Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2022 Para ve Kur Politikası'nı açıkladı. Merkez Bankası'nın gelecek yılda izleyeceği para ve kur politikasında enflasyon hedefinin yüzde 5'te tuttuğu ve dalgalı kur rejimini sürdüreceği maddeler öne çıktı.
Yapılan açıklamada "2022 Yılı Para ve Kur Politikasının Temel Çerçevesine" göre şu maddeler sıralandı:
ENFLASYON HEDEFİ YÜZDE 5
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) temel amacı fiyat istikrarını sağlamak ve sürdürmektir. Hükümetle birlikte belirlenen orta vadeli enflasyon hedefi yüzde 5 olarak korunmuştur. Para politikası, enflasyonu bu hedefe kademeli olarak yaklaştıracak şekilde oluşturulacaktır.
DALGALI KUR REJİMİ SÜRECEK
Dalgalı döviz kuru rejimi sürdürülecek ve döviz kurları, serbest piyasa koşullarında, arz ve talep dengesine göre oluşacaktır.
FİYAT İSTİKRARI SÜRDÜRÜLEBİLİR OLACAK
2022 yılında, enflasyon hedeflemesi rejiminin fiyat istikrarının sürdürülebilir bir zeminde oluşmasını sağlayacak şekilde uygulanmasına devam edilecektir.
TEMEL POLİTİKA ARACI REPO İHALE FAİZİ
TCMB’nin temel politika aracı bir hafta vadeli repo ihale faiz oranıdır.
ZORUNLU KARŞILIK ORANLARI FİYAT İSTİKRARINI DESTEKLEYECEK
TCMB zorunlu karşılıkları, fiyat istikrarı ve finansal istikrar amaçları doğrultusunda destekleyici bir araç olarak kullanacaktır.
2022'DE REZERV OPSİYON MEKANİZMASI TAMAMEN SONLANDIRILACAK
Bu çerçevede, 2022 yılında Rezerv Opsiyon Mekanizması tamamen sonlandırılacak, yabancı para yükümlülüklerin maliyetleri artırılırken, Türk Lirası mevduat gelişimini destekleyecek mekanizmalar önceliklendirilecektir.
MERKEZ BANKASI FİNANSAL İSTİKRARI GÖZETMEYE DEVAM EDECEK
TCMB, fiyat istikrarı açısından destekleyici bir unsur olan finansal istikrarı da gözetmeye devam edecektir. Bu kapsamda, TCMB 2022 yılında, parasal aktarım mekanizmasının sağlıklı işleyişini sağlamak ve makro finansal istikrara ilişkin riskleri sınırlamak amacıyla, elindeki politika araçlarını en etkin şekilde kullanacaktır.
DÖVİZ REZERVLERİ GÜÇLENDİRİLECEK
Para politikasının etkinliği ve finansal istikrar açısından TCMB döviz rezervlerinin güçlendirilmesi amaçlanmaktadır. TCMB, 2022 yılında da piyasa koşullarının uygun olması durumunda rezervlerini artırmaya devam edecektir.
MERKEZ BANKASI VERİ PAYLAŞIMINA DEVAM EDECEK
TCMB, 2022 yılında şeffaflık, öngörülebilirlik ve hesap verebilirlik ilkeleri doğrultusunda politika iletişimine ve veri paylaşımına devam edecektir.
SWAP FONLAMASI İLE İLGİLİ VURGU YAPILDI
Merkez Bankası parapolitikasını aktarıken, 27 Aralık 2021 tarihinde APİ fonlaması swap fonlaması arasında dengenin sağlanması, vade yapısının ölçülü bir şekilde kısaltılması ve swap ihalelerinde kazanan bankaların dağılımının iyileştirilmesine yönelik adımlar atıldığını da dile getirdi.
MERKEZ BANKASI'NIN PARA POLİTİKASI RAPORUNDA 2022’NİN HEDEFLERİ YER ALDI
Para Politikası Genel Çerçevesi aktarılırken 2021 yılında makroekonomik görünüm ve para politikası gelişmeleri; 2022 yılında para politikası enflasyon hedeflemesi çerçevesi ve 2022 yılı uygulaması, karar alma süreci ve iletişim politikası; 2021 yılında Türk Lirası ve döviz likiditesi gelişmeleri 2021 yılında TL likidite gelişmeleri, 2021 yılında döviz likiditesi gelişmeleri, 2022 yılında TL ve döviz likidite yönetimi, 2022 yılında tl likidite yönetimi çerçevesi ve 2022 yılında döviz likiditesi yönetimi Çerçevesi çizildi.
2021 YILINDA ATILAN POLİTİKA ADIMLARI
18 ŞUBAT 2021
Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 17 düzeyinde sabit tutulmasına karar vermiştir.
