Beyin kanaması belirtileri ve önlemek için ipuçları
Özel İçerik

Beyin kanaması, ani başlangıçlı nörolojik bozuklukların ortaya çıktığı, bilinç kaybı ve koma düzeyine çıkabilen beyin içinde kanamadır. Beyin kanamasının en yaygın nedenleri yüksek tansiyon, travma (kafaya darbeler) ve amiloid anjiyopatidir.

Kontrastlı veya kontrastsız bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme ve anjiyografi gibi görüntüleme testleri ile tanı konur. Yaklaşık 10 inme vakasından biri beyin kanamasından kaynaklanır.

Beyin kanaması, derin bir bilinç kaybının yanı sıra mide bulantısı, kusma, yavaş kalp hızı ve denge kaybına yol açabilen ciddi bir olaydır. Beyin kanamasının tedavisi genellikle cerrahidir ve kanamanın neden olduğu beyin içindeki basıncı azaltmak için kan ve pıhtının alınmasını amaçlar.

Beyin kanaması belirtileri ve önlemek için ipuçları

BEYİN KANAMASININ NEDENLERİ

Beyin kanamasının nedenleri genellikle şunlardır:

Arteriyel hipertansiyon (hipertansif kanama): Yüksek tansiyon, beyin içinde kanamaya neden olan küçük serebral arterlerin yırtılmasını kolaylaştırır.

Kafa travması: Genellikle ileri yaşlı kişilerde olur ve düşmelere bağlıdır. Bazen bir arabadaki hızlanma ve yavaşlama manevraları ile de darbe almadan beyin kanaması meydana gelebilir.

Amiloid anjiyopati: İleri yaşlarda görülen beyin kanamasının en sık nedenidir. Genellikle küçük tekrarlayan beyin kanaması ataklarıdır, sık sık, birkaç günde veya yılda bir tekrarlayabilir.

İskemik inmenin hemorajik inmeye dönüşmesi: Her 100 iskemik inmeden 1 ila 5'i hemorajik hale gelebilir.

Beyin tümörleri: Beyin kanaması kanserin ilk belirtisi olabilir. Akciğer kanseri, melanom ve koryokarsinom beyne en sık metastaz yapan tümörlerdir.

Genellikle sintrom gibi antikoagülanların alınmasına veya trombosit eksikliğine (trombopeni) bağlı olarak kan pıhtılaşmasında değişiklikler de beyin kanamasına neden olabilir.

Anevrizmaların varlığı gibi damarların bozulması da birincil beyin kanaması nedenleri arasında sayılabilir. Anevrizmalar, damar duvarlarının ince ve kırılgan hale gelmesine neden olur ve her an yırtılarak kanamaya neden olabilir. Anevrizmanın en sık görülen semptomu tekrarlayan baş ağrısıdır.

Amfetamin veya kokain gibi uyuşturucu kullanımı, 45 yaşın altındakilerde beyin kanamasının en sık nedenidir.

Bunlar haricinde genetik faktörler, alkol tüketimi, pıhtılaşma sürecini engelleyen trombositemi ve hemofili gibi kan bozuklukları ve kanamayı kolaylaştırıp pıhtılaşmayı zorlaştırdıkları için kan sulandırıcıların kullanımı da beyin kanamasının nedenleri arasındadır.

Beyin kanaması belirtileri ve önlemek için ipuçları

BEYİN KANAMASI BELİRTİLERİ

Bbeyin kanaması, hızlı başlangıçlı nörolojik sorunlar üretir. Genel olarak, çoğu kanama 1 veya 2 saat içinde ilerler, ancak kan pıhtılaşma bozukluklarına bağlı kanama 1 veya 2 gün içinde ilerleyebilir. Nörolojik sorunlar, etkilenen beyin bölgesine bağlı olarak oldukça değişkenlik gösterir.

Genel olarak, en yaygın belirtiler şunlardır:

- Vücudun bir yarısında güç kaybı,

- Ağız köşesinde bir sapma veya konuşma güçlüğü,

- Ağzın bir tarafa bükülmesi,

- Vücudun bir yarısında karıncalanma veya his kaybı,

- Herhangi bir ses çıkarmada veya normal konuşmada veya kendinizi ifade etmede zorluk,

- Ne söylendiğini anlamakta zorluk,

- Bir gözde ani görme kaybı veya tamamen körlük,

- Yürürken denge eksikliği veya bir tarafa sapma nedeniyle ayakta durma zorluğu,

- Ellerde titreme.

