Mahmut Makal’ın gerçekçi öyküsü: Bizim Köy

Köy Enstitüsü’nde öğretmen olarak mezun olan Mahmut Makal, kısa hikâyelerinden oluşan Bizim Köy kitabı, köylerin geri kalmışlığını realist biçimde yansıtıyor. Aksaray’da 1930 yılında doğan Mahmut Makal, öğrenimini 1937 – 41 yılları arasında Konya Ereğli İvriz Köy Enstitüsü’nde tamamladı. Makal, doğduğu köy dâhil, pek çok köylerde öğretmenlik yaptı. Görevli olduğu köylerin yaşayışlarını yakından gözlemledi. Anadolu’nun çok kültürlü coğrafyasında öğretmenlik yapan Makal, gözlemlediklerini daha sonra derin yankılamalara sebep olacak Bizim Köy kitabında dile getirdi. Yazdıklarını ilk olarak Varlık dergisinde tefrika halinde yayımlayan Makal, yazılarını toplayarak kitap olarak 1950’de bastı. Kitap, edebi kaliteden ve güçlü kurgudan uzak olsa da, yayımlandığı dönemde büyük ses getirdi. Baskı üstüne baskı yapan Bizim Köy, kısa sürede geniş okur kesimine ulaştı. Edebiyat ve aydın çevrelerde herkes Mahmut Makal’ı konuşuyordu. Makal, köylerin geri kalmışlığını, yoksulluklarını, yaşama zorluklarını başarılı biçimde dile getirir. Mahmut Makal’ın kitabıyla birlikte dönemin yazarları da köy gerçeğine yönelmiş, bu alanda eserler vermeye başlarlar. TOPLUMSAL GERÇEKLİĞİN ÖYKÜSÜ Köylünün hayat şartlarını eksiksiz şekilde anlatan Makal’ın kitabı, Türk Edebiyatı için son derece önemlidir. Toplumsal gerçekliğin öyküsü olan Bizim Köy, yayımlandığında aynı zamanda edebiyatımızda da bir devri yaratmıştır. Kitabı okuduğumda dilinin çok sade olmadığını ve gerçek edebi metinden uzak olduğu gerçeğini belirtmek isterim. Bunun yanında yazarın, okuyucuyu kitabın içine dâhil eden sağlam tasvirleri bir dönemin fotoğrafını sunuyor. Köylerin geçim derdini ve devlet tarafından kaderine terk edilişini, sosyal ve siyasal olgularla açıklayan Mahmut Makal, kısa öykülerden oluşan kitabında pek çok realiteyi görmek mümkün. Makal, kitabı neden yazdığını şöyle açıklıyor: “Bir el dürtüklüyor içimden, her gördüğüm insan, hayvan ‘beni dile getir’ diye bana sesleniyordu sanki. Anadolu’nun bilinmeyen köylerini anlatmak istiyordum.” Toplumcu gerçekçiliğin öncüsü olarak kabul edilen Bizim Köy, 17 yaşında olan bir gencin kaleminden çıktı. Mahmut Makal, köylerin hiçte güllük gülistanlık hayat sürmediklerini tokat gibi kendilerine yazar diyenlerin yüzüne vurur. Yazar, eleştirmen ve bir dönemin efsane Milli Eğitim Bakanı olan Hasan Ali Yücel, Bizim Köy’ü 1950’de bir başyapıt olarak görür. Mahmut Makal, görev yaptığı köylerdeki insanların çilekeş ve çetrefil yaşam öykülerini us süzgecinden geçirerek ölümsüzleştirir. Okuduğu kitaplardan, yazılardan etkilenen Makal, kitabından dolayı ceza alır, hakkında soruşturma açılır. 1950 ve öncesi yıllarının koşullarını göz önüne aldığımızda yeterli basın yayın organlarının az olduğu gerçek. Dolasıyla köylerde yeni doğan bebeklerin hastalıktan ölmeleri, insanların yataklarına aç girmeleri ve yetersiz gıda, köylülerin hayatlarını her geçen gün zorlaştırıyordu. Yeterli eğitim ve öğretim alamayan çocuklar cehalet içinde büyüyor, topluma faydalı birer birey olarak yetiştirilmiyordu. Çocuklar okuldan arta kalan zamanlarını ailelerine tarlada yardım ederek harcıyorlardı. İşsizlik ve tarım alanlarının verimsizliği köyleri yoksulluğun pençesine itmişti. Mahmut Makal’ın kitabı uyuyan toplum için sıçrayış olur. Yazar: Mahmut Makal Yayınevi: Literatür Yayıncılık Türü: Hikâye Baskı yılı: 2008 Dili: Türkçe Syf: 195 Kitabı satın almak için linki tıklayın: D&R Ergül Tosun Kitap sayfası için iletişim: ergul.tosun@ensonhaber.com

Mahmut Makal’ın gerçekçi öyküsü: Bizim Köy

Öğretmen Mahmut Makal, Cumhuriyet döneminde köylerin geri kalmışlığını gerçekçi satırlarla anlattığı ‘Bizim Köy’ yayımlandığında büyük yankı uyandırmıştı.