Kadınları daha fazla etkileyen sağlık sorunları

Sağlık sorunlarının cinsiyete özgü olabileceğini söyleyen uzmanlar, hem erkeklerin hem de kadınların ortak karşılaştıkları birçok sağlık sorununda, kadınların daha fazla etkilendiğinin gözlendiğine dikkat çekiyor.

Bu kapsamda açıklamalarda bulunan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Erkut Attar, kadınları erkeklere göre daha fazla etkileyen sağlık sorunlarını sıralayarak, uyarı ve tavsiyelerde bulundu.

OSTEOPOROZ

Osteoporoz için risk faktörlerinin başında kadın olmak geliyor. Bunun temel nedeni, kadınların kemik kütle yoğunluğunun erkeklere oranla daha düşük olmasıdır. Üstelik menopozla birlikte yumurtalıklarda östrojen hormon üretiminin azalması kemik kaybına neden olmaktadır. Dolayısıyla tüm bunlar kadınları osteoporoz açısından daha riskli gruba sokmaktadır. Genç kadınlarda da erken yumurtalık yetmezliği veya erken menopoz kemik kaybının daha genç yaşlarda başlamasına neden olabilmektedir. Menopozla birlikte ortaya çıkan en büyük sorunlardan biri de kadınlarda kalp ve damar hastalıklarındaki artışlardır.

KALP KRİZİ

İnsan ölümlerinde ilk sırada kalp hastalıkları bulunuyor. Her iki cins açısından bakıldığında da göğüs ağrısı, kalp hastalıklarında en yaygın görülen belirtilerin başında geliyor. Ancak yapılan araştırmalar, kalp krizi belirtilerinin kadınlarda daha farklı şekillerde ortaya çıkabileceğini gösteriyor.

2003 yılında yapılan çok merkezli bir çalışmada, kalp krizi geçirenlerin yaklaşık yüzde 80’inin, kriz yaşanmadan önce bir aydan daha uzun süre en az bir semptom yaşadığını gösteriyor. Bunun dışında, uyku bozuklukları, aşırı yorgunluk, baş dönmesi, nefes darlığı, kaygı bozukluğu, sırt ve omuz bölgesinde ağrı da kadınlarda kalp krizi belirtileri arasında yer alıyor. Menopoz döneminden sonra da östrojen hormonu seviyesinin düşmesine bağlı olarak kalp krizi riskinin arttığı biliniyor. Bu dönemde de kadınlarda şiddetli göğüs ağrısı, bir veya iki kola birden yayılan ağrı, hızlı veya düzensiz kalp atışı, midede ağrı veya rahatsızlık ve terleme kalp krizi belirtileri arasında yer alıyor. Önemli olan, bu yakınmaların farkına varmak ve olabildiğince hızlı bir şekilde hekime ulaşmaktır.

DEPRESYON

Araştırmalar, kadınların erkeklere oranla daha fazla depresyon yaşadığını ortaya koyuyor. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre de ruh sağlığında cinsiyet önemli bir belirleyici olmaktadır. Kadınların adet dönemlerinde yaşadıkları gerginliklerde ve depresif bozukluklarında hormonal faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Kadınlarda özellikle endometriozis (çikolata kisti) nedeniyle ortaya çıkan kronik ağrıların da depresyon ve uyku bozukluklarıyla birlikte görülebildiğini biliyoruz. Bununla birlikte, erkeklerin yaşadıkları ruh hali değişikliğini kabul edip tedavi alma olasılıklarının da daha düşük olduğu görülüyor.

İDRAR YOLU ENFEKSİYONLARI

İdrar yolu enfeksiyonları, erkeklere oranla kadınlarda ciddi şekilde daha fazla görülüyor. Araştırmalar, kadınların yaklaşık yüzde 40’ının yaşamlarının bir döneminde idrar yolu enfeksiyonuyla karşı karşıya olduğunu gösterirken erkeklerde bu oran yüzde 12 civarında seyrediyor. Bunun temel nedeni kadın anatomisi. Kadın üretra açıklığı anüse yakın oluğu için, anüsten üretraya bakteri geçişi daha kolay olabilmektedir. Bazı araştırmalar, daha düşük östrojen seviyeleri nedeniyle menopozdan sonra da kadınlarda idrar yolu enfeksiyonlarının arttığını gösteriyor.

OSTEOARTRİT

Artritin en yaygın şekli olan osteoartrit eklem ağrısı, eklemlerde sertlik ve ödemle kendini gösteren bir sorun. Milyonlarca insanı etkileyen bu sorunun da kadınları erkeklerden daha fazla etkiliyor. Bu veri araştırmalarla da ortaya kondu. Araştırmalar, 50-60 yaş arası kadınlarda aynı yaş grubundaki erkeklere oranla yaklaşık 3.5 kat daha fazla el osteoartrit geliştiğini gösteriyor. Diz osteoartriti gelişme olasılığı da kadınlarda erkeklerden yüzde 40 daha fazlayken, kalça osteoartriti gelişme olasılığı da yine kadınlarda erkeklerden yüzde 10 daha fazladır. Bu değişimin nedenleri arasında yine hormon seviyelerindeki değişiklikler, kas iskelet sistemindeki farklılıklar ve kadınlarda kilo alma eğiliminin daha yüksek olması gösteriliyor.

İNME

Kalp damar hastalıkları açısından her iki cinsiyet de risk altında olmakla birlikte inme riski açısından cinsiyetler arasında farklılık olabiliyor. Yüksek tansiyon, yüksek kolesterol ve aile öyküsü hem kadınlar hem de erkeklerdeki risk faktörleri olarak sıralanıyor. Ancak, gebelik ve lohusalık migren ya da baş ağrısı sıklığı ve inme açısından kadınlara özel risk faktörleri arasında yer almaktadır. Sanıldığının aksine, doğum kontrol hapları gebelik ve lohusalıkla kıyaslandığında daha az damar tıkanıklığına yol açtığı için genel popülasyonda inme oranlarının göreli olarak azalmasına neden olmaktadır. Diğer taraftan, doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda yumurtalık, rahim ve barsak kanserleri daha az oranda görülmektedir.

MENOPOZ SORUNLARI

Menopoz döneminde kadın hayatını ve yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen meme ve yumurtalık kanseri riski artar. Menopozun ortaya çıkardığı en ciddi sorunlardan biri ise meydana gelen kemik kayıplarıdır. Menopoz ile birlikte görülebilen kemik kayıpları kadının erken yaşlanmasına neden olabileceği gibi, ileri yaşlarda özellikle ev kazalarına bağlı olarak meydana gelen kemik kırıkları yaşam kalitesi ve süresi üzerinde önemli derecede rol oynar. Menopoz döneminde ortaya çıkabilecek organ sarkmaları ve genellikle buna bağlı gelişen pelvik ağrı, cinsellikte yaşanan sorunlar ve idrar kaçırma gibi yakınmalar kadının kendine olan güvenini azaltmaktadır.