24 ŞUBAT 2021
Türk Lirası zorunlu karşılık oranları tüm vade dilimlerinde ve yükümlülük türlerinde 200 baz puan artırılmış, Türk Lirası zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tesis edilmesi imkânı azami oranı yüzde 30’dan yüzde 20’ye düşürülmüş, Türk Lirası zorunlu karşılıkların standart altın cinsinden tesis edilmesi imkânı azami oranı yüzde 20’den yüzde 15’e düşürülmüş ve Türk Lirası zorunlu karşılıklara ödenen faiz/nema oranı 150 baz puan artışla yüzde 13,5 olarak belirlenmiştir.
25 ŞUBAT 2021
Katılım bankaları ile gerçekleştirilen swap ve vadeli döviz işlemlerinde, anılan bankaların talepleri dikkate alınarak TCMB'ye tek taraflı olarak işlemden dönebilme olanağı getirilmiştir.
4 MART 2021
Hazine ve Maliye Bakanlığı ve HMVKŞ tarafından kurumsal yatırımcılara ABD doları, euro ve altın cinsinden ihraç edilen devlet tahvilleri ve kira sertifikalarının Bankamızca açık piyasa işlemleri kapsamında gerçekleştirilen geri satım vaadi ile alım (repo) işlemlerinde repo karşılığı kıymet olarak kullanılabilmesine karar verilmiştir.
18 MART 2021
Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 17’den yüzde 19’a yükseltilmesine karar vermiştir.
19 MART 2021
Döviz Karşılığı Türk Lirası Swap Piyasası ve Türk Lirası Karşılığı Altın Swap Piyasası Türk Lirası faiz oranı yüzde 17'den yüzde 19'a yükseltilmiştir.
15 NİSAN 2021
Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 19 düzeyinde sabit tutulmasına karar vermiştir.
6 MAYIS 2021
Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 19 düzeyinde sabit tutulmasına karar vermiştir.
15 HAZİRAN 2021
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ile Çin Halk Cumhuriyeti Merkez Bankası arasında 30 Mayıs 2019 tarihinde imzalanan ikili para takası (swap) anlaşması, 35,1 milyar TL ve 23 milyar Çin yuanı artırılarak toplam 46 milyar TL ve 35 milyar Çin yuanına ulaşmıştır. Artırılan söz konusu rakam 15 Haziran 2021 tarihi itibarıyla TCMB hesaplarına girmiştir. Bu anlaşmanın temel hedefi yerel para birimleri üzerinden gerçekleştirilen ticareti kolaylaştırmak ve iki ülkenin finansal istikrarına destek sağlamaktır.
17 HAZİRAN 2021
Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 19 düzeyinde sabit tutulmasına karar vermiştir.
1 TEMMUZ 2021
Türk Lirası zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tesis edilmesi imkânı azami oranı yüzde 20’den yüzde 10’a düşürülmüş ve söz konusu imkânın 1 Ekim 2021 tesis tarihinde sonlandırılacağı açıklanmıştır. Döviz cinsinden mevduat/katılım fonuna uygulanan zorunlu karşılık oranları tüm vade dilimlerinde 200 baz puan artırılmıştır.
Ayrıca, 25 Haziran 2021 tarihinde YP mevduat/katılım fonu hesaplarında bulunan ve bu tarihten sonra Türk Lirası mevduat/katılım fonuna dönüşen tutarların zorunlu karşılık yükümlülüğünden muaf tutulmasına, Türk Lirası cinsinden tesis edilen zorunlu karşılıklara, bankacılık sistemindeki toplam mevduat/katılım fonu içinde Türk Lirasının payını artırıcı yönde ilave faiz/nema uygulanmasına karar verilmiştir.
14 TEMMUZ 2021
Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 19 düzeyinde sabit tutulmasına karar vermiştir.
12 AĞUSTOS 2021
Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 19 düzeyinde sabit tutulmasına karar vermiştir.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve Kore Merkez Bankası arasında, 12 Ağustos 2021 tarihinden geçerli olmak üzere, Türk Lirası-Kore wonu ikili para takası (swap) anlaşması imzalanmıştır. Geçerlilik süresi 3 yıl olan anlaşma, iki merkez bankası arasında azami 17,5 milyar Türk Lirası veya 2,3 trilyon Kore wonu değerinde yerel para birimi takasına imkân sağlamaktadır.
15 EYLÜL 2021
Türk Lirası zorunlu karşılıkların döviz cinsinden tesis edilmesi imkânının yüzde 10’dan yüzde 0’a düşürülerek sonlandırılmasıyla aynı tarihte yürürlüğe girmek üzere yabancı para mevduat/katılım fonuna uygulanan zorunlu karşılık oranları tüm vade dilimlerinde 200 baz puan artırılmıştır.
