Öcalan: Artık ülkeye dönme zamanı

Milliyet'te yer alan habere göre; DTK Eşbaşkanı Hatip Dicle’nin katılımıyla genişleyen heyetin kritik görüşmesi 4 saat sürdü. Öcalan, görüşmede 20 yılı aşkın süredir ilk kez gördüğü Hatip Dicle’ye büyük ilgi gösterdi. Görüşmede, Öcalan, heyete, uzun süredir üzerinde çalıştığı, devlet heyetiyle de paylaştığı Müzakere Süreci Taslağı’nı anlattı.

"ARTIK ÜLKEYE DÖNME ZAMANI"

Öcalan’ın, “Artık ülkeyi terk etme zamanı değil, ülkeye dönme zamanı” değerlendirmesini yaptığı öğrenildi. Öcalan’ın, yeniden çekilme çağrısı yapmayı doğru bulmadığı, “Artık kış ayındayız. Şimdi çıkmaya kalkanlar 4-5 ayda gidemez. Bunun yerine çözüm odaklı adımlar atılmalı” değerlendirmesini yaptığı bildirildi. Öcalan’ın, bu doğrultuda, karşılıklı adımların sırayla değil, “senkronize” atılmasını istediği, atılacak adımları da 4 ana başlıkta sıraladığı bildirildi.

Öcalan’ın 4 başlıktan oluştuğu söylenen Müzakere Süreci Taslağı’nın anahatları şöyle:

YÖNTEM

9 maddeden oluşan bu bölümde, sürecin belirleyici yanının demokratik siyaset olduğu vurgulanıyor. Yasal temellerden ne anlaşıldığı, kavram ve kurumların tanımları ve nasıl doğru tanımda buluşulabileceği, eylemsizlik halinin açık tanımları ve tarafların bu tanımlarda birleşmesindeki zorunluluk, sürecin aşamalarının belgeli hale getirilmesi, tüm görüşmelerin kayıt altına alınması, varılan mutabakatların da imzayla kayıt altına alınarak muhafazası gibi konular ayrıntılarıyla sıralanıyor. Öcalan, görüşmelerin temel zeminini bu bölümde aktarıyor.

TARİH VE FELSEFE

Öcalan, bu bölümde 11 başlık altında geçmişten bugüne ve geleceğe bakış açısını özetliyor ve atılacak adımlarla varılacak noktayı tanımlıyor. Bu başlıklar şöyle sıralanıyor:

1- Tarih boyunca Ortadoğu’da Kürt-Türk ilişkilerinin mahiyeti ve günümüzdeki durumu.

2- Kürt-Türk ilişkilerinin giderek ağırlaşan sorunsallaşmasının iç ve dış nedenleri ve kapitalist moderniteyle ilişkisi.

3- Türk-Kürt ilişkisindeki sorunsallığın esas olarak devletin dönüşümü olması gerçekliği. Güncel iktidarların bu meseleyi iktidarlaşma aracına dönüştürmeleri. Uygulanan kör şiddet ve bunun yarattığı sonuçlar.

4- Çözümün sistemsel özelliği ve Ortadoğu’daki kaçınılmaz etkisi.

5- Çözümün barış ve evrensel demokrasiyle bağı. Demokratik barışın devlet ve toplum yapısında yol açacağı kaçınılmaz reformlar.

6- Sürecin anayasal ve yasal sonuçları

7- Sürecin güvenlik boyutu

8- Sürecin sosyal-kültürel etkileri

9- Sürecin kadın özgürlüğü boyutu ve ekolojik sonuçları

10- Cumhuriyet tarihi boyunca varlıkları yadsınan ve dışlanan tüm unsurların özgürce ve eşitçe tanınması. Bu unsurların, yeni norm sisteminde yer alma biçimleri ve özgünlükleri.

11- Yeni, çoğul, demokratik kamu düzeni.

TEMEL GÜNDEM MADDELERİ

Öcalan, bu bölümde 40 temel soru, belirleme ve önermeyle sorunu tanımlayıp, yanıtlarını sunuyor ve kendi bakış açısıyla çözümün çerçevesini çiziyor. Bu bölümde, “demokratik siyasetin doğru tanımlanması ve içeriği”, “kimlik kavramı, tanımı ve tanınması”, “çoğul, demokratik eşit ve yasal güvenceli çözüm”, “demokratik çözümün ulusal ve bölgesel(yerel) boyutlarının doğru tanımlanması”, “anayasal ve yasal karşılıkları”, “vatandaşlık tanımı”, “yasal ve özgür vatandaş”, “sürecin sosyo-ekonomik sistemle ilişkisi ve yeniden tanımlanması”, “kültürel çoğulculuk ve özgürlük”, “yakın tarihle hakikatler temelinde yüzleşme mekanizmaları”, “TBMM nezdinde oluşturulacak mekanizmalar” gibi başlıklar yer alıyor. Bu bölümde, somut öneriler ve kurulması istenen mekanizmalar, bunların çalışma biçimleri ayrıntılarıyla anlatılıyor.

6 MADDEDE EYLEM PLANI

Bu bölüm 6 maddede çerçeveleniyor. 6 maddede, tanımlanan adımların hangi tarihlerde nasıl yapılacağı ayrıntılarıyla anlatılıyor. HDP heyetinin açıklamasında, bu taslakla ilgili altı çizilmesi gereken nokta, devlet heyeti ile Öcalan’ın taslak konusunda mutabakat sağladığı değil, “müzakere yürütülebilecek bir çerçeve olduğu” konusunda mutabakat sağlanmış olması.

Bu çerçevede, hükümetin eylem planının da masaya getirilmesi, iki plan arasındaki farklılıkların en aza indirilerek, “büyük demokratik çözüm” diye nitelenen aşamaya geçilebileceği değerlendirmesi İmralı’da yapılıyor.

Hükümete ulaşan Müzakere Taslağı’nın Kandil’le ve kamuoyuyla paylaşıldıktan sonra üzerinde yeniden değerlendirme yapılacağı ifade ediliyor. Buna göre, 1-2 günlük süreçte kamuoyuna taslağın önemli bir bölümü yansıyacak. Daha sonra tam metin olarak görülmesi sağlanacak. Bu metin üzerinden hükümetin değerlendirme yapması ve Meclis’te adım atması beklenecek.

SÜREÇ İÇİN EŞZAMANLI 4 ADIMLI PLAN

Öcalan, 4-5 aylık süreçte, yani Haziran 2015 seçimi öncesinde sonuca ulaşabileceğini vurguladığı sürecin, adım adım değil, senkronize-eşzamanlı adımlarla yürütülmesini istiyor. İmralı’nın senkronize yürütmek istediği süreci 4 başlıkta özetlemek mümkün:

1 Yasal güvence: Bu adımda Öcalan, özellikle Geri Dönüş Yasası ya da Dağdan Dönüş Yasası olarak nitelendirilebilecek yasanın bütün yönleriyle hemen çıkartılmasını, eşzamanlı olarak müzakerelere geçilmesini istiyor.

2 Müzakere: Yasal güvenceyle paralel olarak müzakerenin sürdürülmesini belirtiyor.

3 Tahkim edilmiş ateşkes: Yine bunlara paralel olarak her iki tarafın bugünkünden çok daha ileride mutlak bir ateşkes durumuna geçmesi, tepki çekebilecek karşı uygulamaların sonlandırılmasının zorunluluğunu aktarıyor.

4 Anayasal ve toplumsal dönüşüm, silahsızlanma: Demokratikleşmeye yönelik anayasal ve yasal adımların atılması, silahlara veda ve toplum hayatının yeniden düzenlenmesi.