Nörolojik sorunlara ek olarak, her ikisi de beyindeki kanamanın büyümesinin bir sonucu olarak, genellikle giderek daha şiddetli bir baş ağrısı ve kusma görülebilir. Çok sık olarak, daha kötü bir duruma işaret eden uyuşukluk ve koma eğilimi de vardır.

Kanama sonrasında bazı kişilerde konuşma, yutma, yürüme, günlük aktiviteleri gerçekleştirmede zorluk gibi kalıcı hasarlar veya felç oluşabilir. Beyin kanamasının ilk belirtileri başlar başlamaz hemen doktora gidilerek tedaviye başlanmalıdır, çünkü kalıcı hasarların şiddeti kanamanın derecesine bağlıdır.

Beyin kanaması belirtileri ve önlemek için ipuçları

BEYİN KANAMASI NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Beyin kanaması teşhisi, beyin içinde kan varlığını gösteren kontrastlı veya kontrastsız manyetik rezonans görüntüleme, bilgisayarlı tomografi ve anjiyografi gibi görüntüleme testleri yapılarak konur.

Ayrıca pıhtılaşma bozukluğu veya trombosit düşüklüğü olup olmadığını göstermek için kan testleri yapılmalıdır. Daha sonra kanamanın nedeni net değilse (özellikle yüksek tansiyonu olmayan gençlerde), bunu belirlemeye çalışmak için testler yapılır.

Manyetik rezonans görüntüleme lezyon çevresindeki ödemin görülmesini sağlar ve bu sayede lezyonun derecesi bilinebilir. Bilgisayarlı tomografi ise hekimin kanama kontrolü yapabilmesi ve böylece hemorajik inmeyi iskemik inmeden ayırt edebilmesi açısından önemlidir.

Anjiyografi, damarların içinin görüntülenmesini kolaylaştıran tanı testidir ve örneğin anevrizmanın teşhisinin yanı sıra şekil bozukluğunun şekli, varlığı değerlendirilebilir.

Bununla birlikte, beyin kanaması olan bazı kişiler, MRI veya BT taramalarında normal sonuçlara sahiptir. Bu nedenle doktor beyin omurilik sıvısının çıkarılması olan lomber ponksiyon isteyebilir, çünkü beyin kanamasında beyin omurilik sıvısında kan vardır.

Beyin kanaması belirtileri ve önlemek için ipuçları

BEYİN KANAMASI TEDAVİSİ

Antikoagülan (kan sulandırıcı) alan kişilerde kan basıncının ve pıhtılaşmanın yeterli kontrolü ve ilaç kullanımının bırakılması beyin kanamasının başlamasını önleyebilir. Amiloid anjiyopatiden şüphelenilen yaşlı kişilerde aspirin ve antikoagülanların kullanımı uzman bilgisi dahilinde olmalıdır.

Beyin kanaması olan hastaların yaklaşık yarısının hayatını kaybettiği bilinmektedir. Birçok kişi kanamanın boyutuna ve konumuna bağlı olarak iyileşebilir.

Beyin kanamasından önce alınması gereken ilk önlem, hastayı stabilize etmek, yaşamsal belirtileri korumak ve hava yolunu açmaktır. Kan basıncı kontrol altında tutulmalı ancak aşırı düşürülmemelidir. Birçok hastanın entübe edilmesi ve bir ventilatöre bağlanması gerekir.

Birçok hastada özellikle kanama yeri beyincik ise veya ilerleyici nörolojik bozulma varsa ölümü önlemek için cerrahi müdahale gerekebilir.

Beyin kanamasını destekleyen potansiyel olarak tedavi edilebilir herhangi bir neden olup olmadığı değerlendirilmelidir. Kan sulandırıcı alan bir hastada kanama meydana gelirse, damardan plazma uygulaması yapılabilir.

