SERBİS nedir

Ticaret Bakanlığı tarafından, geçen yıl tüketicinin korunması adına tüketicileri ve firmaları sahte servislere karşı korumak için Servis Bilgi Sistemi (SERBİS) projesi hayata geçirilmişti.

15-21 Mart Tüketiciyi Koruma Haftası dolayısıyla Ticaret Bakanlığı verilerinden yapılan derlemeye göre, piyasa gözetimi ve denetimi kapsamında denetlenen ürün sayısı, 2020'de bir önceki yıla göre 4,5 katına çıkarak 10,96 milyona ulaşırken Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulunca 495 firmaya 15 milyon 500 bin lira ceza uygulandığı tespit edildi.

SERBİS NEDİR?

Servis Bilgi Sistemi (SERBİS), sahte servislerin yarattığı mağduriyetlerin önüne geçmek ve tüketicilerin doğru yetkili servis bilgilerine güvenilir bir platformdan erişmesini sağlamak amacıyla oluşturulmuştur. SERBİS'e https://www.servis.gov.tr/ internet adresi üzerinden ulaşabilirsiniz.

Bu projeyle birlikte mevzuat değişikliklerine gidilerek kağıt üzerinde yazılı olarak tüketicilere verilmesi zorunlu olan garanti belgelerinin ve servis fişlerinin elektronik ortamda da tüketicilere verilebilmesi sağlandı.

Satış sonrası hizmet verilmesi zorunlu ürünlere, kullanımı yaygınlaşan tablet, duş kabini, drone, motorlu bisiklet, motorlu scooter, elektrikli kaykay, çocuklar için akülü araç, akıllı saat ve bileklik, cam balkonlar gibi yeni ürünler eklendi ve tüketicilerin hakları güvence altına alınarak korunma alanları genişletildi.

İkinci el piyasada alışverişe sıklıkla konu olan cep telefonları ve tabletlerin belirli bir standartta yenilenmesi, sertifikalı ve garantili bir şekilde tekrar satışa sunulması amacıyla 'Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik' yürürlüğe girdi.

Tüketici Bilgi Sistemi (TÜBİS) ile kamuya ait diğer bilişim sistemleri olan Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP), Kamu Alacakları Tahsilatı Platformu (KATP) ve Kurumsal Elektronik Tebligat Sistemi (KETSİS) arasında entegrasyonlar kurularak, tüketici hakem heyetleri ile tüketici mahkemeleri arasındaki evrak alışverişi, tüketici hakem heyeti kararlarından doğan kamu alacaklarının vergi dairelerine bildirilmesi ve tebligat işlemlerinin elektronik ortamda, masrafsız ve kolay bir şekilde gerçekleştirilmesi sağlandı.

TÜKETİCİLERİN GARANTİ İLE İLGİLİ HAKLARI NELERDİR?

Tüketicinin garanti ile ilgili hakları Garanti Belgesi Yönetmeliğinin 8'inci (Ücretsiz onarım hakkı) ve 9'uncu (Tüketicinin diğer hakları) maddelerinde açıkça ifade edilmiştir.

Garanti Belgesi Yönetmeliğinin “Ücretsiz onarım isteme hakkı” başlıklı 8'inci maddesinin birinci fıkrasına göre; tüketicinin, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 11'inci maddesinde yer alan seçimlik haklarından ücretsiz onarım hakkını seçmesi durumunda satıcı; işçilik masrafı, değiştirilen parça bedeli ya da başka herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep etmeksizin malın onarımını yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür.

Garanti Belgesi Yönetmeliğinin, “Tüketicinin diğer hakları” başlıklı 9'uncu maddesinin birinci fıkrasına göre, tüketicinin ücretsiz onarım hakkını kullanması halinde malın; garanti süresi içinde tekrar arızalanması, tamiri için gereken azami sürenin aşılması, tamirinin mümkün olmadığının yetkili servis istasyonu, satıcı, üretici veya ithalatçı tarafından bir raporla belirlenmesi durumlarında; tüketici malın bedel iadesini, ayıp oranında bedel indirimini veya imkan varsa malın ayıpsız misli ile değiştirilmesini satıcıdan talep edebilir. Satıcı, tüketicinin talebini reddedemez. Bu talebin yerine getirilmemesi durumunda satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur.

GARANTİ SÜRESİ NE KADAR, BU SÜRE NE ZAMAN BAŞLAR?

