Dünyanın en nadir kan grubu: Altın Kan

Kan grubunuzu öğrenmek istediğinizde muhtemelen duyacağınız şey, pozitif ya da negatif A, B ya da 0'ın bir kombiansyonu olacaktır.

Neredeyse hiç kimsenin duymadığı, dünyanın en nadir kan grubu olan ve dünya çapında 50'den az kişide tespit edilen Rh- null'dur.

Kan grupları, kırmızı kan hücrelerine bağlı antijenler tarafından belirlenir. Sekiz temel kan türü A+, A-, B+, B-, AB+, AB-, 0+ ve 0- olup, pozitif veya negatif başka bir antijen olan RhD proteininin varlığı veya yokluğu ile belirlenir. Ve 160'ı oldukça yaygın olan 342 farklı antijen mevcuttur. Bu antijenler, en büyüğü 61 antijen içeren Rh sistemi olmak üzere kan grubu sisteminde düzenlenmiştir.

Bağışıklık sistemimizi kapıyı tutan bir güvenlik, antijenleri kapıdan kan dolaşımına geçen maddeler olarak düşünün. Bağışıklık sistemi bir antijeni tanırsa, hücrenin geçmesine izin verir. Bir antijeni tanımazsa, vücudun savunma sistemlerini başlatır ve istilacıyı yok eder. Yani, çok agresif bir güvenlikltir.

Ancak A tipi kanı olan bir kişinin bağışıklık sistemi, B tipi kan alırsa, bağışıklık sistemi bu yeni maddeyi hayat kurtaran bir gereklilik olarak kabul etmez. Bunun yerine, kırmızı kan hücrelerini istilacı ve saldırgan olarak değerlendirir. 0 negatif kanı olan kişilerin "genel verici" olarak görülmesinin nedeni de budur. 0 negatif kan hücrelerinde A, B ve Rh antijenleri bulunmadığından, bağışıklık sistemleri bu hücreleri yabancı olarak tanımaz ve onları rahat bırakır.

DÜNYANIN EN NADİR KAN GRUBU

Yaygın antijenlerden birine sahip olmamak, bir kan grubunu nadir yapar. Ancak Rh-null kan, Rh sisteminde hiçbir antijeni içermez. Rh-null  ilk olarak 1961'de Avustralya'da bir kadında bulunmuştur. Paris’deki Ulusal İmmünohematoloji Laboratuvarı Direktörü Dr. Thierry Peyrard, incelemede bulunduğu bu kan için, “Rh Null’u bir şeye benzetmemiz gerekirse bu altın olacaktır, Bu resmen altın kan’” demiştir.

Ve elbette, bu nadir kanı taşıyanlar, kan bağışına ihtiyaç duymaları durumunda risk altındadır. Antijenlerinden yoksun olan Rh-null, Rh kan sistemlerine sahip olanlar için evrensel bir donör tipidir, yani herkese kan verebilir, ancak sadece kendi kan grubundan kan alabilir ve sadece dokuz aktif kan bağışçısının var olduğu bilinmektedir.

KAN GRUPLARI HAKKINDA MERAK EDİLENLER

Kan gruplarıyla ilgili birçok gizem var. Örneğin, insanların neden A ve B antijenlerini geliştirdiğini hala bilmiyoruz. Bazı teoriler, bu antijenlerin, tarih boyunca çeşitli popülasyonların temas ettiği hastalıkların bir yan ürünü olduğuna işaret etmektedir. Ama henüz kesin olarak bilinemiyor.

Bu bilgi yokluğunda, birçok kişi tarafından kan grubu kavramı etrafında çeşitli efsaneler ve sorular ortaya atılmıştır. İşte en yaygın sorular ve cevapları.

- Kan grupları kişiliği etkiler mi?

Japonya'nın kan grubu kişilik teorisine göre, kan grubunuz kişiliğinizi doğrudan etkiler. Bu teoriye göre A tipi kan taşıyıcıları nazik ve titizdir, B tipi taşıyıcılar iyimserdir ve kendi işlerini kenileri halleder... Ancak, 2003 yılında 180 erkek ve 180 kadından oluşan bir araştırma, kan grubu ile kişilik arasında hiçbir ilişki bulamamıştır. Daha çok senaryolarda mizah amaçlı kullanılan bu teori, henüz gerçekliğini kanıtlayamamıştır.

- Diyetinizi kan grubunuza göre değiştirmeli misiniz?

Kan grubu diyetleri, kişinin diyetinin kişinin kan grubuna uyması gerektiğini savunuyor. A Tipi taşıyıcılar, kepekli tahıllar, baklagiller, meyveler ve sebzelerden oluşan etsiz bir diyet yemelidir; B tipi taşıyıcılar yeşil sebzeleri, belirli etleri ve az yağlı süt ürünlerini yemelidir gibi liste uzayıp gidiyor. Ancak, Kanada'da 1.455 katılımcı verilerinin analiz edildiği bir araştırmada, bu teoriyi destekleyecek hiçbir kanıt bulamadı. İnsanların  kilo verebilmesi ve diyetle daha sağlıklı hale gelebilmesi, muhtemelen kan grubundan daha çok yedikleriyle ilgilidir.

- Kan grupları ile belirli hastalıklar arasında bağlantı var mı?

Farklı kan türlerinin belirli hastalıkların riskini artırabileceğine dair kanıtlar vardır. Bir analiz , 0 tipi kanın inme veya kalp krizi geçirme riskini azalttığını, AB kanının ise artırdığını göstermektedir. Ancak, örneğin farklı çalışmalara göre 0 tipi taşıyıcıların peptik ülser ve cilt kanseri geliştirme riski daha yüksektir.

Bunların hiçbiri, kan grubunuzun tıbbi geleceğinizi önceden haber vereceği anlamına gelmez. Diyet ve egzersiz gibi birçok faktör sağlığınız üzerinde çok büyük bir etkiye sahiptir ve muhtemelen kan grubundan daha büyük ölçüde etkilidir.

- En yaygın kan grubu nedir?

Türkiye'de en yaygın kan grubu A Rh pozitiftir. En az rastlanan grup ise AB Rh negatif kan grubudur. Kızılay'ın yayınladığı verilere göre halkın yüzde 39'u A Rh pozitif, yüzde 29'u 0 Rh pozitif, yüzde 14'ü B Rh pozitif, yüzde 6'sı A Rh negatif, yüzde 5'i AB Rh pozitif, yüzde 4'ü 0 Rh negatif, yüzde 2'si B Rh negatif, yüzde 1'i de AB Rh negatif kan taşıyor.

- Hayvanların kan grubu var mı?

Kesinlikle var, ama bizimkilerle aynı değil. Kan grupları türler arasında farklılık gösterir ancak, bilim adamları bazen bu farklı türleri tanımlamak için aynı isimlendirmeyi kullanırlar. Örneğin kedilerde A ve B antijenleri bulunur, ancak bunlar insanlarda bulunan aynı A ve B antijenleri değildir.