Beyin kanaması belirtileri ve önlemek için ipuçları

BEYİN KANAMASI TÜRLERİ

Fazla kan beyin dokusuna hasar verir ve sıvı birikmesi olan ödem oluşumuna yol açar. Fazla kan ve sıvı beyin dokusu üzerindeki baskıyı artırır, sinir sisteminden kan akışını azaltır ve beyin hücrelerinin ölümüne neden olur. Beyin kanaması meydana geldiği yere göre sınıflandırılabilir:

1. İntraparankimal veya intraserebral kanama

Bu tür kanamanın ileri yaşlarda meydana gelme riski daha yüksektir ve kanama beynin içinde olur. En ciddi tiptir, ancak aynı zamanda en yaygın olanıdır. Genellikle tümörler, pıhtılaşma bozuklukları ve kusurlu damarlar nedeniyle oluşur.

2. İntraventriküler kanama

Beyin omurilik sıvısının üretildiği beyin boşlukları olan beyin ventriküllerinde intraventriküler kanama meydana gelir. Bu tip kanama genellikle prematüre yenidoğanlarda, doğumdan sonraki ilk 48 saat içinde ve doğumdan hemen sonra bebeğin olgunlaşmamış akciğerlerle doğduğu solunum sıkıntısı sendromu, yüksek tansiyon ve pulmoner kollaps gibi bazı komplikasyonları olanlarda görülür.

3. Subaraknoid kanama

Bu kanama genellikle anevrizmanın yırtılmasından kaynaklanır, ancak bir darbenin sonucu da olabilir ve meninkslerin iki tabakası, araknoid ve pia mater arasındaki boşluğa kanama ile karakterizedir. Bunlar, merkezi sinir sistemini çevreleyen ve koruyan zarlar olan meninkslerin kurucu katmanlarıdır. Subaraknoid kanama genellikle 20 ila 40 yaş arasındaki kişilerde görülür.

4. Subdural kanama

Subdural kanama, meninkslerin dura mater ve araknoid tabakaları arasındaki boşlukta meydana gelir ve travmanın en yaygın sonucudur.

5. Epidural kanama

Bu kanama beyin zarları ile kafatası arasında meydana gelir ve daha çok çocuklarda ve ergenlerde kafatasının kırılması sonucu oluşur.

Beyin kanaması belirtileri ve önlemek için ipuçları

BEYİN KANAMASINI ÖNLEMEK İÇİN İPUÇLARI

Kalbin her atışta pompaladığı kanın beşte biri beyne gider. Ancak çok miktarda kan alınmasının yanı sıra bunun akışının sürekli ve sorunsuz bir şekilde beyne ulaşması da önemlidir.

Atardamarlar yırtıldığında ve kan beyne döküldüğünde buna beyin kanaması denir. Bunun haricinde damarlar tıkandığında ve ilgili beyin bölgesi öldüğünde serebral enfarktüse meydana gelir ve tüm felçlerin yüzde 87'sinden sorumludur. Her ikisi de genel olarak beyin kanaması, inme veya felç olarak adlandırılır.

Her 4 dakikada bir bir kişinin felçten öldüğü tahmin edilmektedir. Ayrıca, her dört felç vakasından üçünün 65 yaş üstü bir kişide meydana geldiği ve riskin 55 yaşından sonra yaşamın her on yılında iki katına çıktığı tahmin edilmektedir.

Bu şok edici istatistikler göz önüne alındığında, beyin kanaması ve felcin nasıl önleneceğini bilmek çok önemlidir ve beyin hasarına neden olma biçimleri çok farklı olmasına rağmen, kanamalar ve felçler önlenebilecek ortak özelliklere sahiptir.

Özetle beyin kanaması ve felçten kaçınmak için öneriler şunlardır:

- Her renkten bol meyve ve sebzeden zengin ve hayvansal kaynaklı gıdaların miktarını sınırlayan daha iyi beslenmeyi benimseyin.

- Sigarayı bırakın.

- En az 30 dakikalık bir günlük fiziksel aktivite programı başlatın ve sürdürün.

- Alkol tüketmeyin

- Hastalığı erken teşhis etmek için tansiyonunuzu düzenli olarak ölçün.

- Kanınızdaki kolesterol ve diğer lipidleri (yağlar) düzenli olarak kontrol ettirin.

- Diyabeti uygun şekilde kontrol edin.

- Stresi doğru yönetin.