Türk İşaret Dili, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde işitme engelli kişilerin kullandığı ortak bir dildir.
Türk İşaret Dili'nin kısaltması TİD olarak bilinmektedir. TİD ise Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetindeki işitme ve konuşma engellilerin kullandığı bir dildir. Net bir başlangıç tarihi bilinmemekle birlikte Türk İşaret Diline dair ilk bilgiler 9. Yüzyıla dayanmaktadır. Öte yandan Türk İşaret Dili bayramı ilk defa resmi olarak 2007 yılında kutlanmaya başlamıştır.
Dünyada da 1880 yılında, Milano Kongresinde işaret diliyle eğitimden vazgeçilmiş ve sözel eğitime geçilmiştir. Fakat 1960’lardan sonra işaret dilinin öğretimi dünyada yeniden yaygınlaşmaya başlamıştır.
TÜRK İŞARET DİLİ TARİHÇESİ
Fatih Sultan Mehmet döneminde sarayda ilk kez dilsizler görevlendirilmiştir. Kanuni Sultan Süleyman döneminde saray görevlilerinin işaret dili bilmesi zorunlu kılınmış, 17. Yüzyıla gelindiğinde işaret diliyle anlaşan, sayısı 60 civarı dilsiz sarayda görev almıştır. 1889 yılında Osmanlı Devletinde ilk defa saray dışındaki işitme engellilerin eğitimi için Dilsizler Mektebi açılmış, hem işaret diliyle hem de sözel olarak eğitim verilmiştir.
1923 yılında İzmir’de engelliler için okul açılmış ve sözel eğitim verilmiştir. 1944 yılında Süleyman Gök’ün girişimiyle Sağır Dilsiz ve Körler Okulu açılmış, 1953 yılında Milli Eğitim Bakanlığına devredilmiştir. Bu tarihten sonra, işitme engellileri konuşturmaya yönelik çalışmalar arttırırken Türk İşaret Dilinin kullanımından vazgeçilmiş ve sözel eğitim yaygınlaştırılmıştır.
TÜRK İŞARET DİLİ BAYRAMI
Türkiye'de ilk defa Türk Dil Kurumu'nun 2007 yılında düzenlediği 'Birinci Türk İşaret Dili Çalıştayı" ile 7 Haziran tarihinin Türk İşaret Dili Bayramı olarak ilan edildi.
İŞARET DİLİ SÖZLÜĞÜ
Millî Eğitim Bakanlığı tarafından okullardaki Türk işaret dili sözlüğü ihtiyacını karşılamak amacıyla hazırlanan Türk İşaret Dili Sözlüğü, 1986 kelime ve deyim içermektedir. Sözcüklerin anlam karşılıkları değil kavramların işaret dilindeki karşılıkları verildiği sözlükte ellerin ve parmakların aldığı biçimler ve hareketlerin yönü anlatılarak işaret dili öğretiminde kolaylık sağlanması hedeflenmektedir. Her kelime için resim ve el biçimi de ayrıca verilmektedir. Hem basılı hem de ağ ortamında kullanıcıların hizmetine sunulan sözlük, kullanıcıların eleştiri ve ihtiyaçları doğrultusunda ağ ortamında sürümünü yenileyecektir.
