Daha önce görmediğiniz tuhaf icatlar

Vakanüvis İnsanlık geliştikçe, ihtiyaçları da çoğaldı, çeşitlendi. Buluşçuluk, insanlığın ihtiyaçlarını tetiklediği bir insan özelliği. Bu özellik, bulma ve en geniş manada ustalığın / mühendisliğin, dolayısıyla da teknolojik gelişmelerin ana sebebi. Zaten, teknoloji kelimesinin etomoljisi de bu sürecin ipuçlarını veriyor. Özetle insanlık, buluşlar sayesinde ya da eşliğinde gelişim yolculuğunu sürdürdü, sürdürüyor. YA FİYASKOLAR YA DA NEDEN AMA NEDEN? Çok ama çok sayıda icat, insanların hayatını kolaylaştırırken, doğal olarak kullanım yaygınlığı da kazanmıştı. Kimi buluşlar ise aynı kaderi paylaşamayacaktı; onlar, ilgisizliğe, alaya alınmaya, ticarî başarısızlığa, sonuçta da unutulmaya mahkûm olacaktı. Bunların bazıları, gerçekten de o kadar tuhaftı ki, “Bir insan bunu bulmayı neden düşünür ki?” sorusunu fazlasıyla hakediyordu. Bebeklerin, camın önünde, güvenli bir biçimde oynaması için bulunmuştu “Bebek Kafesi”. Balkonsuz evler için düşünülen bu buluş, kısa sürede unutuldu gitti. Maske alanındaki bir diğer icat ise “Yazar Maskesi”ydi. Mantık şuydu: Yazara ilham gelir, yazmaya koyulur ama dış etkiler onu yazısından kopartır. O halde onu bu dış etkilerden koruyacak “bir şey” bulmalı. Bulundu ama tabiî ki tutmadı. Silah endüstrisindeki bir buluş ise tam “devreleri yakmalık”tı. Buna göre, Revolver silahın, tetik altına yerleştirilen bir fotoğraf makinası, hedefin / kurbanın son anını da fotoğraflıyordu. Neden, niçin? Böyle bir fotoğraf neden gerekir, kim, niye bakmak ister, elde tatmin edici bir bilgi yok. GAMZENİZ YOKSA “GAMZE MAKİNASI” VAR Tarih boyunca, kadınların “güzellik” uğruna nelere katlandıkları sır değil. İşte, kadınların bu zaafını dikkate alan birisi de yine ABD’de, “gamze makinası”nı bulmuştu. Kadınlardaki güzellik nişanelerinden biri sayılan gamzenin yapımına dair bu buluşla kadınlar, gamzeli yanaklara kavuşmanın hayalini kurmuşlardı. Ancak, işlem hem çok zahmetli hem de pek olumlu sonuçlara yol açmıyordu. “Başa takılan bir aparat ile yanakların iki yanına, uçlarında küçük toplar olan sert tellerle baskı yapma” tekniğiyle çalışan bu buluş ilgi görmedi. Çünkü baskı belli bir süre sonra acı veriyor, kadınlar için daha da kötüsü ise “gamze gibi” olan çukurlar kısa sürede eski haline dönüyordu. Kadınlara yönelik bir başka buluş da, yüzdeki kusurları giderdiği söylenen maskeyle ilgiliydi. Ancak gerilim filmlerinden fırlamış gibi duran “bu şey”, imalatçısını batırarak piyasadan silindi, gitti. “FAKS GAZETESİ” NASIL BİR ŞEY? İnsanların okuma ihtiyacı, bu yöndeki buluşlara yol açtı. Günümüzde internet sayesinde yerimizden kıpırdamadan – vaktiniz varsa tabiî - milyonlarca, milyarlarca sayfaya ulaşmak mümkün. Bu teknolojinin esamisinin okunmadığı zamanlarda bir mucit de “faks gazetesi”ni bulmuştu. Sanılanın aksine, faks modern zamanların bir buluşu değildi. İngiliz