Yerken cezası olan helva: Öküz (öksüz) helvasının hikayesi

Antalya'nın Alanya ilçesiyle özdeşleşmiş bir lezzet olan öküz (öksüz) helvası, hem görünümü hem lezzetiyle iştah kabartıyor.

Öküz helvası nam-ı diğer öksüz helvası, ilginç isminin yanı sıra ceza içeren hikayesiyle de dikkati çekiyor.

Bir rivayete göre, çocuklarına yedirecek bir şey bulamayan bir anne, evde kalan son malzemelerle bir helva hazırlamış ve bu helva, öksüz helvası olarak anılmıştır. Öksüz helvasının adı, zamanla değişime uğramış öküz helvası adını almıştır.

Farklı yörelerde, aynı malzeme ve benzer pişirme yöntemleriyle yapılabilen bir helva olan öküz helvası; rivayet edilen hikayesi, servis biçimi ve yeme ritüeliyle özgünleşir.

Peki, öküz (öksüz) helvası nasıl yapılır, malzemeleri nelerdir? Alanya helvasının sunumundaki yağ havuzu neden hazırlanıyor? İşte yerken cezası olan öksüz/öküz helvasının hikayesi ve tarifi...

ÖKÜZ HELVASININ HİKAYESİ

Tarifi ve lezzeti ile akılda yer edecek Alanya helvası, kış aylarının da gelmesiyle birlikte menülerin vazgeçilmezleri arasında yer alan tatlılardan..

İçindeki pekmez sayesinde daha koyu görünen rengi ile dikkat çeken Alanya helvasını ilginç kılan bir özelliği de bir sonraki misafir olunacak evi belirlemesi.

Geleneklere göre, helvanın sunumu sırasında oluşturulan tabağın ortasındaki yağ havuzunu yıkan kişi ile belirleniyor. Helvayı ortadaki yağ havuzuna batırarak yiyenlerden havuzu bozan, evinde misafir ağırlıyor.

Helvayı bozan kişilere de 'öküz' denildiği için Alanya helvası 'öküz helvası' olarak da anılıyor ama gerçek hikayesi meğer bambaşkaymış!

HİKAYEYE GÖRE YARATICISI ÖKSÜZ BİR AİLE

Öküz helvasını asıl hikayesi ise yukarıda anlatılan gelenekleşmiş hikaye kadar eğlenceli değil. Alanya helvası, halk arasında kulaktan kulağa yayılan bir hikayeye göre, yoksul anne ve oğulun yaşadıkları nedeniyle ortaya çıkmış.

Anne ve oğlu, neredeyse her gün komşu ailenin mutfağından gelen helva kokularını duyarmış. O dönemlerde şeker pahalı olduğundan zenginlik simgesi olarak görülürmüş. Yoksul ailelerin evinde şeker olmadığı için de helva yemek nasip olmazmış.

Bir süre sonra kokulardan etkilenen oğul, annesinden helva istemeye başlamış. Oğlunu kırmak istemeyen anne ise evde kalan son malzemelerle hazırlamış öksüz (öküz) helvasını.

Pekmezi sulandırarak unla karıştırıp helva haline getirmiş. Lezzeti yerinde olsa da görüntüsünün koyu olduğunu fark eden oğul, helvanın rengini sormuş.

Anne, "Komşunun helvası beyaz, bizimki neden kara" diye soran oğluna, "Bu öksüz helvası da ondan" diye cevap vermiş. O günden sonra pekmezle yapılan bu helva, Alanya'da öksüz helvası olarak anılmaya başlanmış.

Şimdilerde misafirliklerin vazgeçilmez bir eğlencesi olarak görülen Alanya helvası tarifi pekmez, un ve yağ ile hazırlanıp ceviz ile süsleniyor.

ALANYA HELVASI (ÖKÜZ HELVASI) İÇİN MALZEMELER

1,5 su bardağı elenmiş un 1,5 su bardağı üzüm pekmezi 5 su bardağı su 1 yemek kaşığı zeytinyağı

Sunumu için:

2 yemek kaşığı tereyağ Ceviz

ÖKÜZ HELVASI TARİFİ

Pekmezi ve 3 su bardağı suyu helva tenceresine koyunuz ve orta ateşte kaynatıp ocağın altını kısınız. Kaynamış pekmeze elenmiş unu ve 2 yemek kaşığı tereyağını ekleyiniz. Tahta kaşıkla devamlı karıştırarak kıvam tutturunuz. Helvayı devamlı karıştırarak pişirirken kalan 2 bardak suyu azar azar ekleyip helvaya yediriniz. Un iyice pişip kokusu gidinceye kadar karıştırıp kısık ateşte pişirme işlemini en az 30-40 dakika sürdürünüz. Helva koyu bir kıvam tutunca pişirmeyi durdurup soğumaya bırakınız. Soğumuş helvayı servis tepsisine aktarınız. Nemli ellerinizle şekil veriniz ve helvanın tepsi kenarındaki kısımlarını da tahta kaşıkla izler yaparak süsleyiniz. Helvanın üzerini isteğe göre cevizlerle süsleryebilirsiniz. Kızgın tereyağını da tepsinin ortasındaki tümseğin havuzcuğuna boca ediniz. Havuz taşacak, tümseğin yamacındaki yalağa akacaktır. Tereyağını soğutmadan sofraya veriniz. Afiyet olsun...