İnönü'ye linç girişiminin fotoğrafları

Türk siyasi tarihine "Topkapı Olayları" olarak geçen, 4 Mayıs 1959'da dönemin CHP Lideri İsmet İnönü'ye yapılan linç girişiminin fotoğrafları, 54 yıl sonra gün yüzüne çıktı.

İnönü'ye linç girişiminin fotoğrafları

İFADELER VE SAVUNMALAR DA YER ALDI

İstanbul Topkapı önünde yaşanan olayların fotoğrafları Devlet Arşivleri tarafından TBMM Darbeleri Araştırma Komisyonu'na gönderildi. Komisyona fotoğrafların yanı sıra olaylarla ilgili olanların ifadeleri, savunmaları da iletildi. İsmet İnönü'nün Topkapı'da yolunun kesilmesi, aracının üzerine çıkan ve çevresini kuşatan DP'lilerin görüntülerinin yer aldığı fotoğrafların tahkikat raporu da yine komisyona gönderilen belgeler arasındaki yer aldı.

Kalabalığın taşıdığı pankartlar dikkat çekerken, Tahkikat Raporu'nda olaylar şöyle anlatıldı:

İŞÇİLERİ GETİR, İNÖNÜ'YÜ HIRPALAYIN

3 Mayıs 1959 günü İstanbul Belediye Reisi ve DP parti başkanı Kemal Aygün, Beykoz İlçe Başkanı Mehmet Kaptan'ı telefonla arayarak, Beykoz'daki resmi ve hususi fabrikaların işçilerinden ertesi gün Topkapı'da İnönü'yü hırpalamak için hazır bulundurulmalarını emir etmesi üzerine, aynı gece Kaplan ve Sebahattin Genç fabrikaya gelerek müdürle temas etmiştir. 300-400 kadar işçiyi saat 09.30-12.00 arasında Topkapı'ya sevk ettikleri, personel şefliğinden mevcut işçi giriş ve çıkış kartları ile o güne ait izin tezkerelerinin tetkininden anlaşılmıştır.

ARABAYI TAŞLAMAYA BAŞLADILAR

Topkapı'ya giden bu işçiler, taş ve sopalarla techiz edilerek lazım gelen tertibatı almışlar ve İnönü surlardan girince Mehmet Kaptan'ın işareti üzerine arabaya hücum ederek taşlamaya başlamışlardır.

HALKA DOLU ŞARAP ŞİŞELERİ DAĞITTILAR

Çok sayıda tanığın ifadesinin yer aldığı belgeler arasında. Şişe Cam Fabrikası'nda dokumacı olarak çalışan İsmail Kayar'ın olaylarla ilgili şu ifadeleri dikkat çekiyor: "Halk Partisi teşkilatlarında çalışırdım. Bu hadiseden bir gün önce İnönü'ye suikast yapılacağını muhtelif yerlerden öğrendik. Kontrol işlerine bizim fabrikadan başladım. Necip Oymaz'ın elinde bir listeyle fabrika içinde adam arıyordu. Bu adamların Topkapı'ya gittiğini zannediyorum. Daha sonra Topkapı'ya gittim. Fatih İlçe Başkanı (Demokrat Parti) Topkapı surlarında taş toplatmaya başladı. Ayrıca bu şahıs toplu bulunan bazı kimselere de şarap şişeleri (dolu) dağıtıyordu... Halkın elinde çok sayıda döviz vardı. En galiz dövizler ise Şişe Cam Fabrikası'ndan gelen işçilerin ellerindeydi. Bu ortamda İnönü'nün arabası kalabalığın içine daldı. İşçiler, 'Vurun Makarios'a' diye bağırıyordu. İnönü'nün arabasına taş yağmuru başladı... Bazı halk ise, 'Bizi buraya bunun için mi getirdiler, bu ne rezalet' diyerek oradan ayrılmaya başladı."

TOPKAPI OLAYLARI

Topkapı Olaylarının İnönü'ye suikast olduğu iddia edilmişti. İnönü'yü linç etmeye çalışan kalabalığa polisin müdahale etmediği ve tesadüfen orada bulunan bir askeri birliğin olaya müdahalesi ile eski Cumhurbaşkanı'nın kurtulduğu da kamuoyuna yansımıştı. Hükümet o dönem olaya yayın yasağı koyarken, Topkapı Olayları Yassıada duruşmalarında da gündeme geldi. Adnan Menderes bu olaylar için de yargılanarak suçlu bulundu. Olayın sanıkları, olayları kabul ederken suikast amaçlı olmadığını iddia etmişlerdi. Olaylar sırasında bir tuğla aracının olay yerinde hazır tutulduğu ve işçilere bunların verilerek İnönü'ye attığı da öne sürülmüştü.