Huzursuz bacak sendromu kadınlarda 2 kat daha fazla görülüyor

Hucursuz Bacak Sendromu (HBS), dünya genelinde nüfusun yüzde 1 ila 15'ini etkiliyor. Bacakları hareket ettirme dürtüsü veya ihtiyacıyla ortaya çıkan, kronik, ilerleyici bir hareket bozukluğu olan HBS'nin genellikle bacaklarda engel olunamayan hareket ettirme isteği, acı, yanma ve karıncalanma ile kendisini gösterdiğini belirten Nöroloji Uzmanı Uzm. Dr. Burçak Ekinci Evci, hastalığın tedavisi ve dikkat edilmesi gerekilen noktalar hakkında bilgi verdi.

TÜM YAŞLARDA GÖRÜLEBİLİYOR

HBS, istirahat sırasında ortaya çıkar, geceleri şiddetlenir ve genellikle uykudan uyandıran niteliktedir. Bu nedenle de kronik uyku bozukluğu ve duygusal strese yol açar. Doğru tanı konulduğunda, semptomların giderilmesi ile efektif olarak tedavi edilebilir, hatta bazı ikincil olgularda kür sağlanabilir.

HBS semptomlarıyla doktora başvuran hastaların çoğu orta ve ileri yaştadır. Ancak olguların yüzde 35 ila 45’inde şikayetler 20 yaş öncesinde başlar. Çocukluk ve ergenlik döneminde ise görülme sıklığı yüzde 2 civarındadır. Semptomlar, erken dönemde hafif seyrederken yaşla birlikte şiddetlenir. 50-60 yaşlarında tedavi ihtiyacı ortaya çıkar. 70 yaş üstünde görülme sıklığı yüzde 8,7-19 olarak bildirilmiştir. HBS’nin nedeni tam bilinmese de kadınlarda yaklaşık 2 kat daha sık görüldüğü bildirilmiştir.

HUZURSUZ BACAK SENDROMUNUN TÜRLERİ

Hastalığın üç türü bulunuyor. Aralıklı HBS, başlangıçta tedaviyi gerektirecek kadar rahatsız edici değildir, ilaçla tedaviye ihtiyaç duyulacak sıklıkta görülmez. Bu kategoride, semptomlar genellikle seyahat gibi belirli aktivitelerle ortaya çıkar ve çoğunlukla öngörülür.

İkinci tür olan günlük HBS’de ise hastalık ilaç tedavisini gerektirecek şiddet ve sıklıktadır. Hekim analizi sonrası tedaviye geçilir.

Üçüncü tür olan dirençli HBS ise günlük olarak dopamin agonisti kullanılan ve şu üç durumdan birini yaşayan hastalarda görülür; uygun dozlara rağmen tedavi başında yetersiz yanıt verenler, dozun arttırılmasına rağmen zaman içinde yeterli yanıt gelişmeyenler ve doz arttırılmasına rağmen kontrol edilemeyen augmentasyon sorunu yaşayanlar hastalar.

RİSK FAKTÖRLERİ VE TEDAVİ

Semptomlar genellikle tek bacakta rahatsızlık hissiyle başlar. Hastalığın şiddetli seyrettiği olgularda her iki bacak veya kalça, gövde, kollar hatta yüz gibi bedenin diğer bölümlerinde de rahatsızlık hissedilebilir. Bacaklardaki rahatsızlık hissi istirahatle birlikte başlar. Bu rahatsızlık, başlangıçta belirgin değilken, istirahat süresinin uzamasıyla artar. Semptomlar otururken veya yatarken ortaya çıkabilir.

Şikayetlerin ortaya çıkması veya hafiflemesi için özel bir vücut pozisyonu yoktur. Sadece fiziksel istirahat değil, hareketsizlik de rahatsızlığın ortaya çıkmasına neden olur.

Uyumadan önce germe egzersizleri gibi hafif-orta dereceli fiziksel aktivite, sıcak banyo işe yarayabilir. İstirahat sırasında bulmaca gibi mental aktiviteyi arttırıcı uğraşlar önerilir. Ayrıca yatak odasının serin olması, rahat pijama giyilmesi, aynı saatte uyuyup aynı saate uyanma, gündüz uyumama şeklinde düzenli bir uyku düzeninin oluşturulması önemlidir.

HBS’si olan hastaların, semptomları şiddetlendirdiği bilinen kafein, nikotin, alkol ve antidepresanlardan kaçınmaları gerekir. HBS tedavisinin ana amaçlarından biri yeterli uykuyu sağlamaktır. Uyku bozukluğunun düzeltilmesiyle, bu hastalarda sık görülen yorgunluk, konsantrasyon eksikliği, uyku hali ve hatta depresyon gibi sorunlar da çözümlenebilir.