Peygamberler Diyarı: Şanlıurfa

Güneydoğu'yu keşfe çıkan bilir: Şanlıurfa 12 bin yıllık muhteşem bir tarih ama biz şehri, taş duvarlar, özgün mimari gibi kelimelerle klişe bir sanat tarihi ders kitabına çevirmeyelim. Bu toprakların her bir karışı, zamanında Hititler’in, Persler’in, İpek yolu tüccarlarının cirit attığı yerlerdi. Moğol’u da gelmiş, Peygamber’i de. Kalabalığı ve sıcağı bunalttı ama Şanlıurfa, sofrasından kültürüne, her haliyle bizi tavladı.

URFA’DA BİR GÜN

O kadar yolu bu sıcakta otobüsle gidecek kadar delirmedik; THY’nin kampanyalı biletlerinden Şanlıurfa tarifesini aldık, düştük yollara. Kendimizi bu şehre hazırlarken türküleri de dilimizdeydi : ‘’Urfalıyam ezelden, gönlüm geçmez güzelden…’’ demeye kalmadı 1 saat 15 dakika gibi kısa bir süre sonra kendimizi Şanlıurfa’da bulduk. Bir güne ne kadar lahmacun ne kadar tarihi yer sığdırabilirsek; o kadar yedik, içtik, gezdik.

GELİR GELMEZ YEMEĞE KOŞTUK

Şanlıurfa’da görmen gereken binlerce tarihi eser var fakat şehrin sana en güzel kıyağı, her adımda karnını acıktıran muhteşem bir sofra ile taçlandırması oluyor. Sabahın ilk ışıklarıyla ciğerli bir kahvaltıyla karşılaştık. Sabah sabah ciğer kebap istemeyenler için ise tirit çorbası var;  fırından yeni çıkmış tırnaklı pide de var istersen.

ÇARŞI PAZAR

Gümrük Han, Hüseyniye Çarşısı’ndaki bakırcılar; Kazzaz Han'da şal ve yöresel kıyafet satan dükkânlar; Sipahi Çarşısı'ndaki kilimciler ve eskiciler ziyaret edilmesi gereken en güzel sokaklardan sadece birkaçı.

HALFETİ’DE TEKNE TURU

Halfeti, Cittaslow yani Sakin Şehir ünvanını alan nadir yerlerden. Burası merkeze 1,5 saat uzaklıkta olsa da gitmeye değer bir rotaydı. Fırat Nehrinin altında kalan taş mimarisiyle gözümde bir akvaryum manzarası vardı. Suyun altında kalan balıklar değil, şehrin kendisiydi.

Fotoğrafta suyun altında kalan bir camii görüyorsunuz. Tekne turuyla bu ilginç manzarayı seyredebilirsin.

SİYAH GÜLÜ BAŞKA YERDE YETİŞMİYOR

Bir diğer özelliği de, tüm dünyada siyah gülün yetişebildiği tek yer olması. En önemli özelliği ise, dalından koparılıp başka bir yere götürüldüğünde rengi değişiyor, tohumu alınıp başka topraklarda yetiştirildiğinde siyah gül vermiyor. Yani siyah gülü Şanlıurfa dışında görürsen, o topraktan şüpheleneceksin.

DÜNYANIN İLK ÜNİVERSİTESİ HARRAN’DAYDI

Harran’ın en ilgi çekici noktalarından biri, mezun olmayı dört gözle beklediğiniz üniversitelerin atasına ev sahipliği yapması. Geçmişte, dünyanın ilk üniversitelerinden biri buradaydı ama Moğolların yıkımına uğrayan üniversiteden geriye pek az şey kalmış.

KONİK EVLER

Harran’ı Harran yapan bir diğer özellik ise Konik Evler. Bu taştan örülüp çamurla kaplanan evler doğal klimaya sahip; yazın serin, kışın sıcaklar. Yöresel kıyafetleriyle insanlar bu evlerin yanında bir film stüdyosunu andırıyor. Günümüz metropol betonarmelerinden alışık olduğumuz tek bir malzeme yok. Her şey doğanın bir üretimi.

MİSTİK TURİZM: BALIKLIGÖL

Urfa peygamberler kenti olarak biliniyor. Geçmişi 12 bin yıllık tarihe sahip kentte Âdem, Eyyüp, İbrahim, Şuayip ve İlyas peygamberlerin yaşadığına inanılıyor. Bu nedenle kentte çok sayıda kutsal kabul edilen mekân var. Balıklıgöl kutsal kabul edilen balıklarını ve Rizvaniye Camii’nin suyun üstüne düşen muhteşem manzarasını izlemenin mistik büyüsünü sunuyor. Bulunduğu yerde iki göl, Aynzeliha ve Halil-Ür Rahman yer alıyor.

AKŞAM YEMEĞİ İÇİN ‘CEVAHİR HAN’ DEDİLER

Akşam yemeği için Cevahir Han var dediler, gittik. Burada yemek değil tarih kokusu eşliğinde karın doyuruyorsunuz. Siz neler yiyeceğinizi biliyorsunuz. Gaziantep’e de selam olsun; o güzel baklavaların fıstığı da burada yetişiyor. Baklava yok mu baklava… Adı da yemekleri de bütün övgüleri hak ediyor Şanlıurfa’nın; söğürmesi, şıllık tatlısı, semsek, ciğer kebabı, bostana, çiğköfteee!

MEŞHUR SIRA GECELERİ

İpek yolunda ticaret yapan kervanların duraklarından biri olan büyük bir han içine kurulu bu restoranda sıra geceleri de düzenleniyor. Sıra gecesi geleneği esnafın uzun kış geceleri hem eğlenmek hem de dertleşmek için bir araya gelmesi ile başlamış. Esnaf her cuma gecesi sırayla bir evde toplanır, önce yemek yer, dertleşir sonra hep birlikte türkü söylenirmiş. Herhalde Güneydoğu’yu ilim ilim iliklerinizde hissedeceğiniz bu gece eğlencesini kaçırmazsınız diye düşünüyorum.