Türk futbolunu kurtaracak formül: Spor Kulüpleri Yasası

Türk futbolunu kurtaracak formül: Spor Kulüpleri Yasası

Yıllardır UEFA ve Futbol Federasyonu'nun uyarılarını dikkate almayan futbol kulüpleri, birer birer uluslararası arenadan men ediliyor. UEFA'nın bu yıl hangi takımlara lisans vereceği mayısta belli olacak. Toplam borcu 5 milyar liraya yaklaşan Spor Toto Süper Lig'deki 18 takımın tek kurtuluşu ise futbolun yapısını değiştirecek Spor Kulüpleri Yasası olarak görülüyor.

SÜPER LİG A.Ş. KURULACAK

Avrupa'nın en borçlu 5'inci ligi konumundaki Süper Lig'de kulüplerin kendi imkânlarıyla bu sarmaldan çıkma imkânları yok. 18 kulüp Gençlik ve Spor Bakanlığı, Futbol Federasyonu ve Kulüpler Birliği Vakfı'nın ortak çalışmasıyla Süper Lig A.Ş. altında şirketleşmeye hazırlanıyor. Projenin en önemli ayaklarından biri olan Varlık Yapılandırma Şirketi ile kulüpler tüm borçlarını 10 yıl vadeyle yapılandırabilecek. Tüm ticari gelirleri bir arada toplanacak. Böylece kulüplere daha ucuz maliyet ve uzun vadede finansman imkânı yaratılacak. Özel bankalara olan borçların üç devlet bankasına devredilmesi projesi de bu şirket vasıtasıyla gerçekleştirilecek.

YAYIN HAKLARI İHALESİ AVRUPA'YA DA AÇILACAK

1 milyar lirası SGK prim ve vergi alacakları, 3 milyarlık bölümü ise özel banka kredilerinden oluşan borcun yeniden yapılandırılması planı mayısta Meclis'e gelmesi beklenen Spor Kulüpleri Yasası ile düzenlenecek. Daha önce Futbol Federasyonu'nda olan yayın hakları ihalesi artık bu şirket aracılığıyla kulüpler tarafından yapılacak. Üstelik Avrupa'da da pazarlanacak. 2017'deki ihaleden minimum 600 milyon dolarlık gelir bekleniyor.

TAKIMLARIN GELİR TABLOSU KRİTİK

Galatasaray'ın toplam borcu 1 milyar 703 milyon lirayı aşıyor. Fenerbahçe'de ise borç, 1 milyar 381 milyon liranın üstüne çıkmış durumda. Beşiktaş 1 milyar 157 milyon, Trabzonspor ise 453 milyon liralık borçları yönetmeye çalışıyor.

Geçen sezonki toplam gelirlere bakıldığında ise Galatasaray'ın kasasında 437, Fenerbahçe'ninkinde yaklaşık 330, Beşiktaş'ta 236 ve Trabzonspor'da ise 155 milyon lira olduğu görülüyor. 3 yıl önce Beşiktaş, Gaziantepspor ve Bursaspor Avrupa kupalarından birer yıl men cezası almıştı.

Türk futbolunu kurtaracak formül: Spor Kulüpleri Yasası

UEFA'NIN AMACI NE

UEFA'nın 2010'da kabul ettiği ve 2012'den itibaren uygulamaya konulan FFP kuralları, kulüplerin gelir gider tablosunu en azından denkleştirmek, bu sayede de adil yarışma ortamını korumak ve takımların ilerleyen yıllarda karşılaşacağı iflas riskinin önüne geçmeyi amaçlıyor.

Bu çerçevede takımların son 3 yıldaki mali tablolarını inceleyen UEFA, kriterleri yerine getirmeyen ekiplere, içlerinde puan silme, transfer yasağı koyma, Avrupa kupalarından men etme gibi yaptırımların da bulunduğu 9 kalemden oluşan ceza sistemi belirlemiş durumda.

Galatasaray'ın mali yapısı sebebiyle UEFA ile yaşadığı sorun, aslında Türk futbolu için hiç de yabancı değil. Bundan sadece 3 yıl önce Beşiktaş, Gaziantepspor ve Bursaspor da aynı problemle karşı karşıya kalırken, 3 kulüp Avrupa'dan kupalarından birer yıl men cezaları aldı.

UEFA, 2014'te ise hesaplarında aykırılık tespit edilen Galatasaray ve Trabzonspor'a 200 bin avro para cezası verdi.

