Tsunami nedir, nasıl oluşur, nasıl kaçılır

Ege Denizi'nde Gökova Körfezi'nde meydana gelen 6,6 büyüklüğündeki deprem Bodrum'u olumsuz etkiledi.

Deprem sonrası can kaybı yaşanmazken, deprem hafif hasarla atlatıldı.

30-40 CM TSUNAMİ OLUŞTU

Kandilli Rasathanesi'nin açıklamasına göre; deprem sonrası Bodrum sahillerini 30-40 cm'lik tsunami dalgalarından etkilendi.

TSUNAMİ NEDİR?

Tsunami TDK'ya göre; dev dalga anlamına gelir. Japonca kökenli bir kelime olan tsunami Japonca'da; liman dalgası anlamına gelir.

TSUNAMİ NASIL OLUŞUR?

Tsunami, denizde meydana gelen; depremler, yanardağ patlamaları, nükleer patlamalar, dev kasırgalar, heyelanlar veya meteor düşmesi sonucu deniz zeminin çökmesi veya kayması sonucunda oluşur.

Deniz tabanındaki yer kabuğunun kırılmasıyla suyun dengezi bozulur. Bunun sonucunda da dev dalgalar oluşur. Bu dalgalar denizde oluşarak kıyıya doğru gelir. Büyük bir enerji taşıyan su sığ yerlere doğru yani kıyılara doğru  çok hızlı gelerek bu enerjiyi boşaltabilir. Tsunami'de; denizin dibinde gerçekleşen olayın büyüklüğüne göre dalganın boyu ve hızı değişebilir ancak gelen ilk dalgayı diğer küçük dalgalar takip eder.

TSUNAMİ NASIL FARK EDİLİR?

Suya yakın bir noktada olduğumuzda suyun bir anda hızlıca çekilmesi tsunami habercisi olabilir. Çünkü suyun dibinde meydana gelen hareketlenme sonucu su önce çekilir, sonra şiddetli bir şekilde kıyıya gelir.

TSUNAMİDEN NASIL KAÇILIR?

Tsunami, fark edildikten sonra yapılması gereken ilk iş; sudan kaçmak ve olabildiğinde yüksek ve sağlam bir yere çıkmaktır. Teknede, denizde bulunanlar ise kıyıdan uzaklaşıp, açık denizlere giderek dalganın etkisinden kurtulabilir.

TSUNAMİ ÖLÇÜM MERKEZLERİ NE İŞ YAPAR?

Sorumluluk bölgesindeki depremlerin kaydedilmesi ve analizinin yapılmasından sonra, belli bir eşik değerin üzerindeki depremler merkezin alarm sistemini harekete geçirmekte ve bir deprem-tsunami gözlemi başlamaktadır.

Bu gözlemler, depremin odak noktasının ve tsunami yaratma olasılığının belirlenmesi, otomatik deprem çözümlerinin değerlendirilmesi ve gerekli görülmesi durumunda bir uzman tarafından düzeltilmesi, deniz yüzeyindeki seviye değişimlerine ait ölçümlerin düzenli olarak alınması ve eş zamanlı değerlendirilmesi, eldeki deprem verileri kaynak alınarak deniz seviyesi değişimlerinin modellenmesidir.

3 İSTASYON ULUSLARARASI KURULUŞA ÜYE

Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü (KRDAE), ülkemizde ilk deniz seviyesi ölçümlerini yapmış olup günümüzde Harita Genel Komutanlığı (HGK) ile işbirliği yaparak halen HGK tarafından çalıştırılan mareograf istasyonlarının uluslararası Tsunami Gözlem ve Uyarı Merkezleri için geçerli standartlara uygun hale getirilmesine yönelik çalışmalar başlatmıştır.

Bu çalışmaların sonucu olarak, ülke genelinde 3 istasyondan (Marmara Ereğlisi, Bodrum ve Sinop) eş zamanlı gelen deniz seviyesi verisi şuan IOC (Intergovernmental Oceanographic Comission) veri tabanına gönderilmekte ve diğer ülkelerle deniz seviyesi değişimi bilgisi paylaşılmaktadır.

TÜRKİYE'DE KAÇ TSUNAMİ İSTASYONU VAR

Türkiye kıyılarında toplam yedi adet (Sinop,M.Ereğlisi, İskenderun, Gökçeada, Bozyazı, Bodrum,Erdemli) mareograf bulunmakta ve bu istasyonlardan eş zamanlı olarak deniz seviyesi ölçümleri uydu bağlantısı ile KRDAE sistemlerine gelmektedir.

Aşağıdaki haritada yıldız işareti bu istasyonların yerlerini göstermektedir.