17 EYLÜL 2021
İhracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredileri kullanım ve geri ödeme koşullarında değişiklik yapılmıştır. Yapılan değişikliklerle,
- Toplam reeskont kredisi limiti 30 milyar ABD dolarına yükseltilmiş, bu limitin 20 milyar ABD dolarlık bölümü Türk Eximbank, 10 milyar ABD dolarlık bölümü diğer bankalar aracılığı ile kullandırılacak kredilere tahsis edilmiştir.
- Toplam limitin Türk Lirası reeskont kredisi olarak da kullanılabilmesine imkân tanınmıştır.
- Kredilerin bazı istisnalar dışında net ihracatçı firmalara kullandırılması şartı getirilmiştir.
- Kredilerin yalnızca belirlenen Türk Lirası cinsi harcama alanlarında kullanılması koşulu getirilmiştir.
- Kredilerin geri ödemelerinin ihracat bedelleriyle yapılması zorunlu kılınmıştır.
- Aracı bankaların kredilere uygulayabileceği azami komisyon oranı 100 baz puan olarak belirlenmiştir.
- Firmaların Merkez Bankasına ilave ihracat bedeli satış taahhüdünde bulunması halinde kredinin ilave indirimli faiz oranları üzerinden kullanılmasına imkân tanınmıştır.
23 EYLÜL 2021
Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 19’dan yüzde 18’e indirilmesine karar vermiştir.
24 EYLÜL 2021
Döviz Karşılığı Türk Lirası Swap Piyasası ve Türk Lirası Karşılığı Altın Swap Piyasası Türk Lirası faiz oranı yüzde 19'dan yüzde 18'e indirilmiştir.
Türk Lirası cinsinden tesis edilen zorunlu karşılıklara uygulanacak faiz/nema oranı ile bankacılık sistemindeki toplam mevduat/ katılım fonu içinde Türk Lirasının payını artırıcı yönde ilave faiz/nema ödenmesi uygulaması kapsamında politika faizi seviyesinde belirlenen faiz/nema oranları 100 baz puan düşürülmüştür.
21 EKİM 2021
Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 18’den yüzde 16’ya indirilmesine karar vermiştir.
Türk Lirası cinsinden tesis edilen zorunlu karşılıklara uygulanacak faiz/nema oranı ile bankacılık sistemindeki toplam mevduat/ katılım fonu içinde Türk Lirasının payını artırıcı yönde ilave faiz/nema ödenmesi uygulaması kapsamında belirlenen tüm faiz/nema oranları 200 baz puan düşürülmüştür.
22 EKİM 2021
Döviz Karşılığı Türk Lirası Swap Piyasası ve Türk Lirası Karşılığı Altın Swap Piyasası Türk Lirası faiz oranı yüzde 18'den yüzde 16'ya indirilmiştir.
8 KASIM 2021
Bankaların Türk Lirası ve döviz likiditesi yönetimindeki operasyonel esnekliğinin artırılması amacıyla, Döviz Karşılığı Türk Lirası Swap Piyasası ve/veya Döviz Karşılığı Türk Lirası Swap İhalelerinde (Geleneksel Yöntem) işlem yapan bankaların, talep etmeleri halinde, işlemlerini swap yerine karşılıklı depolar şeklinde sonuçlandırabilmelerine imkân sağlanmıştır.
Türk Lirası Karşılığı Altın Swap Piyasasında vadesi gelmemiş toplam altın swap miktarı 119,5 tondan 140,5 tona, Döviz Karşılığı Altın Swap Piyasasında vadesi gelmemiş toplam altın swap miktarı 133,5 tondan 150,5 tona yükseltilmiştir.
9 KASIM 2021
Türk Lirası zorunlu karşılıkların standart altın cinsinden tesis edilmesi imkânı azami oranı yüzde 15’ten yüzde 10’a düşürülmüş ve söz konusu imkânın kademeli olarak azaltılarak sonlandırılacağı açıklanmıştır. Ayrıca, yabancı para mevduat/katılım fonuna uygulanan zorunlu karşılık oranları tüm vade dilimlerinde 200 baz puan artırılmıştır.
12 KASIM 2021
Türk Lirası Karşılığı Altın Swap Piyasasında vadesi gelmemiş toplam altın swap miktarı 140,5 tondan 169 tona, Döviz Karşılığı Altın Swap Piyasasında vadesi gelmemiş toplam altın swap miktarı 150,5 tondan 151 tona yükseltilmiştir.
18 KASIM 2021
Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 16’dan yüzde 15’e indirilmesine karar vermiştir.
19 KASIM 2021
Döviz Karşılığı Türk Lirası Swap Piyasası ve Türk Lirası Karşılığı Altın Swap Piyasası Türk Lirası faiz oranı yüzde 16'dan yüzde 15'e indirilmiştir.
