İnsan evrende gövdesi kadar değil yüreği kadar yer kaplar

Türk Edebiyatı’nın güçlü kalemi Yaşar Kemal üç sene önce aramızdan ayrılarak ebediyete intikal etti. Edebiyatımıza kazandırdığı sayısız eserlerle ölümsüzler arasında yer alan Yaşar Kemal, hem ülkemizde hem de dünyanın önde gelen yazı işçilerindendi. Asıl adı Sadık Kemal Gökçeli olan Yaşar Kemal, 1925 yılında Çukurova'da Hemite köyünde doğdu. "Dört başı mamur bir şölen" Birinci Dünya Savaşı zamanıydı. Rus ordusu Van’a kadar gelmiş, ülkenin dört tarafı düşmanla çevrilmişti. Rus baskısından göç etmek zorunda kalan Kemal ailesi, önce Diyarbakır’a daha sonra Urfa’da bir süre hayat sürdürürler. Burası Yaşar Kemal’in annesi için adeta cennetten bir köşeydi. Yaşar Kemal, bunu şöyle anlatıyor: "Anam, İslahiye'nin ormanlıklı serin dağlarına ulaştıklarında sevincinden düğün bayram ettiklerini söylüyordu. Orada, pınarın başında sıcak sularla yıkanmış, çamaşırlarını yıkamışlar, dört başı mamur bir şölene oturmuşlar." "Âşık Kemal" Kemal'in ailesi Çukurova’ya tekrar göç ederek hayatlarının geri kalan kısmını Adana’da sürdürürler. Yaşar Kemal’in yazıyla olan tanışıklığı ise oldukça ilginç. Köylerine bir gün çerçi gelir (yük hayvanlarıyla ya da arabalarla satış yapan kimse) Yaşar Kemal, çerçinin elindeki deftere alacak verecekleri yazdığını görür, bunun yazı olduğunu öğrenir. Yaşar Kemal’in kendisini yazıyla tanıştıracak olan bu ilginç detay daha sonra onu Türkiye’nin en büyük yazarlardan birisi yapacaktı. Ünlü yazar, halk şiirleri ve destanlarla kendi edebiyat dünyasını zenginleştirirken aynı zamanda Âşık Kemal mahlasıyla şiirler yazar, türküler yakar. Yaşar Kemal’in yazması için malzemesi epeycedir. Yaşadığı coğrafya ona bu imkânı fazlasıyla veriyordu. Çukurova’da zor şartlar altında yaşayan ırgatların öyküsü Kemal’in kaleminden can buluyordu. İlk eseri olan Sarı Sıcak’ı 1939 yılında veren Yaşar Kemal, 40’tan fazla kitap kaleme aldı. Edebiyatın hemen her türünde eserleri bize kazandıran Yaşar Kemal, şiir, öykü, roman, anı, röportaj, derleme, söyleşi, deneme, oyun, fıkra, makale, senaryo gibi birçok edebî türde eser verdi. Usta kalemi sıcak gülüşüyle hep hatırlayacağız. İnce Memed Yazarın adıyla bütünleşen ve dört ciltten oluşan İnce Memed romanı, yazarın şöhretini pekiştirmiştir. Ağalık düzenine, haksızlığa bir başkaldırı olan İnce Memed, destansı öyküsüyle Yaşar Kemal’in en çok okunan romanlarının başında geldi. İnce Memed, Varlık dergisinin düzenlediği 1956 yılı Varlık Roman Armağanı ile ödüllendirildi. İlk olarak 1957'de Bulgarcaya çevrilen romanı 1959'da Nâzım Hikmet Rusçaya çevirdi. İnce Memed, 1961'de Edouard Roditi ve Thilda Kemal (yazarın eşi) tarafından İngilizceye, Güzin Dino tarafından Fransızcaya çevrildi. "O iyi insanlar güzel atlara binip çekip gittiler" Cumhuriyet Gazetesi’nde tefrika halinde yayımlanan roman okurlarla böylece tanışmış oldu. Nobel Edebiyat Ödülü dışında edebiyat alanında pek çok ödüle değer görülen, kitapları dünyanın birçok diline çevrilen, Yaşar Kemal, “Fikir aklına gelince yazacaksın, sonra uçar gider” diyerek yazma konusundaki detayını belirtiyordu. Söz uçar, yazı kalır. Yaşar Kemal’in de bizlere yazıları, kitapları kaldı. Kendi deyimiyle “O iyi insanlar güzel atlara binip çekip gitti.” Yazar, dünyanın önemli edebiyat otoriteleri tarafından gelip geçmiş en iyi yazarlardan kabul ediliyordu. Yaşar Kemal, 1950'ye kadar inşaat kontrol memurluğu, ırgat kâtipliği, arzuhalcilik, pamuk tarlalarında amelebaşılık, pirinç tarlalarında su bekçiliği, çiftliklerde kâtiplik, gibi farklı işlerde çalışır. Koca yürekli adam Kemal, Adana’da bulunan önemli yazar ve aydınların dost sohbetlerine katılarak kendini yetiştirme gayretindeydi. Yaşar Kemal’in hayatında Abidin Dino’nun özel yeri vardır. Şair, ressam Dino, İstanbul’dan Adana’ya sürgüne gönderilir, burada Yaşar Kemal’le tanışırlar. Yaşar Kemal için bulunmaz bir fırsattır Abidin Dino’nun gelişi. Dino’nun teşvikiyle Batı edebiyatıyla tanışan usta yazar Cervantes’in Don Kişot romanına hayran kalır. Öte yandan, dünya edebiyatında derin izler bırakan Tolstoy, Dostoyevski, Gogol, Çehov, Stendhal gibi yazarların romanlarıyla tanışan Yaşar Kemal, yerli edebiyatta da Nâzım Hikmet hayranıydı. Solunum yetmezliğiyle tedavi altına alınan büyük yazar, 28 Şubat 2015’te hayatını kaybetti. Sevenleri, okurları, dostları koca yürekli adamı alkışlarla uğurladılar. Ergül Tosun Kitap sayfası için iletişim: ergul.tosun@ensonhaber.com

İnsan evrende gövdesi kadar değil yüreği kadar yer kaplar

Edebiyatımızın ulu çınarı Yaşar Kemal'in bugün aramızdan ayrılışının üçüncü yıldönümü. Kitap Ayracı olarak usta yazarı saygı ve sevgiyle anıyoruz.