Çay, ağrı ve iltihaptan boğaz ağrısını yatıştırmaya kadar birçok faydası bulunan doğal, bitki bazlı bir içecektir. Çoğumuz günlük olarak çay tüketiyoruz. Ayrıca genelde soğuk bir kış gününde ısınmak istediğimizde bir bardak çaya uzanıyoruz.
Peki, günlük olarak tükettiğimiz ve farklı tatlara, özelliklere ve faydalara sahip onlarca çaydan, en sağlıklı olanı hangisi?
İşte dünyanın en sağlıklı 6 çayı.
BEYAZ ÇAY
Beyaz çay, bir güzellik çayı olarak dünya çapında popülerliğe sahiptir. Çalışmalar, beyaz çayın, kolajenaz ve elastaz enzimlerinin inhibisyonu yoluyla potansiyel yaşlanma karşıtı aktiviteye sahip olduğunu ve cilt hücrelerini güneşin zararlarından korumaya yardımcı olabileceğini göstermiştir. Beyaz çay, genellikle piyasadaki cilt bakım ürünlerinde bir bileşen olarak kullanılır.
Beyaz çayın sağlık için başka birçok faydası da vardır. Yakın zamanda yapılan bir araştırma, beyaz çay ekstraktının sağlık açısından büyük bir yararı olduğunu ve vücuttaki bakterileri, virüsleri ve mantarları diğer çaylardan daha başarılı bir şekilde öldürebileceğini gösterdi. Çalışma öncelikle enfeksiyonlara ve pnömoniye neden olan bakterilere odaklanıldı. Aynı çalışma, florür açısından zengin beyaz çayın diş çürümesinin başlıca nedeni olan diş plağının büyümesini önlemeye yardımcı olduğu sonucuna varmıştır.
Diğer araştırmalar, beyaz çayın kolon kanserine karşı koruyabileceğini buldu. Çalışma, beyaz çayın kolon tümörlerini önlemede reçeteli ilaçlar kadar etkili olabileceğini öne sürüyor.
Siyah, yeşil ve beyaz gibi gerçek çaylar, Camellia sinensis bitkisinin yapraklarından üretilir. Her çayın nasıl hasat edildiği veya işlendiği, aynı bitkideki çeşitli ürünleri farklılaştırır, yani her birindeki antioksidan miktarlarında küçük farklılıklar vardır. Gerçek çaylar arasında en yüksek antioksidan konsantrasyonu beyaz çayda vardır. Çünkü en az işlenmiş çaydır. Bu standarda göre, hepsinin "en sağlıklı" olduğu düşünülebilir. Antioksidanlar söz konusu olduğunda, beyaz çayın ardından yeşil çay, ardından siyah çay gelir.
YEŞİL ÇAY
Yeşil çay, mevcut en sağlıklı çaylardan biri olarak kabul edilir. Genellikle minimum düzeyde işlenir ve narin yapraklara sahiptir. Yeşil çay, özellikle epigallocatechin gallate (EGCG) dahil olmak üzere antioksidanlar ve kateşinlerle doludur.
Araştırmalar, bu çay kateşininin iltihabı azaltarak ve kan dolaşımını iyileştirerek kalp sağlığını korumaya yardımcı olabileceğini gösteriyor. Yeşil çay, dolaşımı iyileştirerek kalp krizi de dahil olmak üzere kalp hastalığı riskini azaltmaya yardımcı olur. Çayın anti-enflamatuar özellikleri kan basıncını ve LDL kolesterolü düşürmeye yardımcı olur.
2014 yılında 25 çayı inceleyen bir çalışma, 12 hafta yeşil çay içenlerin, tansiyonlarının önemli ölçüde düştüğünü bildirdi. Bir 2011 çalışması ise yeşil çayın kötü LDL kolesterol düzeyini düşürdüğünü gösterdi.
Yeşil çay, metabolizmayı hızlandırarak ve glikoz yerine yağların enerjiye dönüşmesini teşvik ederek zayıflamayı hızlandırmaya da yardımcı olabilir. Ek olarak, araştırmalar, yeşil çayın, meme kanseri ve akciğer kanserinde bulunanlar da dahil olmak üzere belirli kanserli hücre türlerinin çoğalmasını önleyebileceğini göstermiştir.
Bir çalışma, yeşil çaydaki polifenollerin, beta-amiloid plakları oluşturan “yapı taşları” ile etkileşime girerek Alzheimer hastalığı riskini azaltabileceğini buldu. Genel olarak, yeşil çay, onu düzenli tüketime değer kılan bazı etkileyici sağlık yararları sağlar.
