Palm yağı nedir

Palmiye yağı ağırlıklı olarak makina yağı ve dizel veya biyodizel üretiminde kullanılmaktadır. Palmiye yağı, doğal kırmızı rengini değiştirmek ve kokudan arındırmak için yüksek ısılarda rafine ediliyor.

Süpermarket raflarında bulunan ürünlerin pek çoğunun içeriğinde palmiye yağı yer alıyor. Palmiye ağaçları, kökenleri Batı Afrika'ya dayansa da bu palmiye türünün yüzde 90'ı Endonezya ve Malezya'daki ekili alanlarda üretiliyor.

PALMİYE YAĞI NELERDE VAR

Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Doğayı Koruma Vakfı'na (WWF) göre endüstriyel ürünlerin birçoğunda palmiye yağına yer veriliyor. Yemeklik yağlar, margarinler, dondurma, hazır yemek, şekerlemeler, çikolata, pizza hamuru, bisküvi ve kurabiyeler gibi işlenmiş gıdalarda palmiye yağına rastlanıyor. Ayrıca deterjan, sabun ve şampuanların çoğu, ruj, ağda ve cilalar gibi kozmetik ve temizlik ürünlerinde de bu yağ bulunuyor.

SAĞLIĞA ZARARLARI

2017'de Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu (EFSA), birçok üründe kullanılan palmiye yağının kanser riskine işaret etmesi, bu bitkisel yağın sağlık ve çevreye olan etkilerini yeniden gündeme taşıdı.

EFSA, palmiye yağının 200 dereceden yüksek ısılarda rafine edilmesi halinde, diğer bitkisel yağlardan daha çok kanserojen madde ortaya çıkarttığını açıkladı.

Üreticiler ürün listesinde palmiye yağı yerine farklı isimler de kullanabiliyor.

Palmiye yağı, doğal kırmızı rengini değiştirmek ve kokudan arındırmak için yüksek ısılarda rafine ediliyor.

EFSA'nın yanında Dünya Sağlık Örgütü, BM Gıda ve Tarım Örgütü gibi kuruluşlar palmiye yağındaki GE olarak bilinen kanserojen maddenin arz ettiği tehlikeye dikkat çekmekle birlikte, palmiye yağının tüketilmemesi tavsiyesinde bulunmadı.

Öte yandan bazı araştırmacılar, yüksek doymuş yağ oranı nedeniyle kolestorol seviyesini artırarak, kalp krizi ve felç riskini artırdığını belirtiyor. Isıtılmış palmiye yağının yüksek tansiyona neden olduğu da ifade ediliyor.

ÇEVREYE ZARARLARI

Aslında çevre örgütleri en büyük sorunun palmiye yağının kendisinden ziyade, palmiye çiftlikleri olduğunu söylüyor. Palmiye çiftlikleri yağışlı, tropik ormanların olduğu bölgelerde kuruluyor. Bu ormanlar orangutan gibi hayvanların yuvası.

Palmiye çiftliklerine alan açmak için ormanların kesilmesi ve avlanma nedeniyle bu hayvanların bir kısmı nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya.

Örneğin Borneo orangutanları bu tehlike bakımından kırmızı listede yer alıyor.
Tehlikede olanlar sadece hayvanlar da değil. Uluslararası Af Örgütü'nün 2016'da yayınladığı bir rapor, Endonezya'da 8 yaşındaki çocukların bile tehlikeli koşullarda palmiye yağı üretiminde çalıştırıldığını ortaya koymuştu.

Araştırmalar ayrıca palmiye yağı üreten büyük şirketlerle yerel halk arasındaki çatışmalı ortamdan söz ediyordu.

Palmiye yağı üretimi büyük orman yangınlarıyla da ilişkilendiriliyor. 2015'te Singapur'u etkisi altına alan hava kirliliği Endonezya ormanlarındaki yangınlardan kaynaklanmış, kirlilik seviyesi normal düzeyin çok üzerine çıkmıştı.

Öte yandan ormanlık alanların yok edilmesi iklim değişikliğini de olumsuz etkiliyor.
2005-2015 yılları arasında Borneo adasındaki ormansızlaştırmanın yüzde 50'si palmiye çiftliklerinden kaynaklanmıştı.