Garanti Belgesi Yönetmeliğinin “Garanti süresi” başlıklı 6'ncı maddesinin birinci fırkasında da belirtildiği üzere, “Garanti süresi; malın tüketiciye teslim tarihinden itibaren başlar ve asgari iki yıl veya bu Yönetmeliğe ekli listedeki ölçü birimi ile tespit edilen değer kadardır.”

AZAMİ TAMİR SÜRESİ NE KADAR?

Tüketicilerin kullanımına sunulan ürünlere ilişkin azami tamir süreleri Satış Sonrası Hizmetler Yönetmeliğinin ekinde yer alan “Satış Sonrası Hizmet Verilmesi Zorunlu Ürünler Listesi”nde açıkça belirtilmiştir. Bu süre, binek otomobiller, kamyonetler, motosikletler, karavanlar gibi taşıtlar için 45 iş günü olmak üzere, listede yer alan diğer tüm mallar için 20 iş günüdür.

AZAMİ TAMİR SÜRESİ NE ZAMAN BAŞLAR?

Garanti süresi devam eden veya sona eren ürünler için azami tamir süresinin ne zaman başlayacağı Satış Sonrası Hizmetler Yönetmeliğinin “Servis istasyonlarının sorumlulukları” başlıklı 10'uncu maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan, “Kullanım ömrü süresince malın yetkili servis istasyonlarındaki bakım ve onarım süresi azami tamir süresini geçemez. Bu süre, garanti süresi içerisinde mala ilişkin arızanın yetkili servis istasyonuna veya satıcıya bildirimi tarihinde, garanti süresi dışında ise malın yetkili servis istasyonuna teslim tarihinden itibaren başlar. Tüketici arıza bildirimini; telefon, faks, e-posta, iadeli taahhütlü mektup ve benzeri bir yolla yapabilir. Uyuşmazlık halinde bildirime ilişkin ispat yükümlülüğü tüketiciye aittir.” hükmüyle açıkça belirtilmiştir.

KULLANIM HATASI NASIL OLUŞUR?

Kullanım hatası, tüketicinin ürünü tanıtma ve kullanma kılavuzunda yer alan hususlara aykırı olarak kullanması durumunda oluşur.

KULLANIM HATASINDA TÜKETİCİ GARANTİ HAKLARINI KULLANABİLİR Mİ?

Garanti Belgesi Yönetmeliğinin “Kullanım hatası” başlıklı 11'inci maddesinin birinci fıkrasına göre, kullanım hatası durumunda tüketici garantiye ilişkin haklarını kaybetmektedir.

UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜM YOLLARI

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamına giren uyuşmazlıkların çözümünde iki kurum yetkili kılınmıştır. Bunlar, “Tüketici Hakem Heyetleri” ve “Tüketici Mahkemeleri”dir.

Tüketici Mahkemesi oluşturulmayan yerlerde ise genel görevli “Asliye Hukuk Mahkemeleri” Tüketici Mahkemesi sıfatıyla görev yapmaktadır. Buna göre;

Değeri 6.920 TL’nin altında bulunan uyuşmazlıklarda İlçe Tüketici Hakem Heyetine,
Değeri 10.390 TL’nin altında bulunan uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetine,
Büyükşehir statüsünde bulunan illerde değeri 6.920 TL ile 10.390 TL arasındaki uyuşmazlıklarda, İl Tüketici Hakem Heyetine başvurulması zorunludur. Bu heyetin vereceği karar tarafları bağlar. Taraflar, Tüketici Hakem Heyetlerinin kararlarına karşı tebliğ tarihinden itibaren “15 gün” içinde tüketici hakem heyetinin bulunduğu yerdeki Tüketici Mahkemesine itiraz edebilir.
Değeri 10.390 TL’nin üzerindeki uyuşmazlıklarda ise doğrudan Tüketici Mahkemesine başvurmak gerekecektir. Tüketici Mahkemelerinde açılacak davalar her türlü resim ve harçtan muaftır.

Bu nedenle, uyuşmazlıklarınızın çözümü amacıyla uyuşmazlık konusunun parasal değerini de dikkate alarak mal veya hizmeti satın aldığınız veya ikametgahınızın bulunduğu yerdeki Tüketici Hakem Heyetine veya Tüketici Mahkemesine fatura, satış fişi, sözleşme ve benzeri belgeler ile birlikte başvurmanız gerekmektedir.