Görkemli duvarları olan dünya kentleri

Duvarlar eski zamanlardan beri, sınırları işaretlemek, krallıkları ve yerleşimleri korumak ya da düşmanı dışarıda tutmak için inşa edilirdi. Yüzyıllar boyunca, kasaba ve şehirler, vatandaşlarını savunmak için dört bir tarafını duvarlarla, surlarla ördüler. Doğu batıyı bölen Berlin duvarının trajik sınırı, Yahudilerin kutsal Ağlama Duvarı, insan gücünün Antik çağın sınırlarını aşan Çin seddi ve daha niceleri… Modern gezginler için, bu dış duvarlar bir şehri gözlemlemenin harika bir bakış noktası. O zaman gelin biraz duvar gezelim. BERLİN DUVARI, ALMANYA Herhalde duvar deyince akla gelen ilk betonarme kuşkusuz Berlin Duvarı olsa gerek. 1961 yılında, Doğu Berlin’e kadar uzanan Sovyetler Birliği ile Batı Almanya arasında kurulan bu duvarın trajedesi hiç bitmedi. Duvar, Müttefik işgali altındaki Batı Berlin'i Sovyet kontrolündeki Doğu Berlin'den (Doğu Almanya'yı) ayırarak, aileleri ikiye böldü ve şehir halkına sefalet getirdi. Düzinelerce insan sınırı geçmeye çalışırken öldürüldü. ÖPÜŞEN POLİTİKACILAR Bugün grafikerlerin boyama kitabı haline gelen duvar, bölünmüş bir hikayeye büyüleyici bir bakış açısı sunuyor. Duvar adeta açık hava sergisi gibi. O eserlerden birisi de "Öpüşen Politikacılar"ın bulunduğu graffiti. Tanıştırayım: Büyük bir tutkuyla öpüşenlerden birisi Sovyet Lideri Leonid Brejnev, diğeri ise Doğu Almanya'nın Başkanı Erich Honecker. TRAJİK BİR SINIR 46 Kilometre uzunluğundaki duvar binlerce aileyi parçaladı, özgürlüklerini yok etti. Yıllarca, o duvarın ardında kalan sevdiklerine ulaşmak için çırpınan insanları izledik. ''Şu duvarın dili olsa da konuşsa'' dedikleri Berlin Duvarı olmalı... DÜNYANIN EN UZUN DUVARI: ÇİN SEDDİ Milattan Önce 221 yılında inşasına başlanan, ''bu duvarı örmeye can mı dayanır'' dedirten bir eser daha: Çin Seddi. Muhtemelen en ünlü sınır duvarı olan Çin Seddi, dünyanın en büyük inşaat projelerinden biri. Uzunluğu 8850 kilometreye varan set, toplamda 3 milyon insanın yapımında görev aldığı devasa bir sur. TÜRK AKINLARINDAN KORUNMAK İÇİN YAPILDIĞI DA SÖYLENİYOR Fakat süslü estetiğine aldanmayın; Bu heybetli yapı, Çin'i şaibeli komşularından korunmak için inşa ettiği bir duvardan fazlası değildi. Bir rivayete göre Çin Seddi Türk akınlarını önlemek için inşa edilmiş: 21.196.180 m uzunluğuna bakarsak, Çin'i baya korkutmuş olmalıyız... Bu arada söylemeden geçemeyeceğim; Çin Seddi'nin Ay'dan görüldüğü saçmalığı bir efsaneden fazlası değil. AĞLAMA DUVARI, KUDÜS Batı Duvarı olarak da bilinen Ağlama Duvarı, bu ismiyle de yanlış biliniyor. Bu duvarın Müslüman alemindeki adı Burak Duvarı. Kudüs uzun zamanlar surlarla çevrili bir şehirdi, ancak eski surları pek çok fetih sırasında yıkıldı. Mevcut duvar Mescid-i Aksa’nın arka kısmında bulunuyor. 485 metre uzunluğunda olan Ağlama duvarında, Yahudiler dini ibadetlerini yerine getiriyorlar. Kudüs, kuşkusuz, gittiğim en etkileyici şehirlerden biriydi. Üç büyük dine kucak açan bu şehrin her taş parçası görülmeye değer. İSTANBUL SURLARI Haliç Surları, Marmara Kıyısı Surları ve Kara Surları olmak üzere 3 bölümden oluşan duvarlar saldırılara karşı gerek karadan gerek Boğaz kenarından göğüs geriyordu. Kapıların bir kısmı, surların ilk yaptırıldığı Bizans Dönemi'nden, bir kısmı ise Osmanlı tarafından açılıyor. Anadolu ve Rumeli Hisarı da var tabii. Boğaz'dan gelebilecek saldırılara karşı inşa edilen muhteşem iki yapı. DİYARBAKIR SURLARI Dünyanın en eski ve en sağlam surlarından olan Diyarbakır kalesi, Çin Seddi'nden sonra en uzun sur. Roma İmparatoru II. Constantinius bu kalenin etrafını surlarla çevirmiş. Bu yapıların üzerinde, varolan diğer surlara nazaran, onu özel yapan kabartmalar var. Adeta bir açık hava müzesi olan surlar şehrin dört bir yanına yayılmış bir şekilde duruyor. UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan tarihi Diyarbakır surlarına onarım çalışmaları sürüyor. YORK SURLARI, İNGİLTERE Yine Roma, yine bir taş mimari karşınızda. York kenti, Roma döneminden itibaren kendini yaptığı duvarlarla korudu. İlk başta Romalılar tarafından resmen kurulmuş olsa da, 1954’te İngiltere Krallığı’na dahil edilmiş. Hadrian, Severus ve Büyük Konstantin de dahil olmak üzere birçok Roma imparatoru, bu kalede zaman sık sık zaman geçirmişlerdi. York surları uzunluğuyla olmasa da, şıklığıyla