Bursa’nın tarihi dokusunu inceliyoruz

İncelemeye bu 1894 yılında çeklmiş fotoğrafla başlayacağım. Bursa’nın zengin tarihi mirasını sergileyen fotoğraf, Osmanlı dönemi Rum kilisesi ve etrafındaki Rum mahallesi, Osmanlı hanedanının 15. ve 16. yüzyıllardan meşhur birçok simasını barındıran Muradiye türbeleri ve Sultan II.Murad’ın külliyesi görülüyor. Bunların çevresinde gelişen mahallelerde 19. yüzyıl sonlarına ait kent dokusunu görebiliyoruz. 1. O ZAMANLARIN KEŞİŞDAĞI- ULUDAĞ Fotoğrafın çekildiği yıllarda Keşiş Dağı ya da sadece Keşiş adıyla anılan dağın eteklerinde Osmanlı devletinin eski başkenti Bursa’nın semtleri yayılmıştı. Osmanlı asırları boyunca dağda ve çevresinde yaşayan bazı Türkmenler onu “Uludağ” şeklinde isimlendirmeye başladı. Cumhuriyet’in ilk yıllarından itibaren artık resmi olarak Uludağ adıyla kullanılmaya başlıyor ve Keşişdağı adını unutuyoruz. 2. HAMZA BEY CAMİİ VE TÜRBESİ’NİN HİKAYESİ Sultan I. Mehmed ve II. Murat’ın döneminde görev yapan Hamza Bey’in inşa ettirdiği külliye, çevresindeki semte de ismini veriyor. İzmir fatihi olarak tanınan Hamza Bey, 1462’de Fatih’in Eflak Voyvodası Vlad Tepeş ‘e (Kazıklı Voyvoda/Drakula) gönderdiği elçilik heyetiyle Romanya’ya gidiyor, heyetteki diğer görevlilerle birlikte burada şehit ediliyor, sonradan Bursa’ya nakledilen cenazesi burada inşa ettirdiği külliyeye gömülüyor. Ayrıca eşi ve kızları için bir türbe daha inşa ediliyor buraya. 3. ŞEHZADE MUSTAFA VE MAHİDEVRAN BURADA YATIYOR 16. yüzyıl Osmanlı tarihinin en meşhur isimlerinden Kanuni Sultan Süleyman’ın oğlu Şehzade Mustafa 1553’te babası tarafından Konya Ereğlisi’nde katlediliyor ve burada defnediliyor. 1573’te kardeşi II. Selim cenazesini buraya getirip türbeyi inşa ettirmeye karar veriyor. Türbeye Şehzade Mustafa’nın annesi Mahidevran, oğlu ve Şehzade Beyazıt’ın iki oğlu da buraya gömülü. Türbenin arkasında görünen kubbe ise Fatih’in şehzadesi Mustafa için 1474 dolaylarında inşa edilmiş ve çok sonradan II. Beyazıt’a karşı taht mücadelesini kaybeden, Avrupa’ya sığınan ve orada vefat eden Cem Sultan da 1499’da buraya getirilip defnediliyor. Türbe, sonrasında daha çok onun adıyla anılır oldu. 4. SULTAN II. MURAD VE ŞEHZADELER TÜRBESİ: “YANIMA KİMSE DEFNEDİLMESİN” Burası ise Sultan II. Murat’ın vasiyetine göre 1481’de inşa edilen türbesi. Sultan, vasiyetinde yanına kimsenin defnedilmesini istemediği için üzeri kısmen açık bir türbede tek başına yatıyor. Aynı kapıdan girilen bitişiteki bir mekanda ise üç oğlu ve bir kızının defnedildiği küçük bir türbe de var. Muradiye türbeler topluluğundaki tek sultan türbesi burası. 5. RUM ORTODOKSLARININ YAŞADIĞI BÖLGE: ORTODOKS KİLİSESİ Muradiye semti ile Bursa Hisarı arasındaki bu mahalle 15. yüzyıldan itibaren Rum Ortodoksların yaşadığı bir bölge. Semtle kilise Kayabaşı adıyla da biliniyor. Fotoğrafta görülen yapı 19. yüzyılda yeniden inşa ediliyor. Tipik bir Tanzimat öncesi kilise yapısı olan bina, muhtemelen Kutsal Havariler’e adanmıştı. Ahşap çatılı, kubbesi olmayan kilisenin duvarları moloz taşlarla örülü. 6. ŞEHZADE AHMED TÜRBESİ 1513’te Yavuz Sultan Selim’in emriyle Şehzade Ahmet için inşa edilen türbeye daha sonra şehzadenin annesi Bülbül Hatun, kardeşi Şehinşah ve Yavuz’un kardeşi Şehzade Korkut da defnediliyor. 7. MURADİYE CAMİİ Sultan II.Murat tarafından inşa ettirilen büyük bir külliyenin merkezini oluşturan yapı, zaviyetli/tabhaneli cami tipinde. Bugün cami olan yapının ilk olarak gezgin dervişlerin konaklaması için inşa edildiği biliniyor. 1425-1426’da inşa edilen yapının yanında bir medrese, bir hamam ve bir imaret de var. 8. ARTIK YOK: BURSA OVASI Yer yer Meyve bahçelerinin de görüldüğü ova artık yok. Yerinde yoğun bir yapılaşma ve yerleşim var.

Bursa’nın tarihi dokusunu inceliyoruz

Osmanlı Devleti’nin ilk başkenti Bursa, bugün tarihe tanıklık eden birçok eseri korumaya devam ediyor. Korunamayıp zamana yenik düşmüş olanı ise Bursa ovası...