Koronavirüs salgını dünyayı etkilemeye devam ederken iki şirketten insanlığı umutlandıran haber geldi. BionTech ve Pfizer ortaklığında geliştirilen koronavirüs aşısının hemen ardından ABD'li Moderna da koronavirüse karşı aşının geliştirildiğini duyurdu.
Birbiri ardına gelen güzel haberlerin ardından insanların aklında başka bir soru oluştu. Koronavirüs aşısının yan etkileri var mı sorusu merak edilmeye başladı.
Amerikan Tabipler Birliği araştırmaya koyuldu. İki aşı da incelendi, deneklerdeki şikayetler tespit edildi. İşte koronavirüs aşılarının yan etkileri...
KORONAVİRÜS AŞISI YAN ETKİLERİ NELER?
Yapılan açıklamaya göre, Moderna'nın testlerine katılan gönüllülerin yüzde 2.7'sinde ilk dozda aşı yapılan bölgede ağrı ve acı olduğu ifade edildi. İkinci dozda gönüllülerin yüzde 9.7'sinde yorgunluk, yüzde 8.9'unda kas ağrısı, yüzde 5.2'sinde eklem, yüzde 4.5'inde ise baş ağrısı görüldü.
Gönüllülerden 43 yaşındaki bir kişinin 12 saat süren 'şiddetli' ateş yaşadığı ifade edildi.
Pfizer'in testlerine katılan kişilerin yüzde 4'ünde ikinci dozdan sonra baş ağrısı hissettikleri saptandı. Söz konusu yan etkilerin zararsız olduğu belirtildi.
KORONAVİRÜS AŞILARININ FARKLARI NE?
Geleneksel aşılarda enfeksiyona sebep olan virüsler, zayıflatılarak ya da etkisizleştirilerek vücuda enjekte ediliyor, böylelikle vücut, kendisine zarar veremeyecek hale gelen virüse karşı bağışıklık kazanmayı öğreniyor.
RNA tabanlı aşılarda ise virüsün tamamı yerine, genetik bilgisini taşıyan RNA zincirinden kritik bir kısım vücuda enjekte ediliyor.
VEKTÖR TABANLI VE RNA TABANLI
Viral vektör aşılarında da yine gen teknolojisi kullanılarak, virüsün taşıdığı genetik materyalin bir kısmı, başka bir virüs içine yerleştiriliyor ve vücuda enjekte ediliyor.
BioNtech ve Moderna aşıları RNA tabanlı, Sputnik V ve Oxford/Astrazeneca aşıları da viral vektör tabanlı aşılar olarak biliniyor.
Bu aşılarla ilgili ikinci kritik farklılık da dağıtım ve depolama esnasında ihtiyaç duyulan soğutma gereksinimi. RNA değişken bir yapıda olduğu için, Moderna ve Pfizer aşılarının daha düşük sıcaklıklarda muhafaza edilmesi gerekiyor.
SAKLAMA KOŞULLARI
Normal soğutucularda kısa süre saklanabiliyorlar. Daha uzun süre muhafaza edilebilmeleri için ise eksi 20 ya da eksi 70 santigrat derecede tutulmaları gerekiyor.
Viral vektör aşıları ise, normal saklama koşullarında uzun süre bozulmadan dayanabiliyor.
PFİZER VE BİONTECH
Amerikan Pfizer ile Türk asıllı Dr. Özlem Türeci ve Uğur Şahin'in başında bulunduğu Alman biyoteknoloji şirketi BioNTech ortaklığında geliştirilen aşı, şu an denemelerde lider. Aşı, koronaya karşı yüzde 95 etkili. Avrupa ve ABD'de ruhsat başvuruları yapıldı. 2021 sonuna kadar 1.3 milyar doz üretilmesi bekleniyor. İki doz halinde uygulanacak aşının Avrupa'daki tek doz fiyatı 15.5 Euro (yaklaşık 144 lira)
CORONAVAC
İnsanlar üzerindeki 3'üncü aşama testlerine 17 Eylül'de başlanan Coronavac, 'Türkiye'de denenen ilk Covid-19 aşısı' olma özelliği taşıyor. 18-59 yaş arası, daha önce Covid-19 geçirmemiş vatandaşlar gönüllü olabiliyorlar. Bir haftada 50 bin kişi gönüllü olabilmek için başvurdu. Aşının uygulamaları Türkiye'de 12 şehirde 25 merkezde devam ediyor.
SPUTNİK V
Koronavirüse karşı Rusya'da geliştirilen 'Sputnik V' aşısının üretimine başlanmıştı. Putin, iki kızından birinin aşıyı denediğini de duyurmuştu. Sputnik V'nin başarı oranı yüzde 92. Ayrı dozlar halinde uygulanan iki virüs bileşenini içeriyor.
ASTRA ZENECA
İngiliz-İsveç ilaç şirketi Astra Zeneca tarafından üretimi sağlanacak olan aşının yüzde 70 koruma sağladığı açıklandı. Başarı oranı diğer aşılara oranla daha düşük olan aşının daha ucuz olduğu, kolay depolandığı ve dağıtımının da diğerlerine oranla daha kolay olacağı söyleniyor.
MODERNA MRNA-1273
Amerikan biyoteknoloji firması Moderna da aşı çalışmaları kapsamında bağışıklık sistemini eğitmek için vücuda enjekte edildiği bir yöntem üzerinde çalışıyor. “RNA aşısı” olarak da bilinen bu yöntem ile koronavirüseakarşı savaş veriliyor. Şu ana kadar yapılan aşı denemelerinde de üst düzey verim alındı. Firma, “MRNA-1273” aşısının yüzde 94.5 etkinlik gösterdiğini müjdeledi.
