İbrahim Yumaklı: Ülkemizin gıda ihtiyacında herhangi bir risk oluşması söz konusu değildir

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2025 yılı 'Bitkisel Üretim 2. Tahmini' verilerine ilişkin açıklama yaptı.

Yumaklı, sosyal medya hesabından, "Bitkisel üretim tahmin verilerindeki düşüşte, üretim sezonunda yaşanan kuraklık ve zirai don etkili olmuştur. 2024-2025 üretim sezonunda yaşanan kuraklık, buğday, arpa, ayçiçeği ve mercimek gibi ürünlerde verim kayıplarına neden olmuştur" değerlendirmesinde bulundu.

Bununla birlikte 10-13 Nisan tarihlerinde gerçekleşen zirai donun 65 ilde etkili olduğunu, 4 gün süren donun meyvelerde yaşanan kayıp miktarını artırdığını belirten Yumaklı, 2014'te yaşanan zirai don ve 2021'de yaşanan kuraklığın bitkisel üretim üzerindeki etkilerinin bu yıl her iki iklimsel olayın birlikte yaşanması nedeniyle daha şiddetli gerçekleştiğini ifade etti.

Tahmini verilere göre yaşanan azalışın Türkiye'nin gıda arz güvenliğini etkilememesi için gerekli piyasa takibini yaptıklarını ve tedbirlerini aldıklarını vurgulayan Yumaklı, "Güçlü stoklarımız ve ihtiyaç durumunda aldığımız etkili dış ticaret tedbirlerimiz sayesinde süreç kontrolümüz altındadır. Ülkemizin gıda ihtiyacında herhangi bir risk oluşması söz konusu değildir" dedi.

"ÜRETİCİLERİ DESTEKLEMEYE DEVAM EDİYORUZ"

Yumaklı, diğer yandan Türkiye'nin gıda arz güvenliği için var gücüyle çalışan üreticileri desteklemeye devam ettiklerini, bu kapsamda 2026 yılında genel bütçeden tarıma 888 milyar lira kaynak ayrıldığını belirtti.

Bu bütçe içinde tarımsal destek programları için 168 milyar lira, tarım sektörü yatırım ödenekleri için 190 milyar lira, tarımsal kredi destekleri, tarımsal KİT ve ihracat destekleri için ise 268 milyar lira kaynak öngörüldüğü bilgisini veren Yumaklı, ayrıca zirai don zararlarından etkilenen üreticilere toplam 46,5 milyar lira ödeme yapacaklarını bildirdi.

Bu çerçevede tarım sigortası olan üreticilere 23 milyar lira hasar tazminatı ödemeye devam ettiklerini belirten Yumaklı, şunları kaydetti:

Şu ana kadar toplam 19 milyar lira hasar tazminatını ödedik. Tarım sigortası bulunmayan, ancak Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kayıtlı üreticilerimize ise toplam 23,5 milyar lira destekleme ödemesi yapacağız. Bu rakamın da 13,4 milyar lirasını ödedik, kalan 10,1 milyar lirayı da önümüzdeki günlerde ödeyeceğiz. Bugün açıklanan veriler üzerinden ülkemiz gıda ihtiyacının karşılanmasına dönük maksatlı yorum ve haberlere vatandaşlarımızın itibar etmemesini rica ederiz. Tarımsal üretimimiz ve gıda arz güvenliğine dönük aldığımız tedbirlerle vatandaşlarımızın gıda ihtiyacı sorunsuz şekilde karşılanmaya devam edecektir.

BİTKİSEL ÜRETİMDE ZİRAİ DON ETKİSİ

Türkiye İstatistik Kurumu'nun Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine dayanarak 2025 yılına ilişkin bitkisel üretim tahminlerinde zirai donun etkileri görüldü.

Üretim miktarlarının 2025 yılı ikinci tahmininde bir önceki yıla göre tarla ürünleri olan tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerde (yem bitkileri hariç) yüzde 10.4, sebzelerde yüzde 0.8, meyveler, içecek ve baharat bitkilerinde yüzde 30.4 oranında azalacağını tahmin edildi.

Tahıl ürünleri üretim miktarlarının 2025 yılında bir önceki yıla göre yüzde 12.4 oranında azalarak yaklaşık 34.2 milyon ton olacağı tahmin edildi.

Buğday üretiminin yüzde 13.9 azalarak 17.9 milyon tona, arpa üretiminin yüzde 25.9 azalarak 6 milyon tona, çavdar üretiminin yüzde 20.9 azalarak yaklaşık 203 bin tona, yulaf üretiminin yüzde 22.3 azalarak 303 bin ton olacağı belirtildi.

Mısır üretiminin ise yüzde 4.9 artarak 8.5 milyon ton olacağı öngörüldü.

Patatesin ise bir önceki yıla göre yüzde 13 azalarak 6 milyon ton üretileceği tahmin edildi.

Ayçiçeği üretiminin de yüzde 17.6 oranında azalışla 1.8 milyon ton olacağı kaydedildi.

KAVUN, KARPUZ VE SOĞANDA ARTIŞ

Sebze ürünleri üretim miktarının 2025 yılında bir önceki yıla göre yüzde 0.8 azalarak yaklaşık 33.3 milyon ton olacağı tahmin edildi.

Karpuzda yüzde 8.3, kuru soğanda yüzde 2.6, kavunda yüzde 17.5 üretim artışı beklenirken domateste yüzde 7.6, salçalık kapya biberde yüzde 6.3, taze fasulyede yüzde 8.3 azalış tahmin edildi.

EN FAZLA KAYIP KİRAZDA OLACAK

Meyveler, içecek ve baharat bitkileri üretim miktarının yüzde 30.4 oranında azalarak yaklaşık 19.8 milyon ton olacağı tahmin edildi.

Elmada yüzde 48.3, çilekte yüzde 1.9, şeftalide yüzde 46.1, nektarinde yüzde 44.1, kirazda yüzde 70.6, üzümde iseyüzde 24.5 azalış öngörüldü.

Mandalinada yüzde 7.1, portakalda yüzde 15, limonda yüzde 34.8 azalış bekleniyor.

Fındıkta yüzde 38.5, cevizde yüzde 38.1, Antep fıstığında ise yüzde 61.1 üretim azalışı olacağı tahmin edildi.

Zeytin üretiminin de yüzde 34.7 azalacağı öngörülüyor.