Gogol'un hayranı olduğu Puşkin’in önerisiyle yazdığı Ölü Canlar romanına dair
Özel İçerik

Ukrayna’da dünyaya gelen Gogol, Rus yazarları arasında önemli bir konuma sahiptir. Orta halli toprak sahibi bir ailenin çocuğudur. Yazdığı eserlerle iktidarın her zaman hedefinde olmuştur. Gogol ise bütün bu düzensizlikleri ve kirli işleri şeffaf bir şekilde eserlerinde yansımıştır.

O dönem Çar’ı eleştirmek, kimsenin pek cesaret edemediği bir durumdur. Eserlerinde bürokrasiyi hicveden yazarlara ve edebiyatçılara ya hapis cezası ya da o dönem ünlü olan kürek çekme cezası verliyordu. Milli Eğitim Bakanlığı 100 Temel Eser arasında yer alan Ölü Canlar; sinemeya da uyarlandı.

BASKILAR YÜZÜNDEN TAMAMLANMADI

19. yüzyıl Rus Edebiyatının önde gelen yazarlarından Nikolay Vasilyeviç Gogol’un Ölü Canlar romanı, sahtekârlıkları, yalanları, düzenbazlıkları, ikiyüzlülüğü ve devletin çürümüşlüğünü sert yergilerle dile getiriyor. Gogol’un 1842’de kaleme aldığı ünlü romanı, gelen tepkiler sonucunda tamamlanamamıştır.

Yazarın üç ciltten oluşan Ölü Canlar’ı geri kalan nüshaları ise kimi rivayetlere göre Gogol’un girdiği bir buhran sebebiyle yaktığını; kimi edebiyat çevrelerine göre ise devlet yönetimi tarafından fazla yergi olduğu için yasaklanmıştır.

ikinci ihtimal daha ağır basıyor diyebilirz. Bütün baskılara rağmen günümüze kadar ulaşan bu değerli romanın ünü yazıldığı dönem de hak ettiği değeri görmüştür.

Gogol'un hayranı olduğu Puşkin’in önerisiyle yazdığı Ölü Canlar romanına dair

Sayfa: 449

PUŞKİN’İN TAVSİYESİ ÜZERİNE YAZILDI

Vatandaşı hikâyeci, romancı Aleksandr Puşkin’in tavsiye etmesiyle Gogol, Ölü Canları yazabilmiştir. Yayınlandığında büyük tepkiyle karşılaşan roman Rus Çarı tarafından da eleştirilere sebep oldu. Romanın kahramanı Pavel İvanovich Chichikov; sahtekârlığını fırsatçılığını kullanarak ölmüş köleleri köylülerden satın alarak onlar üzerinden para kazanmanın peşindedir.

YERGİ SANATINI USTALIKLA KULLANDI

Chichikov, belgeleri toplayarak mevcut olmayan mülkü rehine koyar ve karşılığında para alır. Bu alışveriş hem köylüler için hem de kendisi için kazançlı bir iştir. Gogol, romanında dönemin Rus toplumunu sert cümlelerle eleştirir.

Ona öge, devlet yönetiminin gerekli düzenlemeleri yapmadığını ifade ederek bürokrasiyi bu sahtekârlığa ortak etmekten imtina etmez.

Eleştiri okların hedefine yerleştirilen Gogol yergi sanatını ustalıkla kullanmıştır. Puşkin’in etkisi altında kalan ünlü romancı realizmin güçlü savunucusudur. Eserlerinde realist öğeleri bolca kullanmıştır.

Gogol'un hayranı olduğu Puşkin’in önerisiyle yazdığı Ölü Canlar romanına dair

YAZARLARA İLHAM KAYNAĞI OLDU

Ünlü yazar, 1852 yılında Ölü Canlar romanının ikinci bölümünün el yazmalarını yakarak imha eder. Kısa bir süre sonra ise 43 yaşında, Moskova’da hayata veda eder.

Öldükten sonra onun edebiyat anlayışını hayranlıkla takip eden diğer Rus yazarları için ilham kaynağı olur. Büyük komedisi Müfettiş adlı eseri ile bürokrasiyi hicveden Gogol, eserin sahnelenmesi ile tüm şimşekleri üzerine çeker.

Gogol, Roma’ya kaçar ve burada Puşkin'nin tavsiyesiyle Ölü Canlar’ı yazar. Romanda Rusya’nın çürümüşlüğünü gerçekçi bir biçimde gözler önüne serer. I. Nikola döneminin baskıcı ve karanlık düzenini, aydınları, halkı ve geniş bir kitlenin güç ve iktidar karşısında nasıl boyun eğdiğini mizahi ve ince bir dille eleştirir.

Gogol’un PaltoBir Delinin Hatıra Defteri beğenilen hikâyeleri arasında yerini almıştır. Dostoyevski’nin "Hepimiz Gogol’un Palto’undan çıktık" sözü konuyu daha da açıklığa kavuşturuyor.

"ISSIZ BİR KÖŞEDEYİZ"

Gogol’un iyi bir hiciv ustası olduğu bu satırlarından daha iyi anlaşılıyor;

"Niçin hep ülkemizin en ıssız, en uzak köşelerinden örnekler alarak yoksulluktan, hep yoksulluk ve yaşamımızın eksik yanlarında söz etmeli? Ama eğer yazarınızın özelliği buysa elden en gelir ki? Yazarınızın ülkenizin en ıssız, en uzak köşelerinden örnekler alarak yoksulluk ve eksikliklerimizden başka bir şey yaşayamazsa?"

Dünya Rus edebiyatının önemli kilometre taşlarından olan Gogol’un Ölü Canlar romanı edebiyatseverlerin mutlaka okuması gerekiyor.

Kitap sayfası için iletişim:

ergul.tosun@ensonhaber.com