Hayal gücü ile görünmeyeni gören yazar: Jules Verne

Fransız yazar ve gezgin Jules Gabriel Verne’i ölüm yıl dönümünde, yaşamında sevdikleri, yaptıkları şeyler ve gezip gördüğü yerlerle analım… JULES VERNE HAKKINDA - Varlıklı bir ailede beş kardeşin en büyüğü olarak dünyaya gelen Verne, kışları yoğun trafikli bir liman şehri Nantes’de, yazları ise Loire Nehri kıyısında yaşayarak büyüdü. * - Yelkenlileri ve gemileri izleyen bir çocuk olan Verne, seyahat ve macera hayalleri kurmaya o zamanlar başladı. * - 12 yaşında tayfalık yapmak üzere bir gemiye binip evden kaçmak isterken babasına yakalandı ve bundan sonra sadece hayal dünyasında seyahat edeceğine söz verdi. * - Kardeşi Paul de kendisi gibi denize tutkundu, Deniz Mühendisi oldu. Verne ise, babasının işini devam ettirebilmek için Paris’te hukuk eğitimi aldı. Öncesinde ise kısa hikayeler ve şiirler yazamaya başlamıştı. - Hukuk diplomasını aldı, ama edebiyata tutkusunun daha fazla olduğunu da fark etti. Amcası sayesinde Paris’te edebiyatçılarla tanıştı. * - Şahsen tanıdığı "Vicyor Hugo, Alexandre Dumas" gibi yazarların etkisinde tiyatro oyunları yazdı. * - Babası mesleğini devam ettirmediği için ona kızdı ve harçlığını kesti. Verne de geçimini yazarak karşılamaya başladı. * - İlk tiyatro eseri, 12 Haziran 1850’de sahnelendi. * - 1852-1855 yılları arasında Paris Tiyatrosu’nda sekreterdi. Bir yandan da komediler, operetler yazıyor, kısa yazılarına dergilerde yayımlıyordu. - Bir gemi ile dünyayı gezmiş Fransız Seyyah Jacques Arago ile dost oldu. Ondan ilham alarak daha geniş dünyalar hakkında ilginç hikayeler yazdı. Oysa Fransa dışına hiç çıkmamıştı. * - 1859’da arkadaşı Aristide Hignar ile ilk kez Fransa’dan dışarı çıktı ve Britanya Adaları’nı gezdi. Bu seyahati yazdığı romanına “İskoçya Seyahati” adını verdi. * - 1861’de yine aynı arkadaşıyla İskandinavya seyahatine çıktı. Ancak eşinin doğum haberi sebebiyle yarıda kaldı. (Pierre Jules Hetzel) - Eşinin erkek kardeşinin teşvikiyle borsaya başlamıştı. Bu iş devam ederken yirmiden fazla günlük gazeteyi, her türlü bilimsel yayınları okuyordu. Ayrıca astronomi, meteoroloji ve fizyoloji alanındaki deney ve keşifleri de takip ediyordu. * - Okudukları, aklında o günlerde Avrupalılar için gizemini koruyan Afrika kıtasında balonla yapılan bir seyahat yazmayı fikri doğurdu. * - Tanıştığı kişiler, edindiği bilgiler sayesinde, “Balonla Beş Hafta”yı yazdı. Hayal ürünü bir hikayeyi bu şekilde yazmak yeni bir tür roman idi. * - Balonla Beş Hafta, birçok yayımcı tarafından reddedildi. Kitabı 1863’te yayımcı Pierre Jules Hetzel bastı ve bir anda büyük bir başarıya ulaştı. (Dünyanın Merkezine Yolculuk) - Bu başarıdan sonra her şeyi bırakıp tamamen edebiyata yöneldi. * - Hetzel ile yirmi yıl boyunca her yıl iki cilt fenni roman veya daha kısa sürede 40 fenni roman yazacağına dair sözleşme imzaladı. * - Dünyanın Merkezine Yolculuk (1864), Aya Seyahat (1865), Ayın Etrafında (1870) kitapları da çok büyük başarı sağlamıştı. Hetzel, ilk sözleşmelerine daha parlak şartlar koyarak 5 kez yeniledi. * - Verne de yaşamı boyunca seri bir şekilde eser vermeyi sürdürdü. Bir hayal gücü makinesi gibiydi. (Ferid Namık Hansoy) - Denizler Altında Yirmi Bin Fersah (1870), Bir Gazetecinin Yolculuk Notları (1872), Seksen Günde Devr-i Alem (1873), Esrarlı Ada (1875), 15 Yaşında Bir Kaptan (1878) ilk akla gelen eserleri arasında sayılabilir. * - Eserlerinin Türkçeye çevrilip yayımlanması 1875’i buldu. Harf Devrimi’nden sonra Verne’nin eserleri yeni harflerle tekrar yayımlandı. * - En önemli Jules Verne çevirmeni, Ferid Namık Hansoy’dur. 1940’larda Jules Verne eserleri çevirmeye başlayan Hansoy, yazarın 50’den fazla eserini Türkçeye kazandırdı. * - Özellikle uzay, hava taşıtları, denizaltılar hakkında yazan Verne, eserlerinde en ince ayrıntısına kadar tarif ettiği buluşlar ve makineler, o dönemde gelişmekte olan Avrupa sanayi ve teknolojisi için ilham kaynağı olmuştu. (St. Michel) - Yaptığı ilk seyahatten sonra Nisan 1867’de kardeşi Paul ile 26 günü gemide geçen bir Amerika kıtası seyahatine çıktılar. Bu gezi, “Yüzen Şehir” ve “Denizler Altında 20 Bin Fersah”a fikir vermişti. * - 1872’de eşinin şehri Amiens’e yerleşti “St. Michel” adını verdiği bir yat satın aldı ve kitaplarındaki maceraları hayatında da yaşamak için seyahatlere çıktı. Elbette yeni kitaplara da ilham oldu. * - 1871-1873 yılları arasında Manş Adaları, 1872’de Londra ve Woolwich, 1876’da İngiltere kıyılarını gezdi. * - 1878’de Lizbon, Tanca ve Cebelitarık’ı yatıyla gezdi. 1881’de Hollanda, Danimarka ve Almanya’daydı. - Türkiye’de hiç bulunmadı. Ancak 1883’te yayımladığı “İnatçı Keraban” kitabında olaylar Osmanlı topraklarında geçiyor, Verne, İstanbul’u tüm detaylarıyla tasvir ediyordu. Yine kafasının içinde gezdiği bir yeri yazmıştı. * - 1884’te yatıyla Akdeniz’e açıldı, Cezayir, Malta, İtalya’yı dolaştı. - İlerleyen şeker hastalığı sebebiyle 1902’de kısmen görme yetisini yitiren Verne, 24 Mart 1905’te Amiens’teki evinde hayata gözlerini kapadı. * - 1907’de mezarı başına, doğrulmuş, bir eli ile yıldızları işaret eder biçimde duran bir heykeli dikildi. (Yirminci Yüzyılda Paris) - “Yirminci Yüzyılda Paris” romanı, 1994’te Fransa’da yayımlandı. Aslında Verne, romanı 130 yıl öncesinde yazmıştı, ama Hetzel, fazla karamsar bulduğundan yayımlamamıştı. Kaybolduğu sanılan eseri, ailesi 1990’da eski bir sandıkta buldu.

Hayal gücü ile görünmeyeni gören yazar: Jules Verne

Hugo Gernsback ve H. G. Wells ile birlikte “Bilimkurgunun babası” olarak anılan yazar Jules Verne’i sevgi ve saygı ile anıyoruz...