AVRUPA'DA BİRÇOK KULÜBE CEZA YAĞDI

UEFA'nın finansal sorunlar sebebiyle ceza verdiği kulüpler, sadece Türkiye'dekilerle sınırlı değil.

İspanya'dan Malaga, Romanya'dan Rapid Bükreş ve Yunanistan'dan Giannina ile Panathinaikos, 2012'de Avrupa kupalarından birer yıl men edildi. UEFA, 2014'te Romanya'nın Cluj ve Astra takımlarıyla, Litvanya temsilcisi Ekranas ve Sırbistan ekibi Kızılyıldız'a aynı gerekçeyle 1 yıl Avrupa kupalarından men cezası verdi.

FFP kuralları sonucu 2015'te men cezası alan kulüp Dinamo Moskova oldu ve Rus takımı, içinde bulunduğumuz 2015-2016 sezonunda UEFA turnuvalarına katılamadı. Yine 2015'te İngiltere İkinci Futbol Ligi (Championship) ekiplerinden Blackburn Rovers, Leeds United ve Nottingham Forest'a transfer yasağı getirildi.

UEFA, şu ana dek uyguladığı cezai işlemlerde en çok para cezasına başvurdu.

Türk ekiplerinin haricinde para cezası alan ya da gelirlerine tedbir kararı konulan kulüpler arasında Manchester City (İngiltere), Paris Saint-Germain (Fransa), Rubin Kazan, Anzhi, Zenit (Rusya), Levski Sofya, CSKA Sofya (Bulgaristan), Borac Banja Luka, Sarajevo, Zeljeznicar (Bosna Hersek), Vojvodina (Sırbistan), Maccabi Netanya (İsrail), Shkendija (Makedonya), Buducnost Podgorica, Rudar Pjevlja (Karadağ), Floriana (Malta), Ruch Chorzow, Lech Poznan (Polonya), Sporting Lizbon (Portekiz), Vaslui (Romanya), Arsenal Kiev (Ukrayna) ve Atletico Madrid (İspanya) bulunuyor.

GEÇENE SEZON LİSANS ALAMAYAN 6 KULÜP

UEFA, geride kalan 2014-2015 sezonunda Spor Toto Süper Lig'de mücadele eden 6 kulübe lisans vermedi.

Kulüplerin UEFA tarafından düzenlenen müsabakalarda yer alabilmeleri için UEFA'nın belirlemiş olduğu, Kulüp Lisans ve FFP kriterlerini yerine getirmesi gerekiyor. Bu kriterler; sportif, altyapı, personel-idari, hukuki ve mali kriterler olmak üzere 5 başlık altında toplandı.

UEFA, bilhassa mali yükümlülükten dolayı, 2014-2015 sezonunda Kasımpaşa, Gaziantepspor, Eskişehirspor, Mersin İdmanyurdu, Kayseri Erciyesspor ve Balıkesirspor'a söz konusu lisansı vermedi. Bu kulüpler, geçtiğimiz sezon Avrupa kupalarına katılma hakkı kazansalardı, UEFA lisansı alamadıkları için bu sezon "Avrupa sahnesine" çıkamayacaktı.

UEFA'nın bu sene hangi takımlara lisans verip vermeyeceği ise mayıs ayında belli olacak.

Bu arada UEFA Kulüp Lisansı haricinde, Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) tarafından da kulüplere Ulusal Kulüp Lisansı veriliyor. Türkiye liglerinde oynayabilmek için her kulübün bu lisansı alması gerekiyor.

Ulusal lisans için gerekli şartlar ise UEFA lisansı için sunulan kriterlerle aynı ama cezai müeyyideler, "kaldırılmış" denecek kadar hafifletilmiş durumda. Bu sebeple de UEFA'dan ceza alan ve lisans verilmeyen kulüplerin hiçbiri yerel federasyondan herhangi yaptırımla karşılaşmadı.

Söz konusu kriterler gerekçe gösterilerek, TFF'nin bu sezon başında ceza verdiği kulüpler ise PTT 1. Lig ekiplerinden Samsunspor ve Denizlispor ile Spor Toto 2. Lig'de mücadele eden Orduspor, MKE Ankaragücü, Kahramanmaraşspor, Bucaspor ve Tarsus İdmanyurdu oldu. TFF, alt liglerde mücadele eden bu 7 kulübe, 3 puan silme cezası uyguladı.