Türk Lirası cinsinden tesis edilen zorunlu karşılıklara uygulanacak faiz/nema oranı ile bankacılık sistemindeki toplam mevduat/ katılım fonu içinde Türk Lirasının payını artırıcı yönde ilave faiz/nema ödenmesi uygulaması kapsamında belirlenen tüm faiz/nema oranları 100 baz puan düşürülmüştür.
1 ARALIK 2021
Döviz kurlarında görülen sağlıksız fiyat oluşumları nedeniyle piyasaya satım yönünde doğrudan müdahale edilmiş ve Borsa İstanbul A.Ş. Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasası nezdinde işlem yapılmıştır.
3 ARALIK 2021
Döviz kurlarında görülen sağlıksız fiyat oluşumları nedeniyle piyasaya satım yönünde doğrudan müdahale edilmiştir.
10 ARALIK 2021
Döviz kurlarında görülen sağlıksız fiyat oluşumları nedeniyle piyasaya satım yönünde doğrudan müdahale edilmiştir.
13 ARALIK 2021
Döviz kurlarında görülen sağlıksız fiyat oluşumları nedeniyle piyasaya satım yönünde doğrudan müdahale edilmiştir.
16 ARALIK 2021
Para Politikası Kurulu, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 15’den yüzde 14’e indirilmesine karar vermiştir.
17 ARALIK 2021
Döviz Karşılığı Türk Lirası Swap Piyasası ve Türk Lirası Karşılığı Altın Swap Piyasası Türk Lirası faiz oranı yüzde 15'dan yüzde 14'e indirilmiştir. Döviz kurlarında görülen sağlıksız fiyat oluşumları nedeniyle piyasaya satım yönünde doğrudan müdahale edilmiştir.
Türk Lirası cinsinden tesis edilen zorunlu karşılıklara uygulanacak faiz/nema oranı ile bankacılık sistemindeki toplam mevduat/katılım fonu içinde Türk Lirasının payını artırıcı yönde ilave faiz/nema ödenmesi uygulaması kapsamında belirlenen tüm faiz/nema oranları 100 baz puan düşürülmüştür.
21 ARALIK 2021
20 Aralık 2021 tarihinde ABD doları, Euro ve İngiliz Sterlini cinsinden döviz tevdiat hesabı veya döviz cinsinden katılım fonu bulunan yurt içinde yerleşik gerçek kişilerin, söz konusu hesaplarını vadeli (3, 6, 12 ay) Türk Lirası mevduat/katılma hesabına dönüştürmeleri halinde söz konusu hesaplara destek uygulanmasına karar verilmiştir.
Buna göre;
- Açılacak Türk Lirası vadeli hesaplara işleyecek faiz/kâr payı ile hesap açılışı ve vade sonundaki kur değişim oranı kıyaslanarak yüksek olan oran üzerinden mevduat ve katılım fonu sahibine ödeme yapılması,
- Hesap açılışındaki kur ile vade sonu kurunun ne olduğuna bakılmaksızın anapara ve faiz/kâr payı tutarının müşteriye banka tarafından ödenmesi,
- Vade sonu kuru üzerinden hesaplanacak tutar, anapara ve faiz/kâr payı tutarından büyükse; aradaki farkın TCMB tarafından karşılanması,
- Vadeden önce hesaptan para çekilmesi durumunda destekten faydalanılamaması kararlaştırılmıştır.
27 ARALIK 2021
27 Aralık 2021 itibarıyla BIST Swap Piyasasında gerçekleştirilen işlemlerin, 2 hafta vadeli geleneksel yöntemli swap ihalelerine kaydırılmasına karar verilmiştir.
Geleneksel swap ihalelerinde her bir bankanın ihalede verebileceği teklif tutarı toplam ihale tutarının maksimum yüzde 30’u ile sınırlandırılmış, ihaleler için belirlenen toplam swap pozisyonunun kullanılmayan kısmının bankaların kotasyon yöntemiyle yapılan swap işlem limitlerine aktarılması sonlandırılmış ve vade yapıları ölçülü bir şekilde kısaltılmaya başlanmıştır.
Bankalararası Para Piyasası (BPP)'nda gerçekleştirilen TL Depo Satım, Geç Likidite Penceresi ve Gün İçi Limit işlemlerinde bankaların, borçlanmalarına karşılık, borçlandıkları tutarın en az yüzde 30'u oranında DİBS ve/veya HMVKŞ tarafından yurt içinde ihraç edilen kira sertifikaları cinsinden teminat bulundurmasına karar verilmiştir.
Bankaların teminat yönetiminde etkinlik ve operasyonel esnekliklerinin artırılması amacıyla, teminat döviz depolarının aynı gün valör ile de tesis edilebilmesine karar verilmiştir.
Raporun tamamına https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/e9d73d1f-1523-46ea-a307-bb74fe366389/2022+Para+ve+Kur+Politikas%C4%B1.pdf?MOD=AJPERES adresinden ulaşılabilinir.
