Bir gökyüzü harekatı: Market Garden

II. Dünya Savaşı sırasında Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık ortak güçleri, Hollanda üzerinden Almanya'ya girmeyi amaçladıkları bir operasyon için yola düştü. Bu iki güçlü devletin, 2.binin üzerinde uçak ve planörün katıldığı hava operasyonunu eline yüzüne bulaştırarak nasıl rezil ettiğini bir görelim.

MÜKEMMEL BİR PLAN, SIFIR İŞÇİLİK

17 Eylül 1944, güneşli bir pazar günüydü. Paralel iki ayrı yolu izleyerek İngiltere'den gelen hava armadası Hollanda semalarına geliyor. Hıncahınç paraşütçü dolu uçak ve o kadar planör gökleri dolduruyor. Bu hava mürettebatının karşısında Alman avcı filosu yok denecek durumda. Korkunç bir hazırlık bombardımanı ile ezilecek Alman uçaksavarlar son derece zayıf. Sonuç mu? Hayal kırıklığı.

İKİ AŞAMADA GERÇEKLEŞECEKTİ

Operasyon havada ve yerde olmak üzere iki aşamada gerçekleşecekti:

Market - Hava indirme birlikleri köprü başlarını tutmakla yükümlüydü.

Garden - Yer birlikleri ise, İngiliz 30. Kolordusu'yla birleşmeyi bekliyordu.

35 BİN PARAŞÜTÇÜ HOLLANDA SEMALARINDA

Market Garden’e göre 35.000 paraşütçü İngiltere’deki üslerinden alınarak işgal altındaki Hollanda’ya inecekti. İngilizler operasyon sırasında sadece Hitler gençliği ve yaşlı milislerle karşılaşacaklarını sanıyorlardı.

ALMAN CEPHESİ TEDİRGİN

Alman cephesinde ise kafalar karışıktı. Polonyalı General Sosabowski (Hackman), savaş planlarının yapıldığı toplantıda yenilginin geleceğini hissetmişti.

OPERASYON SORUNSUZ BAŞLADI

Operasyonun ilk aşaması sorunsuz başladı. Paraşütçü birlikleri sorunsuz inerek Alman birliklerine sürpriz yaptılar. Alman komutanlardan General Lugwig (Hardy Krüger) planı anladığı gibi can havliyle en mantıklı taktiği uygulamaya karar verdi.

ONLARCA HATA YAPTILAR

İngiliz teknik ekipleri Hollanda’daki ağaçlık ve nehirlerle kesilen yapının özellikle telsiz haberleşmesinde engel olacağını öngörseler de plana karşı gelmemek adına görüşlerini bildirmedi. Bu, harekâtın başarısız olmasına neden olan sebeplerden sadece biriydi.

SAYMAKLA BİTMEYEN YANLIŞLAR

Müttefik Kara Kuvvetlerinin ilerlemesi gereken güzergâh dar bir yoldan oluşuyordu. Hava koşulları bir hava harekâtı için oldukça kötüydü. Paraşütçü askerlerin indiği yerle, hedef köprüler arasında bir dünya yol vardı. II. Dünya Savaşı döneminde askerler yorulmuş ve mürettebat zayıflamıştı. E haliyle Alman da kollarını açmış beklemiyordu. Tüm bunlar sayıca bu denli güçlü bir ordunun yenilmesine sebep oldu.

ALMAN İKİYE BİR KAZANDI

Alman birliklerinin düzenli geri çekiliş taktiği Alman galibiyetini sağladı. Amerikalıların planı yerle bir oldu. Almanlar gibi en az Amerikalı askerler de kayıplar yaşadı. Amerikalılar büyük kayıplar vermelerine rağmen Hollanda'yı yine de ele geçiremediler.  Arnheim'daki karşı Alman saldırısı nedeniyle müttefikler Hollanda'dan çıkmak zorunda kalınca, elleri boş döndüler.

HAYAL KIRIKLIĞI

II. Dünya Savaşı yıllarından kalma alışkanlığıyla dünyanın komiseri gibi davranan Amerika’nın böylesine ağır bir yenilgi alması da tarihte yerini almış oldu. Bu harekât onlardan sadece biriydi. Aklı her türlü şeytanlığa ve stratejiye çalışan bu büyük ülkenin şansı bu kez yaver gitmemiş, Almanlara karşı bir sürü hata yaparak harekâtı başarısızlıkla sonuçlandırdı.