altına alınmıştır. Yakın dönemde kredi ve mevduat faizlerinde bir miktar düşüş gözlenmiştir. Kurul, parasal aktarım mekanizmasının etkinliğini artırmak için Türk lirası zorunlu karşılıklarda artış yapılması ihtiyacı olduğunu belirtmiştir. Yine aynı amaçla, zorunlu karşılıkların döviz ve altın cinsinden tesis edilmesine imkan veren Rezerv Opsiyonu Mekanizması dahilindeki oranların aşağı çekilmesi hususu tartışılmıştır. Kurul, parasal duruşun belirlenmesinde kullanılan yegâne aracın politika faiz oranı olduğunu, zorunlu karşılık oranlarının ise politika faiziyle belirlenen parasal duruşun mevduat, kredi ve diğer para piyasalarına aktarımını etkileyen bir araç olduğunu vurgulamıştır. Kurul, fiyat istikrarının sağlanması için, güçlü bir politika koordinasyonuyla tüm paydaşları içeren bütüncül bir makro politika bileşimine ihtiyaç bulunduğu değerlendirmesini yinelemiştir. TCMB karar alma süreçlerinde orta vadeli bir perspektifle, enflasyonu etkileyen tüm unsurları ve bu unsurların etkileşimini temel alan bir analiz çerçevesi benimsemektedir. Açıklanacak her türlü yeni verinin ve haberin Kurulun geleceğe yönelik politika duruşunu değiştirmesine neden olabileceği önemle vurgulanmalıdır."