AYM Başkanı Özkaya'dan bireysel başvuru değerlendirmesi

Anayasa Mahkemesi Yüce Divan Salonu'nda 62. Kuruluş Yıl Dönümü Töreni ile Yüksek Mahkeme üyeliğine seçilen Ömer Çınar için yemin töreni düzenlendi.

Düzenlenen törende konuşan AYM Başkanı Kadir Özkaya, önemli mesajlar verdi.

Özkaya konuşmasında Bireysel Başvuru Uygulaması'na dair değerlendirme yaparak, Anayasa Mahkemesi'nin, bugüne kadar bireysel başvuru kapsamında yaşama hakkından ifade özgürlüğüne, mülkiyet hakkından örgütlenme özgürlüğüne hak ve özgürlüklerle ilgili olarak yüz binlerce karar verdiğini söyleyen Özkaya, bireysel başvuru istatistiklerini paylaştı.

"Önümüzde derdest halde 101 bin 983 bireysel başvuru bulunmaktadır"

Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuruları karara bağladığı yaklaşık 12 yıllık süreçte, Türkiye'nin aleyhine AİHM'e yapılan başvuruların önemli ölçüde azaldığını vurgulayan Özkaya, "Mahkememize 23 Eylül 2012 tarihinden itibaren bugüne kadar toplam 601 bin 726 bireysel başvuru yapılmış, bunların 499 bin 737'si yani yüzde 83'ü sonuçlandırılmıştır. 2023 yılında çıkan işin gelen işi karşılama oranı yüzde 101 olarak gerçekleşmiştir. Bununla birlikte bugün için önümüzde derdest halde 101 bin 983 bireysel başvuru bulunmaktadır.

23 Eylül 2012 tarihinden bugüne kadar makul sürede yargılanma hakkı hariç, karara bağlanan yaklaşık 355 bin başvurudan 16 bin 646'sında başvurucuların temel hak ve özgürlüklerinden en az birinin ihlal edildiği sonucuna ulaşılmıştır. 16 bin 646 ihlalin önemli bir kısmının da usul güvencelerinden kaynaklı ihlaller olduğunu gözettiğimizde ortaya çıkan esaslı ihlal oranının yaklaşık yüzde 3-3,5 rakamlarına denk geldiğini görüyoruz" ifadelerini kullandı.

Bireysel başvuruda yeniden düzenleme mesajı

"Anayasa Mahkemesi, verdiği kararlarla adalet, hukukun üstünlüğü, temel hak ve hürriyetler gibi değerlerin gerçekleşmesine katkı yapmaktadır. Bu kararların, bireylerin adalet duygularını tatmin etmek suretiyle, onların devlete ve hukuka olan güvenlerini artırdığına inanıyoruz" diyen Özkaya, "Anayasa Mahkemesinin hak ve özgürlükleri sağlama bakımından, hayatın her alanına dokunan kararları arasında kamuoyunda tartışmaya konu olanı çok az sayıdadır.

Esasen bireysel başvuruyu kabul eden bazı ülkelerde de tartışmaların yaşandığı, zaman zaman birtakım sorunların ortaya çıktığı, yaşanan veya yaşanılması muhtemel olan sorunların ortaya çıkmasının önlenmesi veya giderilmesi için bazı tedbirlerin alındığı müşahede edilmektedir. Dolayısıyla ülkemizde de sorun olarak görülen bazı durumlar için birtakım düzenlemeler düşünülebilir" açıklamasında bulundu.

"İşlevselliğini kaybetmeden korunması gerektiğini düşünüyoruz"

Bireysel başvuru yolunun, bugünkü işlevselliğiyle mutlak gerekliliği konusunda toplumda ortak bir kanaat oluştuğuna dikkat çeken Özkaya, "Bu kanaatin de bir gereği olarak yapılabilecek anayasal veya yasal düzenlemelerde müessesenin bugünkü işlevselliğini kaybetmeden korunması gerektiğini düşünüyoruz" dedi.