Erken menopoz nedir? Dikkat edilmesi gereken testler ve işaretler
Özel İçerik

Erken menopoz, 40 yaşından önce adetin kalıcı olarak kesilmesi anlamına gelir. Normalden daha önce yaşandığı için bir sağlık bozukluğu olarak kabul edilmektedir.

25 binden fazla kadını kapsayan bir Amerikan araştırmasına göre, doğurganlığı düzenleyen hormon olan östradiol düzeylerini düşüren çevre kirliliği, erken menopoz sıklığının artmasının nedeni olarak görülmektedir.

Tıpta, adet döngüsünün önceden kesilmesine erken yumurtalık yetmezliği de denir. Kadın vücudunda yüksek düzeyde folikül uyarıcı hormon, yani FSH olmasına rağmen yumurtalıklar yeterince östrojen üretmediği durumdur.

Erken menopoz nedir? Dikkat edilmesi gereken testler ve işaretler

En yaygın belirtiler

40 yaşından önce menopoza girdiğinizin başlıca belirtileri adet görmeme veya adet düzensizliğidir. Özellikle, adet kanaması ilk başta daha sık hale gelir ve her 20 günde bir olur, daha sonra bir ay gecikir veya dönem atlanır.

Ayrıca erken menopozda östrojen eksikliği belirtileri de ortaya çıkar. Kemik yoğunluğu kaybına neden olan östrojenik düşüş nedeniyle osteoporoz yaşanabilir.

Östrojendeki azalma ayrıca vajinal mukozanın iltihaplanmasına (atrofik vajinit) yol açabilen vajinal kuruluğa neden olur. Atrofi tahrişe, cinsel ilişkide ağrıya, idrara çıkarken rahatsız edici durumlara neden olabilir ve vajinal pH'ı artırarak daha bazik hale getirebilir. Doğurganlık çağında bu değer 3,5 ile 4,5 arasındadır.

Dikkat edilmesi gereken diğer belirtiler, özellikle adet öncesi dönemde artan sinirlilik ile uyku bozuklukları ve duygudurum bozukluklarıdır. Ayrıca geceleri taşikardi ve özellikle göbek bölgesinde biriken daha kolay kilo alma durumu da ortaya çıkabilir. Özellikle yüz cildinin kuruması ve şiddetli saç dökülmesi,  erken menopozun yaklaştığından şüphelenmenize neden olabilir.

Erken menopoz nedir? Dikkat edilmesi gereken testler ve işaretler

Erken menopozun nedenleri

Erken menopozun en yaygın nedeni genetiktir. Genellikle 40 yaşından önce menopoza giren kadınların aynı sorunları yaşayan veya bildiren bir akrabası vardır.

Adet döngüsünü durdurmak için yapılan cerrahi operasyonlar veya tedaviler haricinde erken menopoz, kötü yaşam tarzı alışkanlıklarından kaynaklanabilir. Özellikle sigara içmenin yumurtalıkların katili olduğu kanıtlanmıştır. Yüksek dozlarda alınırsa (günde 15 sigaradan fazla) menopozu 5 yıla kadar erkene alabilir.

Kronik stres ve uyku bozukluğu da yumurtalıkların sağlığını ve doğurganlığını zayıflatan hormonal mekanizmaları tetikler. Bazı durumlarda, erken menopoz ile otoimmün hastalıklar, yani bağışıklık sisteminin belirli organlara saldırısının neden olduğu hastalıklar arasında da bir birliktelik olabilir. En iyi bilinenleri Hashimoto tiroiditi, diyabet, vitiligo ve pernisiyöz anemidir. Ancak tüm bunlar doğrudan etki etmeyebilir.

Erken menopoz nedir? Dikkat edilmesi gereken testler ve işaretler

Erken menopoz nasıl teşhis edilir?

Erken menopozda olduğunuzu öğrenmek için hangi testler yapılmalıdır? İlk adım, 40 yaşın altındaki kadının anamnezi yoluyla östrojen eksikliği belirtilerini tespit edebilecek bir jinekologla konuşmaktır. İlk olarak bir hamilelik testi yapılabilir.

İkinci olarak jinekolog, gonadotropin ve estradiol düzeylerini, yani üreme organlarının aktivitesini düzenleyebilen cinsellik hormonlarını araştırmak için kan örnekleri alabilir. 2-4 hafta boyunca her hafta yapılırlar.

Folikül uyarıcı hormon (FSH) seviyeleri menopozda olmayan bir kadınınkine eşitse (genellikle > 30 mUl/mL) ve östradiol seviyeleri düşükse (genellikle