Alexander Bain, daha 1843 yılında, faks cihazını icat etmişti. Ne var ki, Bain’in patentini de aldığı buluşu, “Bu icat, telgrafı baltalar lobisi”nin direnci sonucunda unutulmaya terkedilmişti. Faksı bugünkü haline getirenler ise Japonlardı. İlk kez 1959 yılında bir Japon gazetesi Asahi Shimbum’un sayfaları, Tokyo’dan 900 km uzaklıkta olan bir noktaya aktarıldı. Faksın bu başarısından sonra, buluş bütün dünyaya yayıldı. HALK BU SİSTEMİ SEVMEDİ İşte, “Faks Gazetesi” de o yıllarda bulundu. Buluşu düşünenlerin mantığına göre, insanlar değişik noktalarda, dağınık bir halde bulunan gazete bayilerine gitmekte gönülsüz davranıyorlardı. Oysa, merkezî yerlerde açılacak mekânlara ulaştırılmış gazeteleri, hem daha erken hem daha pratik okumak mümkün olabilirdi. İnsanlar, işlerine gitmeden önce buraya uğrar, gazetelerini okurlardı. Böyle merkezler kuruldu, gazetelerle anlaşmalar yapıldı, insanlar sabah erken saatlerde buralara gelmeye başladılar. Ancak faks cihazından akan kâğıt tomarı arasında, tanımadığı kişilerle yan yana gazete okumak insanlara çok da cazip gelmediği için bu merkezler kısa sürede kapandı gitti. VE DİĞERLERİ… “Tuhaf İcatlar” tarihindeki tuhaflıklar, bunlarla da sınırlı değildi. Işığın yetersiz olduğu ve elektrik kullanımının yaygınlaşmadığı dönemlerde, gece kitap okuma derdine çözüm 1936 yılında geldi. Bu buluşla gözlük, odadaki ışığı kırıp, kitaptaki yazıları görmeyi kolaylaştırıyordu. Bazı icatlar ise eni-konu bilim kurgu romanlarından, filmlerinden fırlamış gibiydi. Çizgi filmlerde sıkça gördüğümüz “motorlu paten” böyle bir buluştu. Bu paten, düzeneğindeki bir küçük benzinli motorla çalışıyordu. “Makyaj Hunisi” ise makyaj malzemelerinin bugünkü gibi dayanıklı olmadığı yıllarda, makyajı uzun süre yüzde tutabilmek için bulunmuştu. ABD’de, 1931 yılında, hem gazete okumak hem de radyo dinlemek isteyenler için yapılan “Radyo Şapkası” ise bir aklıevvelin, gazetesiyle radyonun yanına gitmektense radyoyu başında taşımak, böylece gazetesini her yerde okumak istemesi fikrinden doğmuştu. “Buluş”, bir fötr şapkaya yerleştirilen pilli, antenli radyodan oluşuyordu. Kolayca tahmin edilebileceği gibi, bu fötrü başına geçirmek isteyenlerin sayısı fazla olmadı. İnsanların; deniz kenarında güneşlenirken ya da kırlık yerde kısacası açık havada kitap okumakta – nedense - zorlanacağını düşünen birileri de “Okuma Yatağı”nı icat etmişti. Bu yatakla, hem kitap okumanın hem de güneşin tadını çıkartmanın mümkün olacağı düşünülmüştü. Bir diğer “mucit” de “banyoda sırtını görmekte zorlanan kişiler”in imdadına yetişmişti. İşte, “Aynalı Banyo Fırçası” böylesi bir “ihtiyaç”tan doğmuştu.

Daha önce görmediğiniz tuhaf icatlar

İnsanlık tarihi, bir anlamda icatlar tarihi de. İcatlar, genel olarak ihtiyaçlar doğrultusunda şekillenip “pratik olma” esasına dayansa da kimi buluşlar hiç şüphesiz fazlasıyla sıra dışıydı.