İran'a yaptırımların kaldırılması Türkiye'ye yarayacak

İran’a yönelik ambargonun önceki gün kaldırılmasıyla dünya tarihinde yeni bir sayfa açılıyor. Yaptırımlar nedeniyle İran’ın petrol gelirleri yarıya düşmüş, bankacılık sistemi uluslararası piyasalardan kopmuştu.

YENİ YIL BÜTÇESİ TAKDİM EDİLDİ

Ambargonun kalkmasının ardından dün bütçe görüşmelerinde meclise hitap eden İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, yaklaşık 265 milyar dolarlık yeni yıl bütçesini İran Meclis Başkanı Ali Laricani’ye takdim etti.

TÜRKİYE- İRAN İLİŞKİLERİ

Avrupa Birliği ile ABD’nin, İran’a uygulanan ekonomik yaptırımların kaldırıldığını duyurmasının ardından Türkiye - İran arasındaki ekonomik ilişkilerde de ikinci bahar havası esmeye başladı.

Türkiye, ambargoların kaldırılmasının ardından, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin dile getirdiği yıllık 30 ila 50 milyar dolarlık yabancı yatırım ihtiyacı için devreye girecek.

İRAN-TÜRKİYE ARASI TİCARET HACMİ 30 MİLYAR DOLARA ÇIKABİLİR

Milliyet’e konuşan Türkiye - İran İş Konseyi Yürütme Kurulu Başkanı Bilgin Aygül, iki ülke arasındaki dış ticaret hacminin 2 - 3 sene içerisinde 30 milyar dolara tırmanabileceğini kaydetti.

Her zaman üretim sektörünün önemli olduğunu, ancak Türkiye’nin hizmet sektöründe de çok birikimli olduğunun altını çizen Aygül, “Havalimanı işletmesi konusunda, otel işletmesi konusunda, alışveriş merkezi (AVM), liman işletmelerinde birikimli bir işgücüne, iyi de bir mühendislik yapısına sahip. Bu sektörlerde Türkiye’nin önünün açılacağını düşünüyorum. Avrupalı partnerlerle de işbirlikleriyle bu pazar büyütülebilir” dedi.

RUHANİ "YENİ İŞ İMKANLARI DOĞACAK" DEDİ

İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, nükleer anlaşmanın uygulamaya geçmesinin ardından uzun yıllardır yüksek işsizlik ve enflasyon oranları ile mücadele eden İran ekonomisinde değişim yaşanacağını belirtti. İran’a yapılacak olası yatırımlara dikkat çeken Ruhani, yeni iş imkânları doğacağını söyledi.

İran’ın yıllık yüzde 8 oranında büyüme hedefi olduğunu hatırlatan Ruhani, bunun için 30 ila 50 milyar dolarlık yabancı yatırıma ihtiyaç duyduğunu söyledi. Bilgin Aygül bu konuda şu yorumu yaptı:

“Orada yatırım yapan, iş yapan firmalardan, en önemli 3 ülkeden birisi Türkiye. Belki de birincisi. Ambargo döneminde en büyük yatırımı Türkiye yaptı. Toplamda 200’ü aşkın Türk firması İran’da yatırım yaptı bu sıkıntılı döneme rağmen. İthal ikameci koşullarına, ambargo koşullarına, sıkıntılı sürece rağmen yatırım yaptık.

10 MİLYAR DOLAR'A DÜŞTÜ

Türk firmalarının bu yatırımları büyüteceğini düşünüyorum. Ama bu ekonomi politikasıyla da ilgili. Ambargonun kalkmasıyla, daha doğrusu son 1 yıldır bütün şabancı şirketler kendi pazarlarını, yatırım alanlarını genişletmek için ön çalışma yaptılar. Bankalar ülke kredileri, finansman kredileri, yatırım kredileri sağlıyor. Dolayısıyla Türkiye’nin de aynı şeyi göstermesi gerekir diye düşünüyorum.

Eğer Türkiye bu konuda destek olursa şu an 22 milyar dolarlardan 10 milyar dolarlara düşen dış ticaret hacmimiz de hedeflenen 30 milyar dolara çıkabilir 2-3 sene içerisinde. Türk firmaları için de önemli bir yatırım işbirliği alanı olur İran diye düşünüyorum.”

HAVALİMANI VE AVM FIRSATI

İran’la tercihli ticaret anlaşmasının 1 Ocak 2015’ten beri yürürlükte olduğunu hatırlatan Aygül, şunları söyledi:

“140 sanayi malında Türkiye lehine, 125 tarım malında İran lehine kota ve tarife indirimleri var. Türkiye ile İran arasında ticaretin, işbirliğinin artmasına yönelik önemli bir etken diye düşünüyorum. Blokajın çözülmesiyle en azından ilk etapta 30-40 milyar dolar paranın gireceği söyleniyor. Avrupalıların İran ilgisi çok yüksek. 4 büyük Alman heyeti geldi son 5 aylık zaman dilimi içinde. Ama pazarı iyi bilen bizim gibi ülkelerin burada önemli bir aktör olacağını düşünüyorum. Avrupalıların da Türkiye üzerinden yatırımlarını geliştirmeye çalışacağını düşünüyorum. Son 1 yıldır Tahran’da bile 5-6 tane çok büyük alışveriş merkezi açıldı. Türkiye bu konuda çok birikimli. Havalimanı işletmesi konusunda, otel işletmesi konusunda, AVM, liman işletmelerinde birikimli bir işgücüne, iyi de bir mühendislik yapısına sahip. Bu sektörlerde Türkiye’nin önünün açılacağını düşünüyorum.”