Tarihi Osmanlı mezarlığı tesadüfen bulundu

Antalya'da 1800'lü yıllarda oluşturulduğu belirlenen ve içerisinde Tekelioğlu isyanını bastırmak üzere Muğla'dan Antalya'ya gelirken öldürülen Menteşe (Muğla) Valisi İbrahim Paşa'nın mezarının da bulunduğu Osmanlı dönemi mezarlığı, tesadüfen bulundu.

TESADÜFEN BULUNDU

Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Oral, Antalya-Korkuteli Yolu Yenice mevkisindeki mezarlığın Antalya üzerine yapılan bir araştırma sırasında yaklaşık 1 yıl önce tesadüfen bulunduğunu söyledi.

Literatürde 'Yenicehan' adının geçtiğini, ancak mezarlığın bilim dünyasınca bilinmediğini belirten Oral, bir arkadaşının bölgedeki bir mezar taşı üzerinde ''Süleyman Mührü'' bulunduğu bilgisini vermesi üzerine mezarlığa giderek incelemelerde bulunduğunu ifade etti.

Yaptıkları araştırma sonucunda 1800'lü yıllardan kalma mezar taşlarının da yer aldığı Osmanlımezarlığını ortaya çıkardıklarını anlatan Oral, ''Mezarlığa geldiğimizde mezar taşları yıkılmış vaziyetteydi. Önce mezarlığı kayıt altına aldık. Daha sonra kırık olan mezar taşlarını kendi imkanlarımızla onararak yerlerine diktik. Bu çalışmalar sırasında mezarlığın araştırma konusu olabileceğini fark ederek öğrencileri incelemelerde bulunması için görevlendirdim. Sonra da bakımını yaptırarak son halini verdik'' dedi.

Oral, mezarlıkta yaptıkları incelemede dönemin bazı önemli kişilerine ait mezar bulunduğunu belirlediklerini kaydederek, şunları söyledi:

''Mezarlıkta Sultan II. Mahmut döneminde merkezi yönetime isyan eden Antalya bölgesinin hakimi Tekelioğulları tarafından 1813 yılında şehit edilen Menteşe Mutasarrıfı (Muğla Valisi) İbrahim Paşa'nın mezarı da bulunuyor. Mezarlıkta ayrıca bölgede yaşayan ilim adamları ve Tekelioğullarının büyüklerine ait mezarlar var. Bir mezar taşının üzerinde bulunan ve mezarı koruduğuna inanılan ''Süleyman Mührü'' işareti oldukça dikkat çekici. Osmanlı mezar taşlarında çok fazla rastlanılmayan bu işaretler, önemli kişiler için yaptırılır. Mezarlığın bulunmasından sonra yapılan çalışmada, Tekelioğulları sülalesinin yaşayan üyelerine de ulaşarak tanıştık.''

TEKELİOĞULLARI'NIN BAZI ÜYELERİ BUGÜN ANTALYA'DA YAŞIYOR

Teke Türkmenleri'nin Anadolu'ya Selçuklular ile gelen bir grup olduğunu, daha sonra Antalya'yı merkez yaparak beylik kurduklarını anlatan Oral, beyliği kuran Türkmen boyunun bugün Özbekistan ve Türkmenistan'da tarihsel konumlarının farkında olarak yaşadıklarını belirtti.

Teke beyliğinin Anadolu'nun Türkleşmesinde önemli görev üstlendiğini vurgulayan Oral, mezarlığın bulunduğu bölgedeki bazı yapıların isimlerinin Evliya Çelebi'nin seyahatnamesinde de geçtiğini, bölgenin dönemin seyahat ve ulaşım güzergahında önemli bir geçiş noktası olduğunu kaydetti.

Tekelioğulları'nın yaşayan üyelerinden 76 yaşındaki emekli tarih öğretmeni Ahmet Oğuz Bahadır, Türkmen kökenli bir sülale olduklarını dile getirerek, ''Ailemizin son yöneticisi Tekelioğlu Mehmet Ağa,Osmanlı Sultanı II. Mahmut'a isyan ediyor. O dönemde yine Osmanlı'ya karşı isyan eden Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa'yla ayrı bir devlet kurma yoluna gidiyor. Daha sonra isyan bastırılıyor ve sülalemiz, Antalya ve bölge yönetiminden alınıyor. Yerine Hamitoğulları getiriliyor'' dedi.

Tekelioğulları üyesi Karacehennem İbrahim Ağa ve İsmail Bey'in daha sonra Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasında önemli görevler üstlendiklerini anlatan Bahadır, ''Buradaki mezarlıkta aile büyüklerinin mezarları var. Dedemin dedesi Süleyman Bey'in mezarı da burada'' diye konuştu.

Bahadır, Tekelioğulları sülalesinin çok kalabalık bir sülale olduğunu, ancak birçok kişinin beyliğin soyundan geldiğini bilmediğini söyledi.

Aile üyelerinden 77 yaşındaki Faruk Yenice de, mezarlığın bulunduğu alanın özel mülkiyetleri içinde yer aldığına dikkat çekerek, ''Burası bana dedelerimden kaldı. Bölgenin tarihi önemi olduğunu biliyoruz, ama çok fazla bilgiye sahip değiliz'' diye konuştu.

Yenice, Akdeniz Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Oral ve öğrencilere mezarlığı ortaya çıkardıkları için teşekkür ederek, mezarlığın ecdat hatırası olarak yaşatılmasını istediklerini kaydetti.