SİYAH ÇAY
Günlük olarak en çok tüketilen siyah çay, polifenoller olarak bilinen antioksidanlar açısından zengindir ve çok sayıda araştırma, onu günlük olarak tüketmenin kalp için faydalı olabileceğini düşündürmektedir. Nitekim, yapılan incelemeler, günde üç fincandan fazla siyah çay içmenin, koroner kalp hastalığı riskinin azalmasıyla ilişkili olduğunu belirtiyor.
15 klinik çalışmayı inceleyen bir analiz, siyah çay içmenin sağlıklı yetişkinlerde zararlı LDL kolesterolü düşürdüğünü buldu. Siyah çay ayrıca, kahvenin yaklaşık yarısı kadar kafein içerir. Bu nedenle uykunuzu etkilememesini sağlamak için geç saatlerde tüketmemek en iyisi olabilir.
NANE ÇAYI
Endişeli hissediyorsanız, sabah kahvenizi bir fincan nane çayı ile değiştirmeyi deneyin. Yeşil, siyah veya beyaz çayla karıştırılmadığı sürece (etiketi kontrol edin), nane çayı kafeinsiz, çay içermeyen, sıfır kalorili bir içecektir ve sağlık açısından pek çok faydası vardır.
Nane, mide ağrısı, ishal ve kabızlık gibi sindirim semptomlarını hafifletmeye yardımcı olur. Nanenin ayrıca antimikrobiyal ve antiviral aktiviteye sahip güçlü bir antioksidan olduğu gösterilmiştir. Nanenin içerdiği mentolün, mukusu inceltme ve sinüsleri ve boğazı rahatlatma yeteneği vardır. Nane çayı içmek, soğuk algınlığı semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Nane çayının aktif bileşeni mentol, migren ve baş ağrılarını hafifletmeye yardımcı olabilir ve ayrıca nefesi tazeleme gibi ek bir faydaya da sahiptir.
ROOİBOS ÇAYI
Antioksidan özelliklere sahip diğer bir çay türü, Güney Afrika'ya özgü Aspalathus linearis bitkisinden hazırlanan rooibos çayıdır. Araştırmalar, rooibos'un antioksidan etkilerinin yeşil çayınki kadar güçlü olmasa da benzer olduğunu ileri sürmektedir.
Yakın zamanda yapılan bir hayvan araştırması, rooibos çayındaki antioksidanların karaciğeri oksidatif stresten koruyabileceğini ve bu organı toksinlerden kaynaklanan hasara karşı daha dirençli hale getirmeye yardımcı olabileceğini öne sürmektedir. Dahası, rooibos'un aktif bileşeni chrysoeriol sayesinde kan basıncını düşürmede ve gergin kasları gevşetmede yardımcı olduğu belirtilmiştir.
Yeşil veya siyah çayın aksine, rooibos herhangi bir kafein içermez, bu nedenle aynı uyarıcı etkilere sahip olmayacak ve akşama doğru içmeyi güvenli hale getirecektir.
PAPATYA ÇAYI
Papatyanın kurutulmuş çiçekleri, sağlık yararları bulunan birçok terpenoid ve flavonoid içerir. Papatya çayı, saman nezlesi, iltihaplanma, kas spazmları, adet bozuklukları, uykusuzluk, ülserler, yaralar, gastrointestinal bozukluklar, romatizmal ağrı ve hemoroid gibi birçok sağlık sorunu için kullanılmaktadır.
En rahatlatıcı çay olarak bilinen papatya çayı, papatya çiçeğinin yapraklarından demlenen kafeinsiz bir çaydır. Hafif tatlı ve çiçeksi bir tada sahip olan bu içecek, yatmadan önce sizi sakinleştireceği kesin olan rahatlatıcı bir içecektir. Papatyanın uzun zamandır yatıştırıcı bir etkiye sahip olduğu düşünülüyordu ve son araştırmalar bu iddiaya bazı kanıtlar da ekledi. Araştırma ayrıca, ruh halini dengelemek, ağrı ve iltihapla mücadele etmek, PMS'yi yatıştırmak ve kanserle savaşmak için papatya çayı kullanımını desteklemektedir.
DÜNYANIN EN SAĞLIKLI ÇAYI HANGİSİ?
Sağlığı iyileştirmek için hangi çayın en iyisi olduğunu söylemek neredeyse imkansızdır çünkü her insan farklı tepki verecektir. Genel sağlık amaçları için en iyi seçenek genellikle yeşil, beyaz veya rooibos çayı gibi çok sayıda antioksidan içeren bir çaydır. En geniş yelpazedeki faydaları elde etmek için sabahları yeşil veya sşyah çay gibi kafeinli bir çay ve akşamları rooibos, nane veya papatya gibi kafeinsiz bir bitki çayı içmeyi deneyin. Her çayın sağlık yararları önemli olsa da, sağlığınızı iyileştirmek için sevdiğiniz mükemmel bir fincan çay, en çok keyif aldığınız çay olacaktır.