Türkiye'nin petrol efsanelerine bilimsel açıklamalar

TÜRKİYE PETROL ZENGİNİ BÖLGEDE DEĞİL Türkiye petrol denizi üzerinde mi yüzüyor? Cevap : Ülkemiz, Alp Himalaya Dağ Kuşağı adı verilen bir kuşak üzerinde yer almaktadır. Bu kuşak, jeolojinin aşırı deformasyon, aşırı kırılma, parçalanma ve yükselme gibi unsurları bünyesinde taşımaktadır. Bu unsurlar ise petrol potansiyeli açısından oldukça olumsuz görülen faktörlerdir. Dünyada bilinen büyük petrol sahaları (Hazar, Ortadoğu, Kuzey Afrika ülkeleri) bu kuşağın güney kısımlarında yer almaktadır. Ülkemizde ise petrol üretimi yapılan Güney Doğu Anadolu Bölgesi, bu petrol bölgesine komşu bulunmaktadır. Zengin petrol yataklarına sahip Ortadoğu ülkelerine komşu olmak, ilk bakışta, ülkemizde de benzer petrol yataklarının olabileceğine çağrıştırsa da, ülkemiz bölgesindeki petrol zengini bir ülke konumunda değildir. Bu konu ile ilgili olarak, ülkemizin jeolojik yapısının önemli bir ilişkisi bulunmaktadır. HARİTALARI İNGİLİZ ÇİZDİ, TÜRKİYE PETROLSÜZ KALDI Türkiye'nin bütün komşularında petrol çıkıyor da bizde neden çıkmıyor? Türkiye'nin özellikle Güneydoğu komşuları (İran, Irak ve Suriye) petrol zengini iken, Türkiyenin petrol fakiri olması tesadüf değildir. Bunun altında 1. Dünya savaşının asıl çıkış sebebi olan petrol ve petrol üreten ülkelerinin kontrolü yatmaktadır. Türkiyenin 'nin Güneydoğu sınırının çizilmesine İngiliz jeologların etksi yadsınamaz. Petrolün kontrolü için kurulacak olan İngiliz güdümlü Irak Devleti'nin bayrağı, o günlerde Irak'ta İngiltere adına çalışan ingiliz bayan jeoloğun babasına yazdığı mektupta çizilerek gösterilmiştir. GÜNEYDOĞU'DA PETROL KAYNAMIYOR Güneydoğu fokur fokur petrol kaynıyor mu? Güneydoğu Anadolu Türkiye'nin petrol bölgesi olmakla beraber, altı fokur fokur petrol kaynamıyor ne yazık ki. DERİNLERE İNECEK SONDAJ TEKNOLOJİMİZ VAR Türkiye'de petrol varmış ama yerin 6000-7000 metre altındaymış! Şimdiye kadar arama yapılan kara alanlarında böyle bir durum ile karşılaşılmadı. Ancak bu uygun petrol sistemi varlığında bu derinlikte hidrokarbona rastlanmayacaktır anlamına gelmez Burada önemli olam 6-7 bin metreyi geçince her yerin petrol kaynadığı iddiasıdır ki hiçbir bilimsel temele dayanmamakta. İster 700 metre ister 7000 metre olsun, bir kuyunun açılması bilimsel verilere bağlıdır. Elinizdeki veriler sizi yerin altındaki hangi noktaya yönlendiriyorsa oraya ulaşmaya çalışırsınız. Üstelik TPAO 2009 Temmuzunda Yuvaköy-1 kuyusu ile 7.216 metreye ulaşan sondaj gerçekleştirmiş, bu kuyu dünyanın en derin 46. kuyusu olmuştur. Yani bizde derinlere inebilecek sondaj teknolojisi de mevcuttur. KUYULARIN KAPATILMASI Kuyulara cıva döküp kapatıyor muyuz? Kuyulara cıva döküp kapatmıyoruz. Ne cıva döküyoruz ne de güvenli ve ekonomik olduğu sürece kapatıyoruz. Üstelik cıva, kuyuya dökmek için çok pahalı bir malzeme. Bir sondaj kuyusuna, çeşitli kimyasallar katılabilir. Bunun amacı sondajın güvenle ilerleyebilmesi veya üretim fazında üretimin sağlıklı yapılabilmesi olabilir. Sondaj sırasında kuyunun çökmemesi istenir. Bunun için de muhafaza borusu dediğimiz boru, çimento ile kuyu çeperine sabitlenerek yerleştirilir. Yani her kuyu çimentolanır, ama keşif yapılan petrolü gizlemek için değil! Biz petrolü buluyoruz ancak başka ülkelerin baskısıyla kapatıyor muyuz? Zaman zaman kuyuda petrol ve gaz testi yapıp kapattığımız kuyular olmuştur. Ancak bu ya ekonomik sebeplerden yada rezerbuar kısıtlılığından meydana gelmiş bir olaydır. Diyelim ki yeraltında 100TL'lik petrol var, ancak bunu çıkarmak için 500 TL'lik harcama yapmamız gerekiyor. Böyle bir durumda işin ekonomikliği ortadan kalktığı için bulunan 100 TL'lik petrolü yerinde bırakırsınız. Bu şartlarda yapılan keşif ekonomik bir keşif olmaz. Ya da petrolü keşfedersiniz ancak rezervuar şartları o kadar kötüdür ki, petrolü içinde barındıran kaya içinde ki petrolü bırakmaz ve kuyudan üretim yapılamaz. Sonuç olarak kuyu "petrol emareli" (ekonomik olmayan miktarda petrol içeren) olarak terk edilir. ABDÜLHAMİT'İN PETROL HARİTASI Sultan II. Abdülhamid'in yaptırdığı petrol haritasındaki bilgiler doğru mudur? Haritanın yaptırıldığı dönem göz önüne alındığında, sadece yüzey jeolojisinden bu günkü petrol trendine yaklaşık bir trend yakalanmış denebilir. Alman maden mühendisi Psul Groskoph ve Habip Necip Efendi yönetimindeki araştırma ekibinin çalışmaları ile oluşturulduğu iddia edilen bu harita ve tespit edilen hedef noktalar, teknik yönden bugün için bir şey ifade etmese de dönemin idarecilerine ışık tutabilecek bir çalışma olduğu aşikar. Kaldı ki bu tür yüzey jeolojisi çalışmaları o dönemde pek çok batılı devlet tarafından zaten yapıldığı için, Sultan II.Abdülhamid'in de bu konuda bilgi sahibi olmak için çaba sarf etmesi takdir edilmesi gereken bir durum. Teknik yönden günüzde bir şey ifade etmesinin sebebi ise; dünyanın en büyük petrol sahalarının olduğu bu coğrafyanın geçen zaman zarfında pek çok kez, daha çeşitli ve daha yüksek teknik imkanlarla derinlemesine araştırılmış olduğu ve araştırmaya da devam edildiği gerçeğidir. Bu noktada tarihi olarak büyük değer taşıyan bu haritanın, günümüz petrol şirketleri açısından profesyonel bir değerinin olmadığının altını çizmek lazım.

Türkiye'nin petrol efsanelerine bilimsel açıklamalar

TPAO Yurt Dışı Projeler / Daire Başk. Yrd. Tayland Efeoğlu, yazdığı makaleyle yıllardır dile getirilen petrol efsanelerine ışık tuttu.