Asbest nedir

Abest, yani bir diğer adıyla amyant, halk arasında ak toprak, çorak toprak, çelpek, höllük gibi diğer adlarıyla da bilinir.

Lifli bir yapıya sahip olan asbest; ısı, aşınma ve kimyasal maddelere oldukça dayanıklı bir mineral olarak bilinir.

Sanayi ve pek çok endüstri kolunda kullanılan asbest, dayanıklı ve esnek olması sebebiyle işlevsel gözükse de kanserojen bir maddedir.

TÜRKİYE'DE YASAK

Asbestin üretimi ve kullanılması Türkiye'de, 31 Aralık 2010 tarihinden itibaren yasaklanmıştır.

Fakat daha önceleri kullanılan asbestli maddelerin söküm, yıkım, tamir ve bakımları sırasında kanserojen bir madde olan asbeste maruz kalınabilir.

ASBESTİN KULLANIM ALANLARI

- Tekstil endüstrisi (lifler, kumaşlar, ipler)

­- Çimento endüstrisi (saç, boru)

- İnşaat malzemeleri endüstrisi (çimento ürünlerinin işlenmesi)

- Kimya endüstrisi (boya dolgusu, dolgu materyalleri, sentetik reçine kompresyon kalıp materyalleri, termoplastikler, kauçuk ürünleri),

-  İzolasyon endüstrisi (ısı, ses ve yangın izolasyonu)

­ - Kağıt endüstrisi (asbest kağıdı, karton), fren, debriyaj, balata üretimi

- Gemi yapımı ve vagon üretimi.

TÜRKİYE'DE ASBEST, NERELERDE BULUNUR?

Ülkemizde asbest rezervleri; Çanakkale, Bursa, Muğla, Burdur, Konya, Eskişehir, Ankara, Çankırı, Çorum, Amasya, Tokat, Sivas, Erzincan, Ağrı, Bitlis, Diyarbakır, Kahramanmaraş, Osmaniye ve Hatay’dır. Amfibol tipi asbest yatakları ise başlıca; Manisa, İzmir, Aydın, Denizli, Uşak, Kütahya, Eskişehir, Konya ve Kastamonu illerinde bulunmaktadır.

ASBESTİN NEDEN OLDUĞU HASTALIKLAR

Asbestin neden olduğu hastalıklar genellikle uzun yıllar içerisinde ortaya çıkmaktadır. Asbeste maruz kalan bir vücut, 10 ila 50 yıl içerisinde hastalığı belli eder.

Asbest lifinin yapısına göre, asbest lifleri akciğer dokusunda birikebilir. Bunun sonucunda asbestin neden olabileceği hastalıklar şu şekilde sıralanır:

- Akciğer zarında sıvı birikmesi,

- Akciğeri saran zarın kalınlaşması ve kireçlenmesi,

- Akciğer dokusu içerisinde asbest liflerinin birikmesi (asbestozis),

- Akciğerleri ve karın boşluğunu saran zarın kanseri (mezotelyoma)

- Akciğer kanseri

ASBEST VE SİGARAYA MARUZ KALAN CİĞERLERDE KANSER RİSKİ

Asbest tek başına akciğer kanseri gelişimi için 5 kat risk oluşturmakta iken, sigaranın tek başına oluşturduğu risk 10 kattır. Sigara ve asbest birlikteliği ise akciğer kanseri gelişimi riskini 50-90 kat artırmaktadır. Bununla birlikte, sigara veya diğer nedenlerle oluşan akciğer kanserlerinden ayırt edilemez.