AA & Ensonhaber

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Moldova'nın başkenti Kişinev'de Gagauz Özerk Yeri Başkanı Evgenia Gutul ile bir görüşme gerçekleştirdi. Görüşmede, iki ülke arasındaki ikili ilişkiler ele alındı.

Görüşmede Bakan Fidan, Türkiye'nin Gagauz Özerk Yeri'nin gelişimini desteklediğini ve Gagauz halkının haklarını savunmaya devam edeceğini vurguladı. Gutul ise, Türkiye'nin Gagauz Özerk Yeri'ne verdiği destekten dolayı teşekkür etti.

Görüşmede ayrıca, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkiler, kültürel işbirliği ve eğitim alanındaki ortaklıklar gibi konular da ele alındı.

Hakan Fidan: "İşbirliğimiz artacak"

Bakan Fidan, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, Gagauz Özerk Yeri'nin Türkiye için önemli bir dost ve müttefik olduğunu belirterek, iki ülke arasındaki işbirliğinin artırılması için çalışmaların devam edeceğini söyledi.

Gutul da, görüşmeden duyduğu memnuniyeti dile getirerek, Türkiye ile ilişkilerin daha da güçlendirileceğine inandığını belirtti.

Görüşmede, Türkiye'nin Gagauz Özerk Yeri'ne yönelik desteğinin artırılması konusunda mutabık kalındı.

"Türk halkına şükranlarımı sundum"

Evgenia Gutul'un görüşme sonrası açıklamaları şöyle:

Türkiye ziyaretim sırasında Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Sayın Hakan Fidan ile İstanbul'da resmi bir görüşme gerçekleştirdik.

Gagauziya'nın özerkliginin ilanindan bu yana verdiği güçlü ve sürekli destek için Sayın Bakan'ın şahsında kardeş Türk halkına şükranlarımı sundum.

Moldova Cumhuriyeti'ndeki mevcut siyasi durumu ve merkezi yönetim ile Gagauz yetkililer arasındaki ilişkiyi ayrıntılı şekilde kendilerine aktardım. Sayın Bakan'a, Merkezi yönetimin, Gagauz'un özerkliğini istikrarsızlaştırma ve manipüle etme girişimlerinden vazgeçme çağrısını yaptığım bir mektup sundum.

"Kültürel mirasımızın korunması için destek istedim"

Türkiye Cumhuriyeti ile Gagauziya Özerk Bölgesi arasında sosyo-ekonomik alanda işbirliğine yönelik yeni öncelikleri tartıştık. Ayrıca Türkiye'nin Gagauz dilinin yaygınlaştırılması ve Gagauz halkının kültürel mirasının korunmasına yönelik programlara özel önem verdiğimizi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin desteklerini beklediğimizi aktardım.

Türk kökenli Gagauzların geçmişi

Gagauzlar, Moldova'nın kuzeydoğusunda ve Ukrayna'nın güneydoğusunda yaşayan bir Türk halkıdır. Gagauzlar, Türk dili olan Gagauz Türkçesi'ni konuşurlar ve Ortodoks Hristiyandırlar. Gagavuzlar, 14. yüzyılda Anadolu'dan göçen Türklerden geldikleri düşünülmektedir.

Gagauzların nüfusu yaklaşık 200.000'dir. Gagauzların çoğunluğu Moldova'da yaşamaktadır. Moldova'nın kuzeydoğusunda yer alan Gagauz Yeri Özerk Bölgesi'nde yaşayan Gagauzların sayısı yaklaşık 130.000'dir. Gagauzların bir kısmı da Ukrayna'nın güneydoğusunda yaşamaktadır.

"Oğuz" kökenleri

Gagauzların kökenleri hakkında bugüne kadar yerli Balkan asıllı halklardan oldukları ve sonradan "Türkleştikleri/Türkleştirdikleri" gibi iddialarda dahil çok sayıda değişik tez öne sürülmüştür. Tarihi gelişimleri kesin olarak saptanamamak ile birlikte bugün dünyada akademik çevrelerce yaygın kabul gören görüş, Gagauzların kökeninin Oğuz kökenli bir Türk topluluğu olduğu yönündedir. Gagauzların Balkanlara ve bugünkü Ukrayna bölgesine ilk defa 11. yüzyıl civarında Asya’dan göç ettikleri, Peçenek, Uz (Oğuz), Kıpçak Türkleri ile aynı soydan geldikleri düşünülmektedir. Ortodoks Hristiyan olan Gagauzların konuştuğu dil; bulundukları bölgelere göre, Slav, Yunan ve Romen dillerinin etkisinde kalmış, büyük ölçüde Türkiye Türkçesine ve ağız olarak da Balkan Türkçesi ağzına benzemektedir.

Gagauzların kültürü, Türk kültürü ile Doğu Avrupa kültürünün bir karışımıdır. Gagauzların geleneksel kıyafetleri, Türk kıyafetlerine benzemektedir. Gagauzların geleneksel müziği ve dansları da Türk müziği ve danslarına benzemektedir.

Gagauzların önemli bir kısmı, Gagauz Yeri Özerk Bölgesi'nde yaşamaktadır. Gagauz Yeri Özerk Bölgesi, 1994 yılında Moldova'nın bir parçası olarak kurulmuştur. Gagauz Yeri Özerk Bölgesi'nin kendi parlamenter sistemi, hükümeti ve bayrağı vardır.

Gagauzların, Moldova'da ve Ukrayna'da yaşadıkları bölgelerde karşılaştıkları bazı sorunlar vardır. Gagauzlar, bazen Moldovalı veya Ukraynalı milliyetçilerden baskı görmektedirler. Ayrıca, Gagauzların ekonomik durumu da iyi değildir.