İşlenmiş gıda tüketimini kansere, kronik hastalıklara ve hatta ölüme bağlayan onlarca yeni çalışmaya göre, bu sağlıksız gıdaların sağlığınız üzerindeki etkisi oldukça kötü.
En sevdiğiniz tuzlu atıştırmalıkları, tatlıları ve rahatlatıcı yiyecekleri diyetinizden çıkarmak oldukça korkutucu gelebilir. Ancak, birkaç basit değişimle, işlenmiş ürün alımınızı azaltmak ve yemek planınıza daha sağlıklı bütün yiyecekler eklemek göründüğünden çok daha basit.
ULTRA İŞLENMİŞ GIDA NEDİR?
"Ultra işlenmiş gıda" terimi ilk olarak 2018'de Brezilyalı araştırmacılardan oluşan bir ekip tarafından tanıtıldı. 104.980 yetişkinin diyetlerini analiz ettikleri ve yüksek miktarda ultra işlenmiş gıda tüketmenin, kanser riski ile bağlantılı olduğunu buldukları büyük bir çalışma yürüttüler.
Araştırmacılara göre, ultra işlenmiş gıdaların tanımı, "çoğunlukla veya tamamen şeker, sıvı yağlar ve katı yağlardan yapılan gıda ürünlerini ve hidrojene yağlar, modifiye nişastalar ve protein izolatları gibi mutfaklarda yaygın olarak kullanılmayan diğer maddeleri" kapsıyor. Ultra işlenmiş gıda tanımlarına göre, bu aynı zamanda "hidrojenasyon, hidroliz, ekstrüzyon, kalıplama, yeniden şekillendirme ve kızartma yoluyla ön işleme" işlemi görmüş ürünleri de ieçriyor.
Gıda işleme şirketleri, ürünlerinin tadını ve dokusunu değiştirmek için genellikle malzemeler ekler. Ayrıca besin değerini artırmak için katkı maddeleri veya yiyecekleri daha uzun süre taze tutmak için koruyucular kullanabilir.
Tüm işlenmiş gıdalar eşit şekilde üretilmez ve tüm işlenmiş ürünler "kötü işlenmiş gıdalar" olarak sınıflandırılmamalıdır. bazı gıdalar neredeyse tanınmayacak kadar işlenirken, diğerleri yalnızca yenilebilir, temiz ve kullanışlı olmalarını sağlamak için değiştirilir.
Minimum düzeyde işlenmiş gıdalar, sağlıklıdır ve az miktarda değiştirilmiştir. Yıkanabilir, soyulabilir, dilimlenebilir veya kurutulabilir. Örneğin pastörize süt, raf ömrünü uzatmak ve zararlı bakterilerin büyümesini önlemek için az miktarda işlemden geçirilmiştir. Kabuklu yemişler, yenilebilir ve tüketilmesi kolay olduğundan emin olmak için minimum düzeyde işlenmiş bir ürüne başka bir örnektir.
Orta düzeyde işlenmiş yiyecekler, minimum düzeyde işlenmiş gıdalardan daha büyük ölçüde değiştirilmiştir ve tüketimden önce pişirilmiş, karıştırılmış, hazırlanmış veya paketlenmiş olabilir. Makarna, fındık ezmesi ve konserve sebzeler bu tür işlenmiş yiyeceklere örnektir.
Ultra işlenmiş gıdalar ise uzun bir içerik listesine sahip olma eğilimindedir ve lezzetlerini, dokularını, raf ömürlerini ve beslenme profillerini iyileştirmek için tasarlanmış dolgu maddeleri, koruyucular ve katkı maddeleriyle doludur. İşlenmiş etler, hazır yiyecekler, tuzlu atıştırmalıklar ve unlu mamuller, kaçınılması gereken ultra işlenmiş yiyeceklere örnektir. Ultra işlenmiş gıda listesindeki ürünler tipik olarak kalori, sodyum ve şeker bakımından yüksek olmakla kalmaz, aynı zamanda ekstra içerikler ve kimyasallarla da içerir.
UZAK DURULMASI GEREKEN İŞLENMİŞ GIDALAR
Mutfak dolabınıza göz attığınızda, içinde bir sürü işlenmiş yiyecek bulmanız muhtemeldir. İşlenmiş şeker oranı yüksek gazlı içeceklerden tatlı ikramlara kadar ultra işlenmiş yiyecekler neredeyse her yerde bulunur.
İşte kaçınılması gereken birkaç yaygın işlenmiş gıda örneği:
Şekerle tatlandırılmış içecekler: Şeker ilaveli sodalar, spor içecekleri, şeker ilaveli meyve suyu, şeker ilaveli soğuk çaylar, enerji içecekleri
İşlenmiş etler: Paketli pastırma, salam, sucuk, sosis, kurutulmuş etler
Paketli dondurulmuş gıdalar/hazır yemekler
Fast food
Tuzlu atıştırmalıklar: Patates cipsi, krakerler, paketli patlamış mısır
Tatlılar: Paketli kurabiyeler, kekler, dondurmalar, şekerlemeler
Diyet bisküviler
Rafine tahıllar: Beyaz ekmek, beyaz makarna, hazır erişte
İŞLENMİŞ GIDALARIN SAĞLIĞA ETKİLERİ
Ultra işlenmiş gıdaların çoğu ekstra kalori, sodyum, yağ ve şekerle doludur, ancak vücudunuzun ihtiyaç duyduğu önemli vitamin ve mineraller bakımından yetersizdir. Diyetinizi bu sağlıksız, besin açısından fakir içeriklerle doldurmak, beslenme yetersizliği, kilo alımı ve diğer birçok sağlık sorunu riskini artırabilir.
Bu yiyecekler ayrıca, önemli bir besin maddesi olan liften de yoksundur. Lif, kan basıncını, kan şekerini ve sindirim sağlığını düzenlemede merkezi bir rol oynar. Aynı zamanda kilo yönetimi ve kalp sağlığı açısından da önemlidir.
Aşırı işlenmiş gıdaların etkileri üzerine yapılan araştırmalar da oldukça rahatsız edici sonuçlar ortaya çıkardı. Örneğin, bir çalışma, yedi yıllık bir süre boyunca 44.000'den fazla yetişkinin diyetlerini analiz etti ve daha yüksek miktarlarda ultra işlenmiş gıda tüketmenin daha yüksek ölüm riski ile bağlantılı olduğunu buldu. 2018'deki bir başka çalışma, ultra işlenmiş gıda tüketiminde yüzde 10'luk bir artışın, kanser riskini yüzde 12 artırdığını gösterdi. 105.000'den fazla katılımcıdan oluşan büyük bir inceleme, daha fazla ultra işlenmiş gıda yemenin daha yüksek kalp hastalığı riski ile ilişkili olduğunu buldu.
Ayrıca özellikle işlenmiş etlerin birçok kronik hastalıkda büyük rol oynadığını bilinmektedir. Birçok çalışma, tabağınızı pastırma, salam ve sosis gibi işlenmiş etlerle doldurmanın kalp hastalığı, felç ve diyabet riskinizi önemli ölçüde artırabileceğini bulmuştur. Dünya Sağlık Örgütü ayrıca son zamanlarda işlenmiş eti insanlar için kanserojen olarak sınıflandırdı, bu da kansere neden olabileceğini kanıtlamak için yeterli kanıt olduğu anlamına geliyor.
Daha Fazla Yorum Yükle
0 Yorum Yapılmış