diğer duvarlara taş çıkardığı kesin. Klasik İngiliz çatı mimarisini ayırt etmek zor değil: pürüzsüz ve asil gözüküyor. HADRİAN DUVARI, İNGİLTERE Hadrian Duvarı, İngiltere doğasında tarihi bir maceraya atılmak isteyenlerin düşünebileceği alternatif rotalardan biri. Hadrian Duvarı'nın kalıntıları adeta sis ve gizemle bezeli. Modern İngiltere'yi doğu-batı doğrultusunda ikiye ayıran set tabii ki Roma'nın bir başka eseri. Hadrian Duvarı, kuzeydeki “barbarlar” dan, Romalı Britannia vilayetini savunmak için inşa edilmişti. Bir başka rivayette göç ve kaçakçılığın önlenmesi için inşa edildiğine inanılıyor. Ne fark eder; 73 kilometre uzunluğundaki duvar İngiltere'nin bir başka değeri. Yeşillikler içinde bir duvar gezisi için İngiltere'yi tercih edebilirsin; toprak safarine biraz renk gelsin! BÜYÜK ZİMBABVE DUVARLARI Sahra Çölü'nün taşımakta zorlandığı bir yapıyla tanışıyoruz. Büyük Zimbabve, zamanında Zimbabve Krallığı'nın başkentiydi ama bugün harabe içinde. Bu harabeler, bir zamanlar büyük imparatorluğun gücünün müthiş bir hatırlatıcısı olan yükselen surlarla çevrili. Shona kültürünüm görkemli tarihine karışmak için daha müsait bir yer olamazdı. Zamanla kaybolup gitmesi ne acı. Böyle devasa bir eserin kalıntılarını görmek, insanı üzüyor. Yaklaşık 80 hektarlık bir alana yayılan duvarlar, küçük bir kasaba büyüklüğünde desem yalan olmaz. Maceraperest bir gezginin duvar safarisi için mükemmel bir konum: doğanın içinde, tempolu bir yürüyüş parkuru gibi. MEDİNA, MALTA Medina, Malta Adası'nın old town bölgesi olarak geçiyor. Burada bulunan surlarsa naçizane bir kesimi korumak için inşa edilmiş. O dönemde sadece 250 sakini olması nedeniyle surların çok da zorlandığı görünmüyor. Adanın ortasında Fenikelilerin yaptığı ince, taş duvarlar mevcut. Kent tamamen surlarla çevrili. İçerisinde bolca kilise, at arabası ve çikolatacı var. Görülmeye değer bir tarih kenti diyerek devam edelim. BABİL DUVARLARI, IRAK Zamanında nasıl güzeldi, nasıl bir eserdi bu duvarlar. O eski halinden eser yok şimdi... Eski diktatörlerden Saddam Hüseyin’in, kalıntıları üzerinde sarayını inşa ettiği bu duvarlar, artık pek görülmeye değer olmasa da, bugün dünyanın çeşitli müzelerinde parçalarını sergiliyor. Babil Duvarları dünyanın 7 harikasından biri olabilirdi; ne yazık ki zaman içinde kaybolan değerlerden sadece biri. STON DUVARI, HIRVATİSTAN Belki de bu listede en ünlü yerlerden biri, yarım adanın üzerindeki taş duvar Peljeac. Duvar uzun yıllar potansiyel saldırganlardan tuz üretimini korumuş. Çin Seddi'nin Ston surları setin hemena ardında. O zamanlar bu surlar hayati önem taşıyordu; çünkü şehir, bütün varlığını ürettiği tuza borçluydu .Dubrovnik'in yaklaşık 59km kuzeybatısındaki Ston'da büyük tatil köyleri veya lüks oteller yok, ancak harika yemekler, harika manzaralar, eski taş evler ve Avrupa'nın en uzun surları var. Okyanusa bakan duvarın dışında tünemiş buzas denilen ünlü barları ziyaret ettiğinizden emin olun. AVİLA SURLARI, İSPANYA İspanya’nın batısında, kayalık bir tepeye inşa edilmiş Avila şehri de, o zamanların en korunaklı bölgelerinde biri olmalı. 5'inci Alfonso, 1090'da Avila'yı fethettikten sonra bu tahkimatın inşasını emretti. Görünüşe göre, duvar inşa etmek için tutsakları baya çalıştırmış; sağlam iş çıkarmışlar. Hala ilk günkü gibi tertemiz duruyor. TAROUDANT SURLARI, FAS En iyi korunan duvar ödülümüz Taroudant'a gidiyor. Bu listedeki şehirlerin çoğu, surlarının ötesinde genişlemiş olsa da, Taroudant hala duvarların içinde yaşayan bir şehir. Kasabanın kalabalık pazar kasabası, “Küçük Marakeş” olarak biliniyor, çünkü daha küçük bir ölçekte benzer bir atmosfere sahip. CARCASSONNE DUVARI, FRANSA Fransa, Carcassonne kasabasına inşa ettiği duvarla kendini korumaya alan kentlerden sadece biri. 2 dış duvar, kuleler ve gözetleme kuleleriyle inşa edilen yapı, UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alıyor. Gözünüz aşina olabilir: Çünkü Hırsızlar Prensi Robin Hood filminin bir kısmı, Carcassonne ve çevresinde çekildi. Bir bölümü Roma’ya ait olan duvarların mimarisi, kızıl tuğlalarla görkemini koruyor.

Görkemli duvarları olan dünya kentleri

Onlarca devlet, tarihin en savunmasız zamanlarında, sınırlarını korumak için barikatlar kurup, devasa duvarlar inşa ettiler. Kimisi çok acıklı, kimisi çok şaşaalı...