Nükleer Düzenleme Kanunu Teklifi Meclis'ten geçti
AA & Ensonhaber

Nükleer enerjiye ilişkin kanun teklifi, Meclis Genel Kurulu'nda kabul edildi.

29 maddelik teklifle nükleer enerji alanında işletmecilerin ve devletin sorumluluklarına ilişkin yasal çerçeve çiziyor.

Buna göre, Nükleer Düzenleme Kurumu'ndan yetki almadan faaliyet yürütülemeyecek.

RADYOAKTİF ATIKLAR, TÜRKİYE SINIRLARI İÇİNE SOKULAMAYACAK

Yetkisiz ve lisanssız faaliyet yürütenlere ağır ceza Türkiye'nin egemenlik alanı dışında yürütülen bir faaliyet sırasında ortaya çıkan radyoaktif atıklar, Türkiye sınırları içine sokulamayacak.

NÜKLEER FAALİYET YÜRÜTENLERE HAPİS CEZASI VE PARA CEZASI

Yetkisiz ve lisanssız nükleer faaliyet yürütenlere 1 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası ile 136 milyon liraya kadar para cezası verilebilecek.

Nükleer Düzenleme Kanunu Teklifi Meclis'ten geçti

İŞLETMEDEN ÇIKARMA ÖZEL HESABI, HER TESİS İÇİN AYRI TAKİP EDİLECEK

Hesaplar Yönetim Kurulu başkanı ve üyelerine yapılacak ödemeler ile özel hesapların işleyişine ilişkin bağımsız denetim ve danışmanlık hizmetleri kapsamında yapılacak ödemeler, idari giderler ve yargılama giderleri ilgisine göre özel hesaplardan karşılanacak.

Radyoaktif atık ve işletmeden çıkarma özel hesabındaki meblağın, işletmeden çıkarma sırasında veya radyoaktif atık yönetimi ile ilgili öngörülenler dışında olabilecek masraflar nedeniyle ya da tesisin planlanandan erken işletmeden çıkarılması üzerine yetersiz kalması durumunda maliyetler yetkilendirilen kişi tarafından sağlanan teminattan karşılanacak. Teminat yetersiz ise kalan miktar yetkilendirilen kişiden tahsil edilecek. Özel hesapta biriken meblağ dikkate alınarak söz konusu teminat miktarı yetkilendirilen kişinin talebi üzerine yeniden belirlenecek.

Tesislerin işletilmesine yönelik yetkilendirme için başvuru yapan kişiler işletmeden çıkarmaya ilişkin maliyet planını ilgili bakanlığa sunacak. İşletmeden çıkarma özel hesabı her bir tesis için ayrı ayrı takip edilecek. Özel hesaplarda toplanan gelirler, Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamı dışında olacak.

Süresinde ödenmeyen katkı payları, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'a göre takip ve tahsil edilecek. Vergi dairesince tahsil edilen tutarlar tahsil edildiği tarihi izleyen ayın sonuna kadar özel hesaplara aktarılacak.

HESAPLAR YÖNETİM KURULU

Özel hesapların gelirlerini yönetmek ve özel hesaplardan yapılacak ödemeleri onaylamak üzere Hesaplar Yönetim Kurulu, bakanlık ve Hazine ve Maliye Bakanlığından ikişer temsilci, TENMAK'tan bir temsilci ve bu kurumların dışında toplam sayısı üçü geçmemek üzere Türkiye sınırları dahilinde nükleer santral işleten tüzel kişilerin birer temsilcisi ile diğer tesis ve uygulamalar için bir temsilciden oluşacak.

Temsilci seçilebilmek için Devlet Memurları Kanunu'nda belirtilen devlet memurluğuna atanabilme genel şartlarını taşımak, en az dört yıl süreli yükseköğrenimi tamamlamak ve kamuda ve/veya özel sektörde alanında en az beş yıl çalışmış olmak gerekecek. Bakanlık temsilcilerinden birisi başkan olarak görev yapacak. Hesaplar Yönetim Kurulu üyelerinin görev süreleri üç yıl olacak. Görev süresi sona eren üyeler yeniden görevlendirilebilecek.

Hesaplar Yönetim Kurulu başkanı ve üyelerine, görev yapılan toplantılar için her ay toplam (20 bin) gösterge rakamının memur maaş katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak tutar kadar huzur hakkı ödenecek. Tesisin erken işletmeden çıkarılması ihtimaline karşı radyoaktif atık yönetimi ve işletmeden çıkarma için gerekli maliyetlerin karşılanabileceğine ilişkin teminatın yeterliliği Hesaplar Yönetim Kurulu tarafından kuruma bildirilmeden tesisin işletilmesine yönelik yetkilendirme yapılamayacak.

