Babası polisti. 14 yaşında, o dönemde her çocuğun yapmak zorunda olduğu gibi, Nazilerin gençlik kollarına katıldı; ama hiçbir zaman gönüllü bir katılımcı olmadı.
Savaş patlak verince ilahiyat eğitimine ara vermek zorunda kaldı ve kendini Münih'teki bir uçaksavar birliğinde buldu. Savaşın sonlarına doğru ordudan kaçmasına rağmen 1945'te bir süre müttefikler tarafından savaş suçlusu olarak esir tutuldu.
Ratzinger'in muhafazakar, gelenekçi görüşleri, 60'lardaki liberal akımlar süresince daha da pekişti.
1966'da Tübingen Üniversitesi'nde dogmatik teoloji kürsüsüne getirilmesine karşın, öğrencileri arasındaki yaygın Marksist görüşler onu bir hayli şaşırtmıştı. Hatta üniversitedeki bir dersinin politik bir gösteriden dolayı yarıda kalması, üzerinde derin bir iz bırakmıştı. Ona göre, din, ‘tiranvari, zalim ve de gaddarca' gördüğü herhangi bir politik ideolojiden daha üstün bir kavramdı.
Daha sonradan bu konuyla ilgili olarak ‘Bu deneyim bana dinin hor görülmesi ile sürekli bir mücadele içinde olmamız gerektiğini bir kez daha gösterdi.' diyecekti.
1969'da memleketi Bavyera'daki Regensburg Üniversitesi'ne geçti ve nihayetinde dekan ve başkan yardımcılığına yükseldi. 1977'de Papa tarafından Münih Kardinali olarak atandı.
1981'de Jean Paul tarafından Roma'ya getirildi ve o tarihten itibaren sıkı arkadaş oldular. Papalığa seçilmesi, statükocu eğilimin başarısı olarak görülüyor.