NÜKLEER ZARARLAR

Nükleer zararlara ilişkin hukuki sorumluluk da düzenleniyor. Buna göre, nükleer hadiselerden kaynaklanan nükleer zararlar hakkında bu kanunda hüküm bulunmayan hallerde Paris Sözleşmesi hükümleri uygulanacak. Bir nükleer tesis dışında ve üretiminin son aşamasına gelmiş endüstriyel, ticari, tarımsal, tıbbi, bilimsel ya da eğitimsel amaçlarla kullanılan veya kullanılacak olan radyoizotoplardan veya Paris Sözleşmesi çerçevesinde belirlenen sınırların altındaki miktar ve aktivitedeki nükleer maddelerden kaynaklanan zararlar bu bölümün kapsamı dışında olacak.

Nükleer hadiselerden kaynaklanan nükleer zararlar hakkında kurum tarafından veya ülkesindeki makamlar tarafından bir nükleer tesisi işletmek üzere yetkilendirilmiş tüzel kişi, nükleer tesis işletmek için verilecek lisans alınmadan önceki dönemde nükleer tesisi kuran tüzel kişi, nükleer tesisi işletmek için verilen lisans iptalinden sonra yeni bir işleten belirlenene kadar olan dönemde lisansı iptal edilen tüzel kişi işleten olarak kabul edilecek. İşleten, nükleer zararlardan ve tazminatların ödenmesinden, nükleer hadisenin meydana gelmesinde kendisinin, personelinin ve tesisle ilgili teknoloji, mal ve hizmet sağlayanlar herhangi bir kusurunun olup olmadığına bakılmaksızın sorumlu tutulacak. İşleten, doğrudan bir silahlı çatışma, hasmane hareketler, iç savaş ya da ayaklanmadan dolayı meydana gelen bir nükleer hadiseden kaynaklanan nükleer zarardan sorumlu olmayacak. İşleten, bir nükleer hadisenin neden olduğu nükleer zararların tazminine ilişkin olarak sadece Paris Sözleşmesi ve bu bölüm hükümleri kapsamında sorumlu olacak.

İşletenin kurumdan almış olduğu yetkinin iptal edilmiş veya askıya alınmış veya kısıtlanmış olması, işletenin bu bölüm kapsamındaki sorumluluklarını ortadan kaldırmayacak. İşletenin, nükleer zarara neden olan nükleer hadisenin, nükleer zarar gören kişinin kastından ya da ağır ihmalinden meydana geldiğini ispat etmesi halinde işleten, sadece nükleer zarar gören bu kişiye karşı yetkili mahkemenin kararıyla kısmen veya tamamen sorumluluktan kurtulabilecek. Bu bölümün uygulanmasında aynı sahada bir işleten tarafından işletilen birden fazla nükleer tesis tek bir tesis olarak kabul edilecek.

Nükleer Düzenleme Kanunu Teklifi Meclis'ten geçti

İŞLETENİN SORUMLULUK SINIRLARI

İşletenin sorumluğu sınırları bölümünde ise her bir nükleer hadise için işletenin sorumluluk miktarları düzenleniyor.

Buna göre termal gücü 10 megavatın üzerinde olan nükleer reaktörler ile kurum tarafından nükleer tesis işletmek için verilecek lisans öncesi yapılacak değerlendirme ile belirlenecek diğer nükleer tesisler için 700 milyon avro, bu kapsama girmeyen nükleer tesisler için 70 milyon avro, nükleer maddelerin taşınması için 80 milyon avro, nükleer maddelerin Türkiye sınırları dahilinde yapılacak transit geçişleri için 700 milyon avro ile sınırlı olacak.

NÜKLEER SİGORTA HAVUZU KURULACAK

İşletenin belirlenen yükümlülüklerine sigorta sağlanabilmesi amacıyla bir nükleer sigorta havuzu kurulacak.

İşleten belirlenen sigorta ya da teminat yükümlülüklerini yurt içinden veya uluslararası piyasalardan kısmen veya tamamen sağlayabileceği gibi nükleer sigorta havuzundan da sigorta yapılmasını talep edebilecek.

NÜKLEER ZARAR TAZMİNATI

Komisyon kurulması halinde, nükleer hadise sonucu meydana gelen nükleer zararlar komisyon marifetiyle tazmin edilecek.

İşletenin sorumluluk sınırına giren tutar, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından işletenden veya onun sigortacısından ya da işleten tarafından gösterilen teminatın paraya çevrilmesi suretiyle tahsil edilecek.

NÜKLEER TEKNİK DESTEK ANONİM ŞİRKETİ KURULACAK

Kurumun görevlerini yerine getirirken ihtiyaç duyacağı her türlü analiz, danışmanlık, gözetim, inceleme, araştırma, muayene, test, kontrol, eğitim ve sertifikalandırma gibi teknik destek hizmetlerini sağlamak amacıyla, başlangıç sermayesi 1 milyon Türk Lirası olan ve Kurum tarafından ödenen, paylarının en az yüzde 51'i Kuruma ait olan, Nükleer Teknik Destek Anonim Şirketi (NÜTED) unvanı altında özel hukuk tüzel kişiliğini haiz bir anonim şirket kurulacak.

Kurumun uygun bulması durumunda NÜTED AŞ, üçüncü kişilere yurt içinde ve yurt dışında hizmet verebilecek.

Nükleer Düzenleme Kanunu Teklifi